Uluslararası Sistemde Güvenlik Kavramının Değişimi Ekonomik ve Jeopolitik Arka Planı

Güvenlik günümüzde uluslararası düzeydeki ilişkileri belirleyen temel unsurların başında gelmektedir. Bu düzeyde ülkeler açısından sürekli bir güvenliğin sağlanması temel amaçtır. Güvenlik kavramı ile ilgili yeni açıklamalar veya kavrama yönelik yeni yüklemelerin temel amacı, özellikle Soğuk Savaş sonrası uluslararası sistemde meydana gelen sistematik kargaşa ve bunun doğurduğu yeni açıklamaların yapılmasının kaçınılmazlığıdır. Bunun anlamı güvenliğin, dış askeri tehditlere karşı geleneksel güvenlik kaygısına ek olarak, insan hakları ve kıt kaynakların paylaşımı bağlamında ekonomi, çevre, değerlerin korunması, global ve sosyal adaletsizlikler gibi konuları da içeren farklı boyutlarda ele alınmakta olmasıdır. Bu çalışma güvenlik kavramına yüklenen askeri anlam dışında, ekonomik gelişimin ve refahın temel faktörü olan enerji kaynakları ile doğrudan ilişkisini kurarak bu doğrultuda, uluslararası sistemde güvenlik anlayışındaki değişimi ve bunun ekonomik ve jeopolitik çerçevesini belirlemeye çalışmaktadır.

Transformation of the Concept of Security, Its Economic and Geopolitical Backgraound

Today security is one of the most important elements which determine international relations. Providing security on a permanent basis has been the main aim among countries at this level. The crucial point in new explanations for the concept of security or downloads towards the concept is the systematic confusion with in international system especially after the Cold War Era and inescapability that it brought for providing new statements. This means that security in addition to the traditional security concern about external military threats is dealt with in different dimensions including economy within the context of human rights and share of scarce resources, environment, protecting values, global and social unjust applications. This study tries to determine the extent of transformation in the concept of security within the international system and the economic and geopolitical framework of this change by relating the concept directly to energy which is the basic factor of economic growth.

