McCloskey ve Mueller’in İş Doyum Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Giriş: İş doyumu, hemşireleri işte tutmanın önemli bir belirleyicisidir. Türkiye’de hemşirelerin iş doyumunu değerlendirmek üzere kullanılan, geçerlik ve güvenirliği sınanmış ölçeklerin sayısı sınırlıdır. Amaç: Bu metodolojik çalışma, “McCloskey ve Mueller İş Doyumu Ölçeği” Türkçe formunun ülkemiz hemşireleri için geçerli ve güvenilir bir araç olup olmadığını incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Bu çalışma, Haziran-Ağustos 2017 tarihleri arasında İstanbul’da üç hastanede görev yapan 324 hemşire ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak "Sosyo-Demografik ve Mesleki Özellikler Formu" ile 31 maddelik “McCloskey ve Mueller İş Doyumu Ölçeği” kullanılmıştır. Bulgular: Ölçeğin kapsam geçerlilik indeksi .93 bulunmuştur. İç tutarlılık analizinde Cronbach alpha güvenirlik katsayısının tüm ölçek için .81; alt boyutlar için .45 ile .70 arasında olduğu belirlenmiştir. Test-tekrar test analizinde iki uygulama arasında fark bulunmamıştır (t = .27, p  .05). Otuz bir maddenin madde-toplam puan korelasyon güvenirlik katsayıları r = .28 ile .49 arasında bulunmuştur. Doğrulayıcı faktör analizinde, ölçek maddelerinin kendi boyutu (sekiz alt boyutlu) ile olan faktör yükleri .36 ile .64 arasında saptanmıştır. Ölçeğin model-veri uyum değerlerinin kabul edilebilir düzeyde iyi olduğu belirlenmiştir (Ki-kare / serbestlik derecesi: 1.4, p  .05). Sonuç: McCloskey ve Mueller İş Doyumu Ölçeği”nin Türkçe formu kapsam ve yapı geçerliliği ölçütlerini karşılamaktadır. Madde analizleri ve zamana karşı değişmezlik güvenirlik ölçütlerini sağlamakla birlikte, ölçeğin alt boyutları açısından iç tutarlılık (Cronbach alfa) güvenirliği için çalışma yapılmasına ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler:

Hemşireler, Geçerlik, Güvenirlik, İş doyumu, Ölçek

The Turkish Adaptation of the McClosky and Mueller Job Satisfaction Scale: A Reliability and Validity Study

Background: Job satisfaction is an important factor in the retention of nurses. There are a few valid and reliable scales to evaluate job satisfaction for nurses in Turkey. Objectives: This methodological study was performed to determine whether the Turkish version of the "McCloskey and Mueller Job Satisfaction Scale/MMSS" is a valid and reliable tool for nurses in Turkey. Methods: This study was conducted with 324 nurses in three hospitals in Istanbul between June and August 2017. The study data collected using the "Descriptive Characteristics Form", and "McCloskey and Mueller Job Satisfaction Scale" consisting of 31 items. Results: The scale content validity index was 0.93. The Cronbach's alpha reliability coefficient was 0.81 for the overall scale and ranged from 0.45 to 0.70 for the sub-dimensions. The stability of the scale over time was tested with 32 nurses twice at a 15-day interval. There was no significant difference between the two measurements. The item-total score reliability coefficient of the scale ranged between 0.28 and 0.49. In the confirmatory factor analysis, the path coefficients of the items with their dimension (eight sub-dimensions) ranged between 0.36 and 0.64. The goodness of fit of the model determined in the confirmatory factor analysis was at an acceptable level (Chi square / Degree of freedom: 1.4, p  .05). Conclusion: The results of this study indicated that MMSS meets the content and construct validity criteria. Although reliability tests of the MMSS, which are item analysis and stability, are acceptable range there is a need for further research to test the reliability of Cronbach alpha on the sub-dimensions of the MMSS.

Keywords:

Leadership, Transformational Leadership, Nurse Manager, Unit Charge Nurses,

PDF

___

1. Yazıcı Altuntaş S. İş doyumu ve işten ayrılma niyeti. İçinde: Tatar Baykal Ü, Ercan Türkmen E. Hemşirelik Hizmetleri Yönetimi. İstanbul, Akademi Yayıncılık; 2014: 641-652.
2. SKS Hastane. (17/01/2017). Sağlıkta kalite standartları. Erişim: 2.09.2019 https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/3460,skshastanesetiv5r1pdf.pdf?0
3. Özpehlivan M. İş tatmini: Kavramsal gelişimi, bireysel ve örgütsel etkileri, yararları ve sonuçları. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2016;2(2):43-70.
4. Kuzey C. Impact of health care employees job satisfaction on organizational performance support vector machine approach. JEFA 2018;2(1):45-68.
5. Hosseinabadi MB, Etemadinezhad S, Khanjani N, Ahmadi O, Gholinia H, Galeshi M, et al. Evaluating the relationship between job stress and job satisfaction among female hospital nurses in Babol: An application of structural equation modeling. Health Promot Perspect 2018; 8(2):102-108.
6. Erşan EE, Yıldırım G, Doğan O, Doğan S. Sağlık çalışanlarının iş doyumu ve algılanan iş stresi ile aralarındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Derg 2013;14:115-121.
7. Hayes LJ, O’Brien-Pallas L, Duffield C, Shamian J, Buchan J, Hughes F, et al. Nurse turnover: a literature review. Int J Nurs Stud 2006;43(2):237-263.
8. Hayes LJ, O’Brien-Pallas L, Duffield C, Shamian J, Buchan J, Hughes F, et al. Nurse turnover: a literature review–an update. Int J Nurs Stud 2012;49(7):887-905.
9. McHugh MD, Kutney-Lee A, Cimiotti JP, Sloane DM, Aiken L. H. Nurses’ widespread job dissatisfaction, burnout, and frustration with health benefits signal problems for patient care. Health Aff 2011;30(2):202-210.
10. Koy V, Yunibhand J, Angsuroch Y, & Fisher ML. Relationship between nursing care quality, nurse staffing, nurse job satisfaction, nurse practice environment, and burnout: literature review. IJRMS 2015;3(8):1825-1831.
11. Farman A, Kousar R, Hussain M, Waqas A, Gillani SA. Impact of job satisfaction on quality of care among nurses on the public hospital of Lahore, Pakistan. Saudi J. Med. Pharm. Sci. 2017;3(6): 511-519.
12. Helbing E, Teems M, Moultrie D. An investigation of job satisfaction among nurses in the emergency department. The ABNF Journal 2017;28(4):103-118.
13. Gillet N, Fouquereau E, Coillot H, Cougot B, Moret L, Dupont S, et al. The effects of work factors on nurses’ job satisfaction, quality of care and turnover intentions in oncology. J Adv Nurs 2018;74(5):1208-1219.
14. Seren Intepeler S, Esrefgil G, Yilmazmis F, Bengu N, Gunes Dinc N, Ileri S, ... & Dirik HF. Role of job satisfaction and work environment on the organizational commitment of nurses: a cross-sectional study. Contemp Nurse 2019;55(4-5):380-390.
15. Seren İntepeler Ş, Güneş N, Bengü N, Yılmazmış F. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin iş doyumu ve kurumsal bağlılıklarındaki değişim. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2014;7(1):2-6.
16. Özsoy E, Uslu O, Karakiraz A, Aras M. İş tatmininin ölçümünde ölçek kullanımı: Lisansüstü tezleri üzerinden bir inceleme. İşletme Araştırmaları Dergisi 2014;6(1):232-250.
17. Ulusoy EÇ, Alpar ŞE, Uslusoy EÇ. Hemşirelerde meslektaş dayanışması ve iş doyumu ile ilişkisi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2013;21(3):154-163.
18. Kundak Z, Üzel Taş H, Keleş A, Eğicioğlu H. Bir üniversite hastanesinde hemşirelik mesleğinde iş tatmini ve motivasyon. Kocatepe Tıp Dergisi 2015;16(1):1-10.
19. Tambağ H, Kahraman Y, Şahpolat M, Can R. Hemşirelerin çalışma ortamlarının iş doyumu üzerine etkisi. Bakırköy Tıp Dergisi 2015;11(4):143-149.
20. Tilev S, Beydağ KD. Hemşirelerin iş doyum düzeyi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2014;3(1):140-147.
21. Yüksel-Kaçan C, Örsal Ö, Köşgeroğlu N. Hemşirelerde İş Doyumu Düzeyinin İncelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2016;18(2-3): 1-12.
22. Ergin C. Bir iş doyumu ölçümü olarak İş Betimlemesi Ölçeği: Uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi 1997;12(39):25-36.
23. Bekmezci M, Mert İS. Çalışanların görev yaptığı örgüt kademesinin iş tatmin ve örgütsel bağlılık düzeyleri üzerindeki etkisi. UİİİD-IJEAS 2018;17(UİK Özel Sayısı):747-760.
24. Ertürk E, Keçecioğlu T. Çalışanların iş doyumları ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler: Öğretmenler üzerine örnek bir uygulama. Ege Akademik Bakış 2012;12(1):39-52.
