MEHMET ERDAL VARDAR, SELMA ARZU VARDAR, İLHAN TOKSÖZ, Necdet SÜT

Exercise dependence and evaluations of psychopathological features

Amaç: Egzersiz bağımlılığı, klinik olarak olumsuz sonuçlar doğuran aşırı egzersiz yapma durumu olarak tanımlanır. Egzersiz bağımlılığının tanısı için DSM-IV sınıflamalarını temel alan kendini değerlendirme ölçekleri geliştirilmiştir. Tanıda egzersiz sıklığı, psikolojik faktörler (örneğin patolojik bağlanma), tolerans ve çekilme belirtilerinin bulunması dikkate alınmaktadır. Bununla birlikte, egzersiz bağımlılığı tanısı, yeterli tanı ölçütleri olmaması ve egzersiz bağımlısı kişilerin yardım aramaması nedeniyle ihmal edilmektedir. Egzersiz bağımlılığı yeme bozuklukları ile birlikte görüldüğünde ikincil egzersiz bağımlılığı olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, düzenli spor yapan bireyler arasında egzersiz bağımlılığını araştırmak ve bu olguların psikopatolojik ve yeme davranışı özelliklerini değerlendirmektir. Yöntem: Son bir yıldır haftada en az üç kez egzersiz yapan 115 gönüllü sporcu bu çalışmaya alındı. Olgular, Egzersiz Bağımlılık Ölçeği-21 (EBÖ-21), Belirti Tarama Listesi (BTL-90-R) ve Yeme Tutum Testi (YTT-40) ile değerlendirildi. Olgular EBÖ-21 sonuçlarına göre, egzersiz bağımlısı olanlar, bağımlı olmayan semptomatikler ve bağımlı olmayan asemptomatikler olarak üç gruba ayrıldı. Bu üç grubun verileri karşılaştırıldı. Bulgular: Katılımcılar arasından 14 kişide (%12) egzersiz bağımlılığı olduğu belirlendi. Egzersiz bağımlılığı olanların %85i fizyolojik bağımlılık ölçütlerini karşıladı. Egzersiz bağımlılığı olanlar ile diğer iki grup arasında psikopatolojik belirtiler ve yeme davranışı özellikleri açısından fark bulunamadı. Sonuçlar: Çalışmamızda, egzersiz bağımlılığı olduğu saptanan kişilerin yeme davranışları ve psikopatolojik özelliklerinin, bağımlı olmayan semptomatik ve bağımlı olmayan asemptomatik kişilerden farklı olmadığı bulunmuştur. Bu çalışmada belirlenen egzersiz bağımlıları, yeme bozukluğu belirtileri göstermemeleri nedeniyle birincil egzersiz bağımlısı olarak tanımlanmıştır. Aşırı egzersiz yapan kişilerde birincil egzersiz bağımlılığının tanısı açısından, psikolojik faktörler ile yeme davranışı özelliklerinin birlikte değerlendirilmesi ve birincil egzersiz bağımlılığının yeme bozukluklarından ayırıcı tanısının yapılması gerekir.