PDF

___

“Aslolan Ekonomik Güvenlik”, www.diplomatikgozlem.com, (16-05-2003) Avrupa Birliği Nedir? Tarihsel Gelişim, Kurumsal Yapı ve Genişleme Süreci (2002), TOBB Yay., Ankara.
BRIEN, P.O.(1984), “British Financial and Fiscal Policiy in the Wars”, Against France, Paris, 1984, s.81; A.Hope Jeones, Income Tax in the Napoleonic Wars, Cambridge, 1939
BALDWİN A.., David (2003): Güvenlik Kavramı, Avrasya Dosyası Güvenlik Bilimleri Özel Sayısı, Yaz, Cilt:9, Sayı:2.
BALFOUR M., MAİR J (1956), Mair, Four-Power Control in Germany and Austria, London..
BARNETT P.M., Thomas (2005), Pentagon’un Yeni Haritası, 21. Yüzyılda Savaş ve Barış, Çeviri: Cem Küçük, 1001 Kitap Yayınları, 3. Baskı, İstanbul.
BP Statiscal Rewiew Of World (2002), British Petroleum Company, London, June.
BRZEZİNSKİ Zbiginiew (1998), Büyük Satranç Tahtası – Amerika’nın Önceliği ve Bunun Jeostratejik Gerekleri- Sabah Kitapları 2. Baskı, İstanbul.
BROCKHOFF, Thomas Kleine (5/2003), Die Mär vom Ölkrieg. Falsche Argumente gegen einen gefahrvollen Waffengang, Die Zeit.
BROWN, Herold (1983) Thinking About National Security : Defense and Foreign Policy in a Dangerous World, Boulder.
BULL Hedley (1987), Die anarchische Gesellschaft, Karl Kaiser/Hans Peter Schwarz (Ed.), “Weltpolitik”, Bundeszentrale für politische Bildung, 2. Auflage, Bonn.
CZEMPİEL Ernst-Otto (2004), Eröffnungsrede des “Zehntes Forum Globale Fragen. Kein Frieden ohne Entwicklung, keine Entwicklung ohne Frieden Sicherheitspolitik zwischen Militäreinsatz und Entwicklungshilfe“ Bonn, 24. – 25. http://www.auswaertiges-amt.de.
COOPER, Robert (1993), Gibt es eine neue Weltordnung?, Europa Archiv, (25.09.1993) Folge, 18/ Jahr 48.
DAVUTOĞLU, Ahmet (2001), Stratejik Derinlik, Küre Yayınları, İstanbul.
DEDEOĞLU, Beril (2003), Uluslararası Güvenlik ve Strateji, Derin Yay.,İstanbul.
DEMİRAY , Muhittin (2006), “Soğuk Savaş Sonrası Değişen Güvenlik Stratejileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 11. Sayı: 2.
DUGİN, Aleksandr (2003), Rus Jeopolitiği Avrasyacı Yaklaşım, Küre Yayınları, Birinci Basım, İstanbul.
FREI Daniel (1990), Was ist unter Frieden und Freiheit zu verstehen, W. Heisenberg/D.-S.Lutz (Ed.) „Sicherheitspolitik Kontrovers“, Bundeszentrale für politische Bildung, Bonn.
HEINRITS, Fuchs-Werner/Lautmann Rüdiger/Rammstedt Otthein/Wienold Hanns (1994), Lexikon zur Soziologie, 3. völlig neu bearbeitete und erweiterte Auflage, Westdeutscher Verlag, Opladen.
HEİNZ, Wolfgang S (2004), .: “Internationale Terrorismusbekämpfung und Achtung der Menschenrechte“, Aus Politik und Zeitgeschichte, Beilage zur Wochenzeitung das Parlament, 19. Januar 2004, B-3-4/
Gipfelkonferenz der Staats- und Regierungschefs der NATO-Mitgliedstaaten am 7. und 8. November 1991 in Rom, Europa-Archiv, Folge 2/1992.
GARAEİS Sven/VARWİCK, Johannes (2003), Die Vereinten Nationen . Bundeszentrale für politische Bildung, 3. Auflage, Bonn.
GÜNEY Süha (1993), Siyasi Coğrafya, İstanbul Üniversitesi Basımevi, Yayın No: 3820, 2. Cilt, İstanbul.
HEISENBERG Wolfgang: Bedrohungsperzeption, Friedens- und Sicherheitsverständnis als Grundlage politischen Handelns, Wolfgang Heisenberg/Dieter S. Lutz (Ed.), „Sicherheitspolitik Kontrovers“, Bundeszentrale für politische Bildung, Schriftenreihe Band 291/I, Bonn, 1990
HIPPLER, Jochan (2003), „Unilaterlismus der USA als Problem der internationalen Politik“, Aus Politik und Zeitgeschichte, Beilage zur Wochenzeitung das Parlament, B 31-32/
HUNTİNGTON Samuel, P., (1997), Kamp der Kulturen; die Neugestaltung der Weltpolitik im 21. Jahrhundert, 5. Auflage, Europaverlag, München-Wien.
International Conference on the Relationship Between Disarmament and Development: Final Document, 24 Agust-11 September-1987, United Nations New York, 1987.
İLHAN Suat (1986), “Jeopolitik ve Tarihle İlişkileri”, Belleten Dergisi, Aralık-1985, Türk Tarih Kurumu Yay., C:XLIX, S:195, Ankara.
İLHAN Suat (1989), Jeopolitik Duyarlılık, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
İLHAN Suat (1993), Türkiye’nin ve Türk Dünyasının Jeopolitiği, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay., No:134, Ankara.
İŞCAN İsmail Hakkı (2004) “Uluslararası İlişkilerde Klasik Jeopolitik Teoriler ve Çağdaş Yansımaları”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, C:1, S.2 Bahar.
