Mimaride Tipografik Unsurlar ve Kent Estetiğine Etkisi

Yazının bir tasarım elemanına dönüştürülerek kullanılması biçiminde tanımlayabileceğimiz tipografinin, aynı zamanda görsel iletişimi sağlaması, yaşamın her alanında var olmasına yol açmıştır. Bir görsel iletişim tasarımcısı açısından mimarlık ve tipografinin ilişkisi ele alındığında, iki temel noktadan daha söz edilebilir. İlki tipografinin / tipografik elemanların mimaride bir tasarım unsuru ya da mimari yapıyı biçimlendiren bir form olarak kullanılması, diğeri tipografinin bilgilendirmeye yönelik işlevsel ve estetik bir unsur olarak mimari yapıda ve çevresinde kullanılması. Tipografi ve mimarinin işbirliğine ya da ilişkisine yönelik olarak, tasarımında tipografik elemanların referans alındığı mimari yapılar bulunmaktadır. Bu yapılar yazının farklı bir anlatım diline dönüşmesi ile kent estetiğine etki eden ve bulunduğu yeri cazibe merkezi haline getiren örneklerdir. Tipografi ve mimari işbirliğine bir diğer örnek ise, bina yüzeylerinin bir taşıyıcı olarak ele alındığı “yüzey medyası” olarak nitelendirilen ve tipografinin dijital yüzey olarak kullanıldığı uygulama biçimleridir. Bu çalışmada tipografinin mimarlık ve kent estetiğindeki yeri, tarama modeli kapsamında alanyazın incelemesi olarak ele alınmıştır. Çalışmanın amacı, tipografik uygulamaların mimari alanda kullanımına ve kent estetiğindeki yeri ve önemine dikkati çekmektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada, tipografinin mimari yapı örnekleri ile sınırlı kalınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Tipografi, Mimarlık, Tasarım

Typographic Elements in Architecture and Effect on Urban Aesthetics

Typography, which can be defined as the use of transforming the writing into a design element, has also led to the presence of visual communication in all areas of life. Considering the relationship between architecture and typography in terms of a visual communication designer, two more basic points can be mentioned. The first one is the use of typography / typographic elements as a design element in architecture or as a form that shapes the architectural structure, and the other is the use of typography as a functional and aesthetic element in the architectural structure and its surroundings. There are architectural structures in which the typographic elements are referenced for the cooperation or relationship of typography and architecture. These structures are the examples that transform the literature into a different language of expression and which make the place of interest an effect on the city's aesthetics. Another example of typography and architectural cooperation is the way in which typography is used as a digital surface. In this study, the place of typography in architecture and urban aesthetics is considered as a review of the literature within the scope of the scanning model. The aim of the study is to draw attention to the use of typographic applications in the field of architecture and its place and importance in urban aesthetics. In line with this purpose, typography is limited to architectural examples.

Keywords:

Typography Architecture, Design, Typotecture,

PDF

___

41 Cooper. (t.y.). https://cooper.edu/about/history/41-cooper-square adresinden erişildi.
Abbott, M. (1996). Dimensional typography: case studies on the shape of letters in virtual environments. Princeton: Architectural Press.
Akyüz, Y. (2017). Typotecture, Architecture unlimitted 2. Web sitesinden erişildi: https://docs.wixstatic.com/ugd/9c95f9_7b1762bce24a462181925717ace3366c.pdf.
Architectureau. (t.y.). https://architectureau.com/articles/award-winning-adelaide-cultural-centre-could-be-demolished-for-hotel/ adresinden erişildi.
Balkan. (1997). Mimarlık. Eczacıbaşı sanat ansiklopedisi içinde (C.2, s.673).İstanbul: YEM.
Becer, E. (1999). İletişim ve grafik tasarım. Ankara: Dost Kitabevi.
Becer, E. (2007). Modern sanat ve yeni tipografi. Ankara: Dost Kitabevi
Blunstone, R. (2009). https://www.dezeen.com/2009/04/15/korean-pavilion-at-expo-2010-by-mass-studies/ adresinden erişildi
Clarkdoor, (t.y.). https://www.clarkdoor.com/tr/case-studies/galler-millennium-centre adresinden erişildi.
Corbusier, L. (2013). Bir mimarlığa doğru. (S. Merzi, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Designboom, (t.y.). https://www.designboom.com/design/bruketazinic-brigada-typotecture/ adresinden erişildi.
Dokuzlar, K. B. (2018). Kamusal alanda tipografik yaklaşımlar. Journal of Social and Humanities Scienses Research, 5(25), 2346 - 2358.
Gürsel, Y. (1993). Mimarlık nereden nereye. Ege Mimarlık Dergisi, 1-2, 59-61.
Hasol, D. (1998). Ansiklopedik mimarlık sözlüğü. İstanbul: Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları.
Heller, S. (Ed.). (2004). The Education of a typographer. New York: Allworth Pres.
Kılıçkaya Boğ, E. E. (2017). İşaret sistemlerinde üç boyutlu tipografi ve çevresel uygulamalar. Yayımlanmamış sanatta yeterlik tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Lanham, R. A. (2001). What's next for text?. Education, Communication & Information, 1(1), 15-36.
Mimoa. (t.y.). http://www.mimoa.eu/search/ adresinden erişildi.
Pentagram. (t.y.). https://www.pentagram.com/work/the-cooper-union/story adresinden erişildi.
Smith, V. (2006, Mart 21). Architecture and type: A modern marriage. https://www.aiga.org/architecture- and-type-a-modern-marriage adresinden erişildi.
Sarıkavak, N. K. (2004). Çağdaş tipografinin temelleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Şensoy, G., & Yamaçlı, R. (2015). Disiplinlerarası bir içerik olarak mimarlık. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3, 329-339.
Tokman, L. Y. (2012). Mimarlık üzerine bir bilimsel araştırma tasarım yöntem uygulama. Ankara: Efil Yayınevi.
Uçar, T. F. (2004). Görsel iletişim ve grafik tasarım. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
Uygungöz, M. & Kılıçkaya, E. E. (2008). Hayatın içinde yaşayan tipografiler. Anadolu Sanat, 19, 171–180.
Vitruvius, mimarlık üzerine 10 kitap. (Ç. Dürüşken, Çev.). (2005). İstanbul: Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yayını.