Egzersiz bağımlılığı ve psikopatolojik özelliklerinin değerlendirilmes

Exercise dependence and evaluations of psychopathological features Objective: Exercise dependence has been described as making excessive physical exercise leading to clinically significant negative consequences. Self report scales were developed for the diagnosis of exercise dependence based on DSM-IV criteria. For the diagnosis, exercise frequency, psychological factors (e.g. pathological commitment), tolerance and withdrawal symptoms should be taken into consideration. However, the diagnosis of exercise dependence has been neglected because its definition is unsatisfactory and exercise dependent subjects do not seek any help. Secondary exercise dependence is defined as compulsive exercise occurring with eating disorders. The aim of this study is to investigate the exercise dependence in subjects practicing sports regularly and to evaluate the psychopathological features and disordered eating behaviors in the exercise dependent subjects. Method: One hundred fifteen voluntary subjects who had exercised regularly at least three times a week throughout the previous year were evaluated by Exercise Dependence Scale-21 (EDS-21), Symptom Check List 90-Revised (SCL-90-R) form and Eating Attitude Test (EAT-40). The subjects were categorized into three groups as exercise dependent, non-dependent symptomatic and non-dependent asymptomatic according to EDS-21 results and the groups were compared with each other. Results: Exercise dependence was present in 14 (12%) of all subjects. Of the exercise dependent subjects, 85% met the physiological dependence criteria. Exercise dependent group did not statistically differ from the other groups in terms of psychopathological symptoms and eating behavior. Conclusions: Our results showed that eating behavior and psychopathological features in exercise dependent subjects were not different from those of the non- dependent symptomatic and asymptomatic subjects. Exercise dependent subjects in the present study were categorized as having primary exercise dependence because they had no psychological and eating disorders symptoms. Psychological features and eating behavior should be evaluated together for the diagnosis of primary exercise dependence in subjects who exercised excessively and differential diagnosis should be made from the eating disorders.

Tam Metin

Kaynakça

1. Adams JM, Miller TW, Kraus RF. Exercise dependence: diagnostic and therapeutic issues for patients in psychotherapy. J Contemp Psychother 2003; 33:93-107.

2. Vardar SA, Öztürk L, Vardar E, Kurt C. Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005; 6:154-162 (Article in Turkish).

3. Hausenblas HA, Downs DS. Exercise dependence: a systematic review. Psychol Sport Exerc 2002; 3:89-123.

4. Adams J. Understanding exercise dependence. J Contemp Psychother 2009; 39:231-240.

5. Anthony J. Psychologic aspects of exercise. Clin Sports Med 1991; 10:171-180.

6. Bamber DJ, Cockerill IM, Rodgers S ve ark. Diagnostic criteria for exercise dependence in women. Br J Sports Med 2003; 37:393- 400.

7. Hausenblas HA, Downs DS. How much is too much? The development and validation of the exercise dependence scale. Psychol Health 2000; 17:387-404.

8. Yeltepe H, İkizler HC. Egzersiz bağımlılığı ölçeği-21in Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Bağımlılık Dergisi 2007; 8:29- 35 (Article in Turkish).

9. Derogatis LR, Administration, scoring and procedure manual-I for the revised version. Baltimore MD: John Hopkins University School of Medicine, Clinical Psychometric Unit,1977.

10. Dag I. Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R)nin üniversite öğrencileri için güvenilirliği ve geçerliliği. Türk Psikiyatri Derg 1991; 2:5-15 (Article in Turkish).

11. Garner DM, Garfinkel PE. The eating attitudes test: an index of the symptoms of anorexia nervosa. Psychol Med 1979; 9:273- 279.

12. Savaşır I, Erol N. Yeme tutum testi: Anoreksiya nervoza belirtiler indeksi. Psikoloji Dergisi 1989; 7:19-25 (Article in Turkish).

13. Lejoyeux M, Avril M, Richoux C, Embouazza H, Nivoli F. Prevalence of exercise dependence and other behavioral addictions among clients of a parisian fitness room. Compr Psychiatry 2008; 49:353-358.

14. Bamber D, Cockerill IM, Rodgers S, Carroll D. Its exercise or nothing: A qualitative analysis of exercise dependence. Br J Sports Med 2000; 34:423-430.

15. Hausenblas H A, Giacobbi PR. Relationship between exercise dependence symptoms and personality. Pers Individ Dif 2004; 36:1265-1273.

16. Hausenblas HA, Fallon EA. Relationship among body image, exercise behavior, and exercise dependence symptoms. Int J Eat Disord 2002; 32:179-185.

17. Bamber D, Cockerill IM, Carroll D. The pathological status of exercise dependence. Br J Sports Med 2000; 34:125-132.