KANT, Immanuelö (1993), “Zum ewigen Frieden”, Gerhart Maier (Ed.), Sicherheitspolitik, Kontrovers, Bundeszentrale für politische Bildung, Bonn.
KENNEDY, Paul, (1996) Büyük Güçlerin Yükselişi ve Çöküşü, (1500’den 2000’e Ekonomik Değişme ve Askeri Çatışmalar) Çeviren: Birtane Karanakcı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 6. Baskı. Ankara
KISSENGER A. Henri (1994), Die Vernunft der Nationen – Über das Wesen der Aussenpolitik, Siedler Verlag, Berlin.
Key World Energy Statistics From The IEA, IEA 2006 Edition.
KNOEDEL Peter (2001), “Plädoyer für “moderne Geopoltik” bei deutscher Energieversorgung”, 10.04.2001, Auszüge aus dem Dokument: Geopolitik und Energieversorgung, Quelle: Geopolitik und Energieversorgung; www.kas.de, German-Foereign-Policy.com/de/news. (14.07.2005).
KRAUSE, Joachim (2003), “Multilaterale Ordnung oder Hegemonie?: Zur transatlantischen Debatte über die Weltpolitische Neuordnung”, Aus Politik und Zeitgeschichte, Beilege zur Wochenzeitung das Parlament, 28 Juli 2003, B 31-32/
LEWİN Moshe (1988), “Gorbatschows neue Politik – Die reformierte Realitaet und die Wirklichkeit der Reformen-”, Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt am Main.
LUTZ, S. Dieter (1982), “Sicherheitspolitik am Scheideweg: Sackgesse oder Trampelpfad? Einbahnstrasse oder Ausweg?”, Dieter S. Lutz (Ed.), “Sicherheitspolitik am Scheideweg”, Band 191, Bundeszentrale für politische Bildung, 1982.
MACKİNDER J.Halford (1962), Democratic Ideals and Reality, New York: W. W. Norton, (original publication 1919).
MAHNECKE Dieter (1993), Parameters Of European Security, Chaillot Papers, Institute For Security Studies, WEU-Paris, Eylül, No:10.
MATLOFF M (1959), Strategic Planning For Coalition Warfare, Washington D.C., 1959
MORTİMER Edward (1992), “European Security After The Cold War”, Adelphi Papers, Summer, No:271.
NUSCHELER , Franz (2002), Global Governance, Mir A. Ferdowsi (Ed.), “Inernationale Politik im 21. Jahrhundert“. Wilhelm Fink Verlag, München.
PARSONS Tolcott (1990), Ordnung und Gemeinschaft im internationalen System, Wolfgang Heisenberg/dieter S. Lutz (Ed.), “Sicherheitspolitik Kntrovers”, Bundeszentrale für politische Bildung, Band 291/I, Bonn.
ROPER John (1996), “Vulnerable Continent Or Secure Community?”, The World Today, February.
ROTHSCHİLD Emma (1995), “What is Security”, Deadolus, Summer.
SANDER, Oral, (2007), Siyasi Tarih – İlk Çağlardan 1918’e, 16. Baskı, İmge Kitabevi, ankara
SENGHAAS Dieter (1992), Friedensprojekt Europa, Edition Suhrkamp, 1. Aufl. Frankfurt am Main.
SCHWARZ, Hans-Peter (1995), Die neue Weltpolitik am Ende des 20. Jahrhundersts- Rückkehr zur Anfengaen vor 1914?, Karl Kaiser/Hans –Peter Schwarz (Ed.), Die neue Weltpolitik, Bundeszentrale für politische Bildung, Bonn.
SPYKMAN J. Nicholas (1942), The Geography of the Peace, New York: Harcourt, Brace.
ÜŞÜMEZSOY Şener (2002), “Petrol Şokunun Dünya Ekonomik Sistemine Etkisi”, Stratejik Analiz Dergisi, Cilt:3, Sayı:32, Aralık.
UCHATIUS Wolfgang (8/2003), “Der wichtigste Preis der Welt”, Die Zeit.
YERGİN Daniel (1995), Petrol, Para ve Güç Çatışmasının Epik Öyküsü (Çev. Kamuran Tuncay), Türkiye İş Bankası Yay., Ankara.
YÜCEL F.Behçet: Enerjideki Küresel Gelişmelerin İnsani Boyutu, Dünya Gazetesi, 30.10.2001.
Vereinten Nationen (2004), Generalversammlung, “Eine sichere Welt: Unsere gemeinsame Verantwortung” Bericht der Hochrangigen Gruppe für Bedrohungen, Herausforderungen und Wandel, A/59/565 http://www.un.org/Depts/german/gs_sonst/a-59-565.pdf
WALTZ N. Kenneth (1990), Frieden, Stabilität und das Gleichgewicht, Wolfgang Heisenberg/Dieter S. Lutz (Ed.), „Sicherheitspolitik Kontrovers“, Bundeszentrale für politische Bildung, Bonn
WEIHE, Ulrich (1991), Systemtheorie, Dieter Nohlen (Ed.), “Wörterbuch Staat und Politik “, Sonderauflage für die Landeszentralen für politischen Bildung, Piper Verlag, München, 1991
World Energy Outlook 2002, International Energy Agency, Paris.
ZANGL/Bernhard Zangl/ZÜRN Michael (2003), Frieden und Krieg, Edition Suhrkamp, 1. Auflage, Frankfurt am Main.
http://www.bp.com, (10.02.2004-10.09.2006).
http://www.comw.org/qdr/ offdocs.html (08.07.2003).
http://www.un.org/popin, (12.10.2006).
http://www.wtrg.com, (10.09.2006).