25. Toker B. Konaklama işletmelerinde iş doyumu: demografik değişkenlerin iş doyumu faktörlerine etkisi üzerine bir çalışma. Journal of Yaşar University 2007;2(6):591-615.
26. Çakmur H. İş Doyumu kavramı ve değerlendirilmesi. Geliştirilmiş İş Betimlemesi Ölçeği. TAF Preventive Medicine Bulletin 2011;10(6):759-764.
27. Kılıç B, Çakmur H. İş Betimlemesi Ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Aile Hek Derg 2011;14(3):124-131.
28. Muya M, Katsuyama K, Özakı F, Aoyama F. Development of a scale measuring the job satisfaction of Japanese hospital nurses. Jpn J Nurs Sci. 2014;11(3):160-170.
29. Türe Yılmaz A, Yıldırım A. Hemşire İş Doyum Ölçeği’nin Türkçe geçerlilik ve güvenirliği. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2016;3(3):158-168.
30. Mueller JC, McCloskey CW. Nurses job satisfaction: a proposed measure. Nurs Res 1990;39(2):113-117.
31. El-Jardali F, Dimassi H, Dumit N, Jamal D, Mouro G. A national cross-sectional study on nurses ıntent to leave and job satisfaction in Lebanon: Implications for policy and practice. BMS Nursing 2009;8:3.
32. Abu Ajamieh AR, Misener T, Haddock KS, Gleaton J. Job satisfaction correlates among Palestinian nurses in the West Bank. Int J Nurs Stud 1996;33(4):422-432.
33. Al-Enezi N, Chowdhury RA, Shah M, Al-Otabi M. Job satisfaction of nurses with multicultural backgrounds: a questionnaire survey in Kuwait. Appl Nurs Res 2009;22:94-100.
34. Abualrub RF, Omari FH, Al Rub AB, Fawzi A. The moderating effect of social support on the stress-satisfaction relationship among Jordanian Hospital nurses. J Nurs Manage 2009;1(7):870-878.
35. El-Jardali F, Alameddine M, Jamal D, Dimassi H, Dumit N, McEwen MK, et al. A national study on nurses retention in healthcare facilities in underserved Areas in Lebanon. Hum Resour Health 2013;11:49
36. Boateng GO, Neilands TB, Frongillo EA, Melgar-Quiñonez HR, Young SL. Best practices for developing and validating scales for health, social, and behavioral research: a primer. Front Public Health 2018;6:Article 149.
37. Tavşancıl E. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. 2. Baskı. İstanbul, Nobel Yayın Dağıtım; 2005: 20.
38. Grant JS, Davis LL. Selection and use of content experts for instrument development. Res Nurs Health 1997;20(3)269-274.
39. Coster WJ, Mancini MC. Recommendations for translation and cross-cultural adaptation of instruments for occupational therapy research and practice. Rev Ter Ocup Univ São Paulo 2015;26(1):50-57.
40. Çapık C, Gözüm S, Aksayan S. Kültürlerarası ölçek uyarlama aşamaları, dil ve kültür uyarlaması: Güncellenmiş rehber. FNJN 2018;26(3):199-210.
41. DeVon HA, Block ME, Moyle‐Wright P, Ernst DM, Hayden SJ, Lazzara DJ, et al. A psychometric toolbox for testing validity and reliability. J Nurs Scholarship 2007;39(2):155-164.
42. Polit DF, Beck CT. Nursing Research. Generating and Assessing Evidence for Nursing Practice. 9th ed. Philadelphia, Wolters Kluwer/lippincott Williams & Wilkins; 2012: 351-378.
43. Alpar R. Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik - Güvenirlik. 3. Baskı. Ankara, Detay Yayıncılık; 2014.
44. Güngör D. Psikolojide ölçme araçlarının geliştirilmesi ve uyarlanması kılavuzu. Türk Psikoloji Yazıları 2016;19:104-112.
45. Reisinger Y, Mavondo F. Structural equation modeling: Critical issues and new developments. Journal of Travel & Tourism Marketing 2007;21(4):41-71.
46. Çapık C. Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2014;17(3):196-205.
47. Yılmaz V, Varol S. Hazır yazılımlar ile yapısal eşitlik modellemesi: AMOS, EQS, LISREL. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2015;44:28-44.
48. Büyüköztürk Ş. Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 2002;32:470-483.
49. Polit DF, Beck CT. Hemşirelik Araştırmasının Esasları. Hemşirelik Uygulaması İçin Kanıtın Değerlendirilmesi. Çeviri Editörleri: Aslan Ö, Bebiş H, 8. Basım. Ankara, Pelikan Kitabevi; 2016: 199-213.
50. Wang M, Batt K, Kessler C, Neff A, Iyer NN, Cooper DL, et al. Internal consistency and item-total correlation of patient-reported outcome instruments and hemophilia joint health score v2. 1 in US adult people with hemophilia: results from the pain, functional impairment, and quality of life (P-FiQ) study. Patient Preference Adherence 2017;11:1831-1839.
51. Bolarinwa OA. Principles and methods of validity and reliability testing of questionnaires used in social and health science researches. Niger Postgrad Med J 2015;22(4):195-201.
52. Souza, ACD, Alexandre NMC, & Guirardello EDB. Psychometric properties in instruments evaluation of reliability and validity. Epidemiol. Serv. Saude 2017;26(3):649-659.