Hemşirelik Öğrencilerinde Duygusal Zekâ ve Mesleki Değerlerin Karşılaştırması

Giriş: Giriş: Hemşirelerin, bakımı etkin biçimde verebilmesi için, mesleğin profesyonel değerlerini bilmesi ve içselleştirmesi gerekmektedir. Duygusal zekânın yüksek olmasının bireylerin iş, eğitim gibi alanlarda istedikleri sonuca ulaşabilmesinde etkili olduğu vurgulanmaktadır. Bu nedenle hemşirelik öğrencilerinin duygusal zekâlarının ve mesleki değerlerinin çalışılması önemlidir. Amaç: Bu araştırma; hemşirelik öğrencilerinin duygusal zekâları ile mesleki değerlerinin karşılaştırılması ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. Yöntem: Araştırma 13-15 Nisan 2017 tarihleri arasında bir devlet üniversitesinin hemşirelik fakültesinde eğitim görmekte olan 505 lisans öğrencisi ile yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak “Öğrenci Bilgi Formu”, “Duygusal Zekâ Özellik Ölçeği-Kısa Formu (DZÖÖ-KF)” ve “Revize Edilen Hemşirelerin Mesleki Değerleri Ölçeği (HMDÖ-R)” kullanılmıştır. Verilerinin analizinde Shapiro-Wilk, Mann Whitney U, Kruskal Wallis ve Spearman Korelasyon analizleri kullanılmıştır. Bulgular: Kız (107.88 ± 15.34) ve erkek (103.81 ± 16.83) öğrencilerin HMDÖ-R puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (p = .040). Hemşirelerin Profesyonel Değerleri Ölçeğinin Bakım Verme faktöründe kız öğrencilerin puan ortalamaları (59.57 ± 8.75) erkeklerinkine (57.06 ± 9.93) göre anlamlı bir şekilde yüksek olup (p = .030), Profesyonellik ve Güven faktörlerinde de kız öğrencilerin puan ortalamaları yüksek saptanmıştır. Kız öğrencilerde duygusallık alt boyutu puan ortalaması (19.82 ± 3.74) erkeklere (18.88 ± 3.66) göre daha yüksek bulunmuştur (p = .01, U = 16.586). Sosyallik ve öz kontrol alt boyutlarında erkeklerin, iyi oluş boyutunda kız öğrencilerin puan ortalamaları yüksek olup bu fark anlamlı bulunmamıştır. Kız (97.85 ± 14.29) ve erkek öğrencilerin (97.62 ± 15.61) DZÖÖ-KF toplam duygusal zekâ alt boyutu puan ortalamaları arasında bir fark bulunmamıştır. Hemşirelik öğrencilerinin HMDÖ-R toplam puan ortalaması ve tüm alt boyutları ile DZÖÖ-KF toplam duygusal zekâ alt boyutu arasında (p = .000, r = .31-.37) orta düzeyde pozitif yönde bir ilişki saptanmıştır. Sonuç: Hemşirelik öğrencilerinin cinsiyet farkı olmaksızın duygusal zekâ düzeyleri ile hemşirelik mesleği değerleri algılarının doğru orantılı arttığı görülmüştür. Hemşirelik öğrencilerinin cinsiyetlerine göre duygusal zekâ düzeyleri arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Kız öğrencilerin erkeklere göre HMDÖ-R puanlarının daha yüksek olması mesleki değerlere uyum eğiliminin daha güçlü olduğu yönündedir.

Anahtar Kelimeler:

Değerler, Duygusal Zekâ, Hemşirelik, Profesyonellik

The Comparison of Nursing Students’ Emotional Intelligence and Professional Values

