Halil Nihat’ın, Mehmet Akif’in Âsım’ını Tanıtan Mizahî Bir Manzumesi

Kitap tanıtımı bir yazı çeşidi olarak daha çok düzyazıyı akla getirir, fakat bu durumun az da olsa istisnaları vardır. Kendisi de kitap tanıtımları yapan Mehmet Akif’in Safahat’ının altıncı bölümünü oluşturan “Âsım” 1924 yılında kitap olarak yayımlanınca bu eseri, yazdığı manzume ile ilk selamlayanlardan biri Halil Nihat (Boztepe) olmuştur. Halil Nihat’ın mesnevi tarzında ve mizahî bir anlatımla kaleme aldığı bu manzume, “Âsım”la ilgili içinde geçen nitelemeler ve Mehmet Akif’in üslubunu çağrıştıran bir dille yazılmış olması bakımından dikkate değer bir edebî metindir. Bu yazıda, Halil Nihat’ın 1924’te Arap harfleriyle basılan Mâhitâb adlı kitabında yer alan ve Mehmet Akif’in “Âsım”ını tanıtan “Yeni Kitaplar: Âsım” adlı manzume konuyla ilgisi bağlamında tahlil edilecektir. Ayrıca yazının sonuna, Halil Nihat’ın 1924 yılında “Âsım”ı tanıtmak için yazdığı eski harfli metnin eklenmesi hem bu makalenin daha iyi anlaşılmasına hizmet edecek hem de bu alanda çalışanlara katkı ve kolaylık sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Halil Nihat (Boztepe), Mehmet Akif (Ersoy), Âsım

A Satiricak Verse Poem By Halil Nihat Offerıng a Review of Mehmet Akif’s Âsım

In general book reviews are written in prose with a bit exception. When Mehmet Akif’s “Âsım” was published in 1924 as a book, Halil Nihat greeted this work by producing a review of “Âsım” in verse. Boztepe poduced this review in the form of mesnevi and satirical naration. It is thus closely associated with style of Mehmet Akif, making it remarkably important in regard to literature/literary studies. This presentation will examine Halil Nihat’s review on Akif’s “Âsım” entitled “New Books: Âsım,” included in his book Mâhitâb first published in Arabic letters in 1924 within its own context and style. In addition, attaching the text written by Halil Nihat in 1924 to introduce "Âsim" in Arabic letters at the end of the article, will serve both to understand better this article and to provide contribution and convenience to researchers of this field.

Keywords:

Halil Nihat (Boztepe), Mehmet Akif (Ersoy), Âsım,

PDF

___

Artun, Tevfik Ünsi ve diğerleri, Türk Futbol Tarihi (1992), Ed. Erdoğan Arıpınar, Cilt: 1, İstanbul, TFF Yayınları.
Ayhan, Ece (2014), “Mehmet Siyah Kalem ve ‘Tehlikeli Şiir’”, Sivil Denemeler Kara, İstanbul, YKY Yayınları.
(Beyatlı) Yahya Kemal (1921), “Üç Tepe”, Dergâh, Cilt: 1, No: 1, s. 1-2.
(Boztepe) Halil Nihat (1924), Mâhitâb, İstanbul, Yeni Matbaa.
Cebeci, Oğuz (2008), Komik Edebi Türler Parodi, Satir ve İroni, İstanbul, İthaki Yayınları, s. 73-177.
Çoruk, Ali Şükrü (2007), “Yeni Türk Edebiyatında Tehzil”, 38. ICANAS (Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi), Ankara, s. 481-489.
Çoruk, Ali Şükrü (2008), Mizah Şairi Fazıl Ahmet Aykaç, İstanbul, Kitabevi Yayınları, 542 s.
Dayanç, Muharrem (1993), Halil Nihat Boztepe Hayatı ve Eserleri, İstanbul, İstanbul Üniversitesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
Dayanç, Muharrem (2007), “Mehmet Akif Ersoy’un Çanakkale Şehitleri Şiirinin Hikâyesi”, Türk Yurdu, Sayı: 235, s. 56-59.
Doğan, D. Mehmet (2008), “Mehmet Akif ve Süleyman Nazif”, Vefatının 71. Yılında Mehmet Akif Ersoy Bilgi Şöleni Mehmet Akif Dönemi ve Çevresi, Ankara, TYB Vakfı Mehmet Akif Araştırmaları Merkezi Yayınları.
Düzdağ, M. Ertuğrul (1988), Mehmet Akif Ersoy, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Düzdağ, M. Ertuğrul (2006), “Mehmet Akif Genci Âsım”, Mehmet Akif Hakkında Araştırmalar III, İstanbul, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
Elmas, Nazım (2008), “Mehmet Akif’in Berlin, Necit ve Mısır Seyahatleri”, Vefatının 71. Yılında Mehmet Akif Ersoy Bilgi Şöleni Mehmet Akif Dönemi ve Çevresi, Ankara, TYB Vakfı Mehmet Akif Araştırmaları Merkezi Yayınları.
Ersoy, Mehmet Akif (1924), Âsım, İstanbul, Sebîlürreşâd Kütüphanesi Neşriyatı.
Ersoy, Mehmet Akif (1988), “Âsım”, Safahat, Yayına Hazırlayan: M. Ertuğrul Düzdağ, İstanbul, Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları.
Gökçek, Fazıl (2005), “Nesil Çatışması: Âsım”, Mehmet Akif’in Şiir Dünyası, İstanbul, Dergâh Yayınları.
Hayber, Abdülkadir (1993), Halide Edip, Yakup Kadri ve Reşat Nuri’nin Romanlarında Nesil Çatışmaları, İstanbul, MEB Yayınları.
Kaplan, Mehmet (2001), “Nesillerin Ruhu”, Nesillerin Ruhu, İstanbul, Dergâh Yayınları.
Kenan, Seyfi (2015), “Modern Üniversitenin Oluşumu”, Osmanlı Araştırmaları, Sayı: 1, s. 352.
Öztürk, Selahattin-Hacıismailoğlu, Abdurrahman M. (2012), “Hakkı Tarık Us”, TDV İslâm Ansiklopedisi, Cilt: 42, İstanbul, TDV Yayınları.
Süleyman Nazif (1979), Malta Geceleri, Fırâk-ı Irak ve Galiçya, İstanbul, Tercüman 1001 Temel Eser.
Süleyman Nazif (2015), Mehmet Akif, Haz. Ertuğrul Düzdağ, İstanbul, Kapı Yayınları.
Şengül, Abdullah (2006), “Değişimin Öncüleri: Model Şahıslar ve Türk Edebiyatına Yansımaları”, Erdem Dergisi, Sayı: 47, Ankara, AKM Yayınları.
Şenocak, Kemaleddin (1989), Yanardağ Şairimiz Halil Nihad Boztepe, İstanbul, Acar Matbaacılık Tesisleri.
Uç, Himmet (2000), “Akif’in Hikâyelerindeki Tipler Erkekler Âsım”, Mehmet Akif ve Hikâye Sanatı, Ankara, Bizim Büro Basımevi.
Us, Âsım (2012), Hatıra Notları, Haz. İsmail Dervişoğlu, İstanbul, Kitabevi Yayınları.
Uşaklıgil, Halit Ziya (1964), “Prof. Suut Kemal Yetkin’e”, Tercüme Mektup Özel Sayısı, Cilt: XVI, Sayı: 77-80, Ankara, M.E.B. Yayınları.