GİCDUVAN VE RİŞTAN ÇÖMLEKÇİLİĞİ

Özbekistan; temel el sanatlarından biri olan seramik üretimi ile bilinmektedir. Antik çağlardan beri Özbekistan’ınsahip olduğu seramik zanaatı nesilden nesile aktarılmış bölgesel farklılıklarla gelişimini sürdürmüştür. Zengin veçeşitlilik gösteren Özbekistan seramiklerinin üretildiği merkezlerin üslup özelliklerini taşıyarak her bölge, kökleri çokeskiye dayanan yerel seramik okulları sayesinde sahip oldukları üretim geleneklerini yaşatmıştır. Günümüzde halageleneksel üretimini devam ettiren Gicduvan ve Riştan bölgeleri Özbekistan’ın en önemli çömlekçilik merkezle riolarak bilinmektedir. Üretim şekli farklılıklar gösteren bu merkezler, Özbekistan seramikleri hakkında çeşitliliğ iortaya koyması açısından ayrıcalık kazanmaktadır. İpek Yolu boyunca önemli bir el sanatları merkezi olarak bilinenBuhara şehrinin yakınında küçük bir kasaba olan Gicduvan ile Fergana Vadisi’nde bulunan Riştan, çömlek üretimind egeleneksel yapıyı sürdürmektedir. Özbek çömlek formlarına genel yaklaşımlar ile geleneksel çömlek üretimin ingünümüze kadar devam edip gelişmesinde Gicduvan ve Riştan merkezlerin in önemi bu metinde öne çıkartılmıştır. Bumerkezlerin üretimini incelemeye değer kılan unsur olarak önemli seramik merkezlerinden biri olmaları ve varlıkların ıgünümüze kadar devam ettirmelerinin yanı sıra Özbekistan yeme -içme kültürü doğrultusunda gelişen seramik formçeşitliliğini ortaya koymalarıdır. Nitel araştırma yöntemleri ile yapılandırılan bu araştırmada nitel ver i toplamatekniklerinden; yarı yapılandırılmış katılımcı gözlem, kamera kayıtları, ses kayıtları, yazılı ve basılı evrak vegörüntüleri, saha notları, gözlemci günlükleri kullanılmıştır. Mevcut bulgular literatür ışığında yorumlanarak ortayaçıkan sonuçlar değerlendirilmiş, Gicduvan ve Riştan çömlekçiliği arasındaki farklılıkla r ortaya konmuştur.

THE POTTERY OF GIJDUVON AND RISHTON

Uzbekistan is well-known with its ceramic making as one of the hand craft arts. Since ancient times, Uzbekistan's ceramic craft has been transferred from generation to generation, has continued to develop with regional differences. By carrying the stylistic features of the centers where rich and varied Uzbekistan ceramics are produced, each region has kept alive its own production traditions thanks to the local ceramic schools whose roots are very ancient. Gijduvon and Riştan regions that still continue to produce traditionally today, are known as the most imp ortant pottery centers of Uzbekistan. These centers gain privilege in terms of diversification of Uzbekistan ceramics due to different way of production. Gijduvon is a small town near to the Buhara also knows as an important craft center along the Silk Roa d and Rishton is located in Fergana Valey, they both continue their tradational pottery production. The importance of Gijduvan and Rishton centers in the development and continuation of traditional pottery production with general approaches to Uzbek pottery forms has been emphasized in this text. In addition to the fact that they are one of the important ceramic centers that make production of these centers worth examining and continue their existence to the present day, they also reveal the variety of ceramic forms developed in accordance with the Uzbek eating-drinking culture. In this research, which is structured with qualitative research design, from qualitative data collection techniques; semi-structured participant observation, camera recordings, audio recordings, written and printed papers and images, field notes, observer logs were used. The present findings were interpreted in the light of the literature while the results were evaluated and the differences between Gijduvan and Rishton pottery were revealed.

___

  • Mirzaev, R. (2007). The blue ceramics of Uzbekistan, biznes-vestnik vostoka. https:// russiantravelcentre.com/Central_Asia/blue_ceramics_of_uzbekistan.htm adresinden erişildi.
  • Rakhimov, M. K. (2006). Artistic ceramic of Uzbekistan. Taşkent: Academy of Sciences of the USSR.
  • Samarkand. (2013). Özbekistan: Semerkant Yayıncılık.
  • Türksoy. (2018). https://www.turksoy.org/turksoy/about adresinden erişildi.
  • Wikitravel. (2018). Uzbekistan. https://wikitravel.org/en/Uzbekistan, adresinden erişildi.