ÖRNEK KÖYDEN ŞEHİRE DÖNÜŞEN ETİMESGUT'TA ŞEHİRSEL FONKSİYONLAR VE ARAZİ KULLANIMININ DEĞİŞİMİ

Fonksiyon özellikleri ve arazi kullanım pratikleri yönüyle şehirler kırsal yerleşmelerden farklıklar gösterirler. Şehirlerin nüfusu artıkça ve şehirler alansal olarak genişledikçe hâkim fonksiyonel özellikleri de değişime uğramaktadır. Özellikle de büyük şehirlere eklenmiş yerleşmelerde bu değişim oldukça hızlı olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Etimesgut şehrinin ilk kurulduğu günden bugüne fonksiyonel özellikleri ve arazı kullanım pratikleri açısından nasıl bir değişim geçirdiğini ortaya koymaktır. Çalışmada temel araştırma çeşitlerinden zaman boyutu açısından boylamsal bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda Etimesgut şehrine ait 1940 ve 1975 yılına ait orta fotolara ulaşılmıştır. Bu orto fotolar, görüntü kalitesi artılarak Arc GIS 10.2 programı yardımıyla belirli referans noktaları alınıp yeniden koordinatlandırılmış ve gerçek konumuna en yakın haline getirilmiştir. Son olarak 2019 yılı hali hazır harita üzerinden arazi kullanım bilgisi analiz edilerek harita setleri oluşturulmuştur. Böylece belirlenen yıllara ait fonksiyonel arazi kullanım haritaları oluşturulmuş ve değişim ortaya konmuştur. Etimesgut şehri, kuruluş amacı bakımından tarımsal bir köy yerleşmesi olarak planlanmıştır. Ancak şehrin Ankara’nın merkezi yerleşim dokusuna yakınlığı, kuruluş sahasında yer alan tren istasyonunun varlığı tarımsal üretime bağlılığın süresinin çok uzun olmamasına neden olmuştur. Araştırma alanı için ulaşım ve tarım fonksiyonu başlayan şehirleşme serüveni günümüzde hizmet sektörüne ait ticaret sağlık ve eğitimi fonksiyonlarıyla devam etmektedir.

Change in Functional Land Use in Etimesgut, Which Transformed into a City From an Exemplary Village

Cities differ from rural settlements in terms of their functional characteristics and land use practices. Dominant functional characteristics change as the population of cities increases and cities expand spatially. This change is very rapid, especially in settlements attached to large cities. The aim of this study is to reveal how the city of Etimesgut has changed in terms of its functional characteristics and land use practices since its foundation. In the study, a longitudinal research was carried out in terms of time dimension, one of the basic research types. The image quality of the middle photos belonging to the city of Etimesgut from 1940 and 1975 was increased and the reference points were taken and re-coordinated with the help of the Arc GIS 10.02 program and brought them closer to their real location. Finally, map sets were created by analyzing the land use information on the ready map for 2019. Thus, functional land use maps for the specified years were created and the change was revealed. The city of Etimesgut was planned as an agricultural village settlement in terms of its establishment purpose. However, the proximity of the city to the central settlement texture of Ankara and the existence of the train station in the establishment area caused the duration of commitment to agricultural production not too long. The urbanization adventure, which started with the transportation and agriculture functions for the research area, continues today with the trade health and education functions of the service sector.

___

  • Doğanay, H. (1983). Erzurum'un Şehirsel Fonksiyonları ve Başlıca Planlama Sorunları (Yayınlanmamış Doçentlik Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü, Erzurum).