Background: Nurses need to know and internalize the professional values of the profession in order to provide care effectively. It is emphasized that high emotional intelligence is effective for individuals to achieve the desired result in areas such as work and education. Therefore, it is important to study the emotional intelligence and professional values of nursing students. Objectives: This study was planned to compare the emotional intelligence of nursing students with their professional values and to determine the relationship between them.Methods: The study was applied to 505 students of a state nursing faculty between 13-15 April 2017. In data collection; “Information Questionnaire for Students”, “Trait Emotional Intelligence Scale- Short Form (TEIS-SF): Scale-Short Form and “Nurses Professional Values Scale-Revised (NPVS-R)” tools were used. Shapiro-Wilk, Mann Whitney U, Kruskal Wallis and Spearman Correlation were used in data analysis. Results: A statistically significant difference was determined among NPVS-R point averages of the female (107.88 ± 15.34) and male students (103.81 ± 16.83) (p = .040, U = 17.178). In Giving Care factor of NPVS-R, point averages of the females (59.57 ± 8.75) were significantly higher compared to the males (57.06 ± 9.93) (p = .030, U = 16. 990), point averages of females were determined to be higher also in Professionalism and Confidence factors. No statistically significant difference was determined between TEIS-SF point averages of female (97.85 ± 14.29) and male (97.61 ± 15.61) students. Point averages of emotionality sub-dimension were determined to be significantly higher in females (19.82 ± 3.74) than males (18.88 ± 3.66) (p = .010, U = 16.586). Point averages of males were determined to be higher in sociability and self-control sub-dimensions and point averages of females were determined to be higher in well-being sub-dimension; however, there was no statistically significant difference was determined. Furthermore, a low positive association was determined between NPVS-R total emotional intelligence subscale and TEIS-SF point averages and all subscales of nursing students (p = .000, r = .31-.37). Conclusion: The emotional intelligence level of the nursing students and their perception for professional values is directly proportional, regardless of gender. No statistically significant difference was determined between emotional intelligence levels in accordance with their gender in nursing students. As NPVS-R points of female students were higher than males shows that their tendency to adapt to professional values is stronger than boys.

Keywords:

Emotional Intelligence, Nursing, Professionalism, Values,

PDF

___

1. Petrides KV, Fredericson N, Furnham A. The role of trait emotional Intelligance in academic performance and deviant behaviours at school. Pers Individ Dif 2004; 36(2): 277-293. doi: 10.1016/S0191-8869(03)00084-9
2. Petrides KV, Furnham A. Trait emotional intelligence: Psychometric investigation with reference to established trait taxonomies. Eur J Pers 2001;15(6): 425-448. doi:10.1002/per.416
3. Salavera C, Usan P, Jaire L. Emotional intelligence and social skills on self-efficacy in Secondary Education students. Are there gender differences? Journal of Adolescence 2017;60(1):39-46. doi:10.1016/j.adolescence.2017.07.009
4. Cerit B, Öz F. Hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Sağlık Akademisi Kastamonu 2019;4(1):1-21. doi: 10.25279/sak.459199.
5. Köşgeroğlu N, Balcı Alparslan G, Babadağ B, Öztürk B, Ünver G. Hemşirelik öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ve problem çözme becerileri. JSHSR 2020;7(56):1969-1977.
6. Soylu P, Yılmaz M. Psikiyatri kliniğinde çalışan hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri ile stresle baş etme tarzları arasındaki ilişki. Sağlık ve Toplum 2017; 27(3):38-47.
7. Parsa Yekta Z, Mahbobeh A. Concept analysis of emotional intelligence in nursing. Nurs Pract Today 2015;2(4):158-163.
8. White DE, Grason S. The importance of emotional intelligence in nursing care. J Comp Nurs Res Care 2019;4:152. doi: 10.33790/jcnrc1100152
9. Çankaya M, Eriş H. Hemşire ve ebelerin duygusal zekâ düzeylerinin tespitine yönelik bir çalışma. ESoDer 2020;19(74):656-664. doi:10.17755/esosder.567278
10. Acaroğlu R. Revize edilen hemşirelerin mesleki değerleri ölçeği Türkçe formunun güvenirlik ve geçerliği. FN Hem Derg 2014; 22(1):8-16.
11. Babadağ K. Hemşirelik ve Değerler. 1. Basım. Ankara Alter Yayıncılık; 2010.
12. Orak NŞ, Alpar ŞE. Hemşirelerin profesyonel değerleri ölçeğinin, geçerlik güvenirlik çalışması. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2012;2(1):22-31.
13. Göriş S, Kılıç Z, Ceyhan Ö, Şentürk A. Hemşirelerin profesyonel değerleri ve etkileyen faktörler. J Psychiatr Nurs 2014;5(3):137-142.
14. Sevindik F, Uncu F, Güneş Dağ D. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin duygusal zekâ düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. FÜ Sağ Bil Tıp Derg 2012; 26(1): 21-26.
15. Orak Niksarlı E. Hemşirelikte mesleki değerler ve duygusal zekâ ilişkisinin incelenmesi. TC. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. İstanbul, 2017:97.
16. Çolak Okumuş D, Uğur E. Hemşirelerin duygusal zekâ düzeylerinin bakım davranışlarına etkisi. ACU Sağlık Bil Derg 2017;(2):104-109.
17. Sabancıoğlulları S, Doğan S. Profesyonel kimlik gelişimi ve hemşirelik. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;15(4):275-282.
18. Petrides K V, Furnham A. On the dimensional structure of emotional intelligence. Pers Individ Dif 2000;29:313-320.
19. Deniz ME, Özer E, Işık E. Duygusal zekâ özelliği ölçeği- kısa formu: geçerlik güvenirlik çalışması. Education and Science 2013;69(38):407-419.
20. Petrides KV. Technical Manual for the Trait Emotional Intelligence Questionnaires (TEIQue). 1. Edition. London Psychometric Laboratory; 2009: 2-24.
21. Petrides KV, Vernon PA, Schermer JA, Ligthart L, Boomsma DI, Veselka L. Relationships between trait emotional intelligence and the big five in the Netherlands. Pers Individ Dif 2010;48(8):906-910.
22. Weis D, Schank MJ. Development and psychometric evaluation of the nurses professional values scale-revised. J Nurs Meas 2009;17(3): 221-231.
23. Talmana K, Huplia M, Rankinb R, Engblomc J, Haavistoa E. Emotional intelligence of nursing applicants and factors related to it: A cross-sectional study. Nurse Education Today 2020;85(February):104271.doi:10.1016/j.nedt.2019.104271
24. Heydari A, Kareshki H, Reza Armat M. Is nurses' professional competence related to their personality and emotional ıntelligence? A cross-sectional study. J Caring Sci 2016;5(2): 121-132. doi: 10.15171/jcs.2016.013.
25. Karadağlı F. Hemşirelik öğrencilerinin profesyonel değer algıları ve etkileyen faktörler. Mersin Univ Saglık Bilim Derg 2016;9(2):81-91.
26. Carragher J, Gormley K. Leadership and emotional intelligence in nursing and midwifery education and practice: a discussion paper. J Adv Nurs 2017;73(1):85–96. doi: 10.1111/jan.13141.
27. Culha Y, Acaroğlu R. The relationship amongst student nurses’ values, emotional intelligence and individualised care perceptions. Nurs Ethics 2019, Vol. 26(7-8) 2373–2383. doi: 10.1177/0969733018796682
28. Parandeh A, Khaghanizade M, Mohammadi E, Nouri JM. Factors influencing development of professional values among nursing students and instructors: A Systematic Review. Global J Health Sci 2015; 7(2): 284-93. doi:10.5539/gjhs.v7n2p284
29. Raghuir AE. Emotional intelligence in professional nursing practice: A concept review using Rodgers's evolutionary analysis approach. International Journal of Nursing Sciences 2018;5(2):126-130, doi: 10.1016/j.ijnss.2018.03.004
30. Altıok MY, Özer S, Nacar H, Yaman Z, Sungur MA. Klinisyen hemşirelerde duygusal zekâ: nitel ve nicel verilerle mersin örneği. Mersin Univ Saglık Bilim Derg 2015;8(2):48-59.
31. International Council of Nurses. The ICN Code of Ethics. Second Edition. ICN. Geneva. Switzerland; [online] 2012:1-10. URL: https://www.icn.ch/sites/default/files/inline-files/2012_ICN_Codeofethicsfornurses_%20eng.pdf. 10 Haziran 2020