Birgül ÇAKIROĞLU, Nihan ENGİN

DİNİ İNANIŞLARIN MİMARİYE ETKİSİ

Geçmişin değerlerine eğilmek, onların yaratılmasındaki bileşenleri gözden geçir-- mek, onların yaratılma ortamlarını açıklıkla ortaya koymak gelecek için aydınlık bir yol bulmayı kolaylaştırır. Mimariyi etkileyen etmenlerin fiziksel faktörler (yerleşim, iklim, malzeme v.s.) ve kültürel faktörler (halk özellikleri, ekonomi, gelenekler, dini inanışlar, aile ve toplum, temel ihtiyaçlar, bina yapım teknikleri v.s.) olduğu bilinmek-- tedir. Mimarinin biçimleniş ve kuruluşunda bu faktörleri birbirinden ayırmak oldukça zordur. Mimari mekanın görülen, duyulan, algılanan, ölçülebilen, hissedilebilen fak-- törleri yanında, biçimlenmede etkili tanımlayamadığımız, göremediğimiz, hissedeme-- diğimiz, ama var olduğunu tahmin ettiğimiz faktörler de bulunmaktadır. İnançların, inançlardan oluşan mimarilerin, onların yaratılmasındaki düşüncenin, mekana, kons-- trüksiyona, dekorasyona, strüktüre etkisinin yeterince işlenmemiş olması, mimaride inanış etkisini incelemeyi, inanışlardan kaynaklı mimarileri ortaya koymayı gerekli kılmıştır. Bu amaçla çok geniş bir yelpazede incelemeyi gerektiren konu uygarlık tari-- hinden örneklerle dinler ve oluşan mimarilerini içermekte, bu sayede dinin mimariler üzerindeki etkisine pencere açmaktadır.

The Influence of Religious Beliefs on the Architecture

Focusing on the values of the past, examining into the components in their for—mation and revealing the contexts in which they were created will facilitate findingeffective solutions for the future. It is well known fact that the factors that affectthe architecture are the physical factors (settlement, climate, material, etc.) and culturalfactors (the characteristics of people, economy, traditions, religious beliefs, familyand society, basic needs, building construction techniques, etc.). It is fairly difficult todistinguish these factors from each other in the formation and foundation of architecture.Architectural space seen, heard, sensed, measured, felt capable of factors besideseffective in shaping that we identify, we can not see, can not feel, but we estimatethat there are factors that are in. Religion, belief composed of architecture, their in thecreation of thought, space, to the construction, decoration, structure effect sufficientlybe unprocessed, architecture, belief, examine the impact of beliefs originating fromarchitecture to reveal it was necessary. For this purpose, wide range of issues whichrequire to examine the history of civilizations and religions, with examples from architectureconsisting thereof, and thus the impact on religious architecture is to openthe window.

