YILDIZ AKVARDAR, Belgin ÜNAL, Türkan GÜNAY, Sibel KIRAN, Özlem BOZABALI, Yücel DEMİRAL

Empati öğrenilebilir mi? Tıp Fakültesi dönem 1 öğrencilerinde iletişim becerileri kursunun empatik yanıt verme becerisi üzerine etkisi

Amaç: Empati, kişinin kendisini karşısındakinin yerine koyup onun duygu ve düşüncelerini tam olarak anlaması ve bu durumu ona iletmesi sürecidir. Empati, iletişimin önemli bir bileşenidir ve uygun eğitimle geliştirilebilir. Hekimin iletişim beceri düzeyi, hastanın memnuniyetini, tedaviye uyumunu, prognozu, ve aynı zamanda hekim memnuniyetini de etkileyen bir faktördür. 1997 yılından itibaren Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi (DEÜTF) Dönem 1, 2 ve 3'te iletişim becerileri programına yer verilmektedir. Dönem 1 iletişim becerileri kursunda, temel iletişim becerileri olan dinleme, sözlü-sözsüz iletişim, empati ve asertivite (açık iletişim) katılımcı eğitim yöntemleriyle işlenmektedir. Çalışmamızda, DEÜTF Dönem 1 öğrencilerinde temel iletişim becerileri programının empatik yanıt verme becerisine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: 1999-2000 öğretim döneminde Dönem 1 iletişim becerileri kursu alan öğrencilere (n=166) kurs öncesinde ve sonrasında Empati Beceri Ölçeği B formu (EBÖ-B) uygulanmıştır. EBÖ-B formu günlük yaşamla ilgili kısa paragraflarla tanımlanmış 6 ayrı psikolojik sorun içermektedir. Öğrencilerin iletişim becerileri kursu başlangıcında ve sonunda EBÖ-B ile saptanan ortalama empati puanları t testi ile karşılaştırılmıştır. Bulgular: Kurs başlangıcında tanıtım programına katılan 112 öğrenci ve kurs bitiminde son uygulamaya katılan 141 öğrenciye EBÖ-B uygulanmıştır. Kurs başlangıcındaki anketlerden 60'ı, kurs sonundaki anketlerden 90'ı geçerli bulunmuştur. Kurs sonrası empati puan ortalamasının (136.0$\pm$17.2) kurs öncesine (128.1$\pm$15.9) göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu saptanmıştır (p=0.003). Sonuç: İletişim becerileri kursu empatik yanıt verme becerisini geliştirmede etkili bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Eşduyum, İletişim, Öğrenciler, tıp, Anketler

Can empathy skill be learned? The effect of communication skills course on emphatic respondence skill of first year medical students

Objective: Empathy means an individual's objective and insightful awareness and expression of the feelings and behaviour of another person. Empathy is an important component of communication and can be developed through adequate training. The doctor's level of communication skills influences many outcomes such as patient satisfaction, compliance and prognosis as well as doctors' professional job satisfaction. In Dokuz Eylül University, Medical School, there has been communication skills programme in the first, second and third year medical school curricula since 1997. The communication skills training course in the first year included basic communication skills in daily life, such as listening, verbal-nonverbal communication, empathy and assertivity, applied by interactive training methods. The objective of the study was the evaluation of the effect of communication skills course on empathic respondence skills among first year medical students. Method: Empathy Skill Scale B questionnaire (EBÖ-B) was applied to the first year medical students before and after the communication skills course during 1999-2000 educational year. EBÖ-B questionnaire includes 6 different psychological problems about everyday life. Mean empathy skill scores before and after the communication skills course were compared using t test. Results: EBÖ-B applied to 112 students before the communication skills training course, and 141 students after the course. Sixty questionnaires at the beginning and 90 questionnaires at the end were determined valid. Post course empathy scores (136.0±17.2) were statistically higher than pre course scores (128.1±15.9) (p=0.003). Conclusion: First year communication skills course was found to be effective on developing empathic respondence skills.

Keywords:

Empathy, Communication, Students, Medical, Questionnaires,

___

1. Spencer J. Education for communication: much already known, so much more to understand. Medical Education 2001;35:188-190.
2. Humphris GM, Kaney S. Assessing the development of communication skills in undergraduate medical students. Medical Education 2001;35:225-231.
3. van Dalen J, Kerkhofs E, Verwijnen GM et al. Predicting communication skills with a paper-and- pencil test. Medical Education 2002;36:148-153.
4. Hardoff D, Schonmann S. Training physicians in communication skills with adolescents using teenage actors as simulated patients. Medical Education 2001;35:206-210.
5. Winefield HR, Chur-Hansen A. Evaluating the outcome of communication skill teaching for entry- level medical students: does knowledge of empathy increase? Medical Education 2000;34:90-94.
6. Lloyd M, Bor R. Communication skills for medicine. Singapore: Churchill Livingstone, 1996;l-22.
7. Dicle O. Çekirdek müfredat hazırlanması: Dokuz Eylül Uygulaması. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2001; Özel Sayı:7-10.
8. Miral S. Tıp eğitiminde iletişim becerileri: Çağdaş yöntem ve teknikler. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2001;ÖzelSayı:63-66.
9. Akvardar Y, Aslan B, Bozabalı Ö ve ark. Bir iletişim becerileri program deneyimi: Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 1 İletişim Becerileri Kursu. 35. Ulusal Psikiyatri Kongresi ve Uluslararası Kros- Kültürel Psikiyatri Uydu Sempozyumu, 1999;Tam Metin Kitabı: 91-93.
10. Dökmen Ü. Yeni bir empati modeli ve empatik becerinin iki farklı yaklaşımla ölçülmesi. Psikoloji Dergisi 1990;24:42-50.
11. Dökmen Ü. Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati. 9.Baskı. İstanbul: Sistem Yayıncılık; 1998.
12. Dökmen Ü. Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 1988;21:155-190.
13. Evans BJ, Stanley RO, Burrows GD. Measuring medical students' empathy skills. Br J Med Psychol 1993;66:121-133.
14. Fine VK, Therrien ME. Empathy in the doctor-patient relationship:skill training for medical students. J Med Educ 1977;52:752-757.
15. Holm U. The AFFECT Reading Scale: a method of measuring the prerequisites for empathy. Scandinavian Journal of Educational Research 1996;40:239-253.
16. Holm U, Aspegren K. Pedagogical methods and affect tolerance in medical students. Medical Education 1999;33:14-18.
17. Marteau TM. Factors influencing the communication skills of first-year clinical medical students. Medical Education 1991;25:127-134.