PDF

___

Anonim (1983). Sanat Tarihi Ansiklopedisi Görsel Güzel Sanatlar Ansiklopedisi. İkinci Baskı, Görsel Yay.
Anonim (2010). Başvuru Kitapları Mitoloji. İkinci Baskı, Ntv Yay.
Akarca, Aşkıdil (1972). Yunan Arkeolojisinin Ana Çizgileri Şehir ve Savunması. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
Ataç, Mete (1981). “İslam Mimarlığı Kavramı Bir Geleneksel Kültür Kavramı— dır”. Mimarlık. 8.11251—59.
Bammat, Necmüddin (1987). “İslam’da Mekan Anlayışı”. İlim ve Sanat. $.3— 4:41-50.
Borden Daniel, Elzanowski Jerzy, Lawrenz Cornelia, Miller Daniel, Smith Adele, Taylor Joni (2010). Başvuru Kitapları Mimarlık. İkinci Baskı, Ntv Yay.
Challaye, Felicien (1998). Dinler Tarihi. Çev. Samih Tiryakioğlu, Dördüncü Bas— kı, İstanbul: Varlık Yay.
Childe, Gordon (1995). Tarihte Neler Oldu. Altıncı Baskı, İstanbul: Alan Yay.
Dıckıe, James (1996). Allah and Eternity: Mosques, Madrasas and Tombs, Architecture ofthe Islamic World. İkinci Baskı, London: Thames and Hudson. S. 15- 47.
Dumortıer, Brıgıtte (2007). Dinler Atlası inançlar, ibadetler ve ülkeler. İkinci Baskı, Ntv yay.
Grabar, Oleg (1998). İslam Sanatının Oluşumu. Birinci Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yay.
Günay, Reha (2002). Mimar Sinan ve Eserleri. Birinci Baskı, İstanbul: Yem Yay. http://cdswr.uwaterloo.ca/Shinto.html (04.02.2014)
http://epochtimestr.com/index.php/cennet—tapinagi (05 .02.20 14)
http://img341.imageshack.us/img341/647l/maisoncarree.jpg (16.05.2013)
http://media-3.Web.britannica.c0m/eb-media//27/93027-050-37916C7D.jpg (16.05.2013)
http://notjustanotherdolcevita.files.wordpress.com/2012/05/dscn3907.jpg (02.08.2013)
http://static.panoramio.com/photos/large/36146526ng (05.02.2014)
http://toptenpk.com/top-10—tourist-destinations-in-2013/ (04.02.2014)
http://tr.Wikipedia.org/Wiki/Dosya:Abu_Simbe1_Temple_May_30_2007.jpg (01.08.2013)
http://tr.Wikipedia.org/Wiki/Dosya:All_Gizah_Pyramids.jpg (05.02.2014)
http://tr.Wikipedia.org/Wiki/Dosya:Knossos_Palais_2.JPG (16.05.2013)
http://tr.Wikipedia.org/Wiki/Harmandir_Sahib (09.08.2011)
http://tr.Wikipedia.org/Wiki/Hoysala_mimarisi (04.02.2014)
http://tr.Wikipedia.0rg/Wiki/Sinagog (05.02.2014)
http://tr.Wikipedia.org/Wiki/Jainizm (04.02.2014)
http://tr.Wikipedia.org/Wiki/Pagoda (04.02.2014)
http://turkish.cri.cn/chinaabc/chapter22/chapter220 09.htm (10.08.201 1)
http://WWW.arkitera.com/webrehberi/mimarlikvesanattarihi (18 Mart 2003).
http://WWW.corbisimages.com/stock—photO/rights—managed/42—20499 108/ chaitya—buddhist—temple—ist—cent—bc—karli (08 .08 .201 1)
http://www.dantelsandigi.net/ork/248376-dunyadan- 0-harika-tapinak.htm1 (06.05.2011)
http://www.destination360.com/asia/india/images/s/sanchi.jpg 16.05.2013)
http://WWW.easyoops.com/img/art/golden_pavilion/temples_l4.jpg (10.08.2011)
http://www.epistematica.com/Wp-content/uploads/Z0l2/05/Ur-Ziggurat.jpg (02.08.2013)
http://WWW.f0uman.com/Y/Image/History/Sassanid_Fire_Temple_Elam.jpg (16.05.2013)
http://WWW.google.com.tr/search?q:atreus+mezar 16.05.2013)
http://WWW.google.com.tr/search?q:neolitik+mimari (16.05.2013)
http://WWW.gu1kesen.com/index.php/gezi-notlari/1 -j aponya/S-j aponyada-din (04.02.2014)
http://WWW.indiapicks.com/annapurna/D_Rajput.htm (04.02.2014)
http://WWW.japan—guide.com/e/e3915.html (01.08.2011)
http://www.kadinlaricin.net/tatil/altin—tapinak-hindistan.htm (05.02.2014)
http://WWW.kultur.gov.tr/portal/arkeoloji_tr.asp?belgen0:2953 (14 Şubat 2003).
http://www.layoverguide.com/wp-content/uploads/2009/l l/Milan-Cathedral— Duomo-di-Milano—in-Milan-Italy.jpg (05.08.2013)
http://WWW.merakname.com/depo/mezopotamya.jpg (16.05.2013)
http://WWW.turizmtrend.com/foto—galeri/asyanin—unlu—tapinaklari/S /sayfa—3/ (08.03.2013)
K6165 Gülay, Usta Ayhan, Tuluk Ömer İskender (2001). Anadolu Türk Mimarlığı Için Görsel Sözlük. Birinci Baskı, Trabzon: Sonhaber Yay.
Mc Neill, William Hardy (1994). Dünya Tarihi. Çev. Alaeddin Şenel, Üçüncü Baskı, Ankara: Imge Kitabevi.
Melvin, Jeremy (2009). İzmler Mimarlığı Anlamak. Çev. Murat Şahin, İkinci Baskı, lstanbul: Yem Yay.
Monnıer, Gerard (2006). Mimarlık Tarihi. Birinci Baskı, Ankara: Dost Yay.
Moscati, Sabatino (1985). Mezopotamya Sanatını Tanıyalım. İstanbul: İnkılap Yay.
Mutlu, Belkıs (2001). Mimarlık Tarihi Ders Notları İkinci Baskı, İstanbul: Mi— marlık Vakfı Enstitüsü Yay.
Örnek, Sedat Veyis (2000). 100 Soruda İlkellerde Din, Büyü, Sanat, Efsane. Dör— düncü Baskı, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
Raci El-Faruki İsmail, Lamia El-Faruki Luis (1999). İslam Kültür Atlası. Çev.
Mustafa Okan Kibaroğlu vd., Uçüncü Baskı, Istanbul: Inkılap Yay.
Roth, Leland (2000). Mimarlığın Öyküsü. Birinci Basım, İstanbul: Kabalcı Yay.
Schulz, Christian Norberg (1983). Meaning in Western Architecture, Italy: Rızzolı.
Sinemoğlu, Nermin (1984). Sanat Tarihi Tarih Öncesinden Bizansa. İstanbul: Milli Eğitim Yay.
Stierlin, Henri (1997). Encyclopedia of World Architecture. Spain: Evergreen.
Şenel, Alaeddin (1996). Siyasal Düşünceler Tarihi. Beşinci Baskı, Ankara: Bilim ve Sanat Yay.
Taşkıran, İlker Hüseyin (1997). Yazı ve Mimari. Birinci Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Turani, Adnan (1992). Dünya Sanat Tarihi. Dördüncü Baskı, İstanbul: Remzi Yay.
Tümer Günay, Küçük Abdurrahman (1997). Dinler Tarihi. Üçüncü Baskı, Anka— ra: Ocak Yay.
Türkoğlu, İnci (2003). “Yahudi Geleneğinde Sinagog”. Toplumsal Tarih 112, S.4:10—17.
Üçyiğit, Ekrem (1968). Batı ve Doğu medeniyetleri arasında Tarih Boyunca Türkiye’de Milliyet, Din ve Devrim, Din ve Biz. Ankara: İş Yay.
Ünsal, Behçet (1996). Mimari Tarihi. Üçüncü Baskı, İstanbul: İ.Y.T.O. Yay.