Diyarbakır kentindeki Dicle nehri balıklarında mikrobiyolojik kalite parametreleri

Bu çalışmada Dicle Nehri’nin üç farklı noktasından Mayıs- Ağustos 2005 döneminde tutulan toplam 51 adet balık örneğinin mikrobiyolojik kalite parametreleri incelendi. Balık örnekleri toplam mezofilik aerob bakteri (TMAB), psikrofil bakteri, enterobactericeae, koliform, fekal koliform, Escherichia coli, Staphylococcus-Micrococcus, Staphylococcus aureus, küf-maya, Yersinia enterocolitica, Vibrio parahaemolyticus, Vibrio cholerae, anaerob bakteri ile Salmonella spp., Listeria monocytogenes, E. coli O157:H7 patojenleri yönünden analiz edildi. Toplam mezofilik aeorob bakteri sayısı 5.83 ile 7.07 log10 kob/g arasında saptandı. Örneklerdeki Salmonella spp., Listeria monocytogenes, E. coli O157:H7 varlığı ise sırasıyla % 15.69, % 3.92 ve % 5.88 olarak bulunmuştur. Diyarbakır bölgesinden tutulan Dicle Nehri Balıkları’nın mikrobiyolojik kalitesinin oldukça düşük olduğu ve bu durumun potansiyel bir sağlık riski oluşturduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Nehirler, Balıklar, Mikrobiyoloji

Microbiological quality parameters in fish of Dicle (Tigris) river near Diyarbakır city

In this study microbiological quality parameters of total 51 fish samples of were obtained randomly from three different points in Dicle (Tigris) River were analysed from May to August 2005. The numbers of total mesophilic aerob bacteria, psychrofil bacteria, coliforms, faecal coliform, Escherichia coli, Staphylococcus-Micrococcus, Staphylococcus aureus, yeasts and moulds, Yersinia enterocolitica, Vibrio parahaemolyticus, Vibrio cholerae, anaerob bacteria with Salmonella spp., Listeria monocytogenes, E. coli O157:H7 were analyzed in the fish samples. The total mesophilic aerob bacteria were between 5.83 to 7.07 log10 cfu/g. Salmonella spp., Listeria monocytogenes and E. coli O157:H7 were detected in 15.69 %, 3.92 % and 5.88 % of samples, respectively. According to our study we observed that microbiological quality of fish samples in Dicle(Tigris) River in Diyarbakır is poor and it would be formed the potential risk for public health. ,

Keywords:

Rivers, Fishes, Microbiology,

PDF

___

1. Egemen Ö. Çevre ve Su Kirliliği. İzmir, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, No: 42, 1999.
2. Arslan A. Et Muayenesi ve Et Ürünleri Teknolojisi. Elazığ, Medipress, 2002.
3. Patır A, Dinçoğlu AH, İnanlı AG. Keban Baraj Gölü tatlı su istakozlarının (Astacus leptodactylus) mikrobiyolojik kalitesi ile mikrobiyal florası üzerine araştırmalar. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi, 2002; 19: 19-28.
4. İnal T. Besin Hijyeni Hayvansal Gıdaların Sağlık Kontrolü. İstanbul, Final Ofset, 1992.
5. Sikorski ZE, Kolakowska A, Burt JR. Postharvest biochemical and microbial changes. Seafood: reseorces, nutritional composition and preservation. Boca Raton, Florida, CRC Pres, 1990.
6. Çalkı Ş, Kışla D. Su ürünlerinde mikrobiyel kökenli bozulmalar ve önleme yöntemleri. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi, 2003; 20: 239-245.
7. Harrigan WF, McCance ME. Laboratory Methods in Food and Dairy Microbiology. London, UK, Academic Pres, 1976.
8. Varlık C, Uğur M, Gökoğlu N, Gün H. Su Ürünlerinde Kalite Kontrol İlke ve Yöntemleri. İstanbul, Gıda Teknolojisi Derneği Yayını, 1993.
9. The Oxoid Manual (8th ed.). Basingstoke-Hampshire, England, Oxoid Limited, 1998.
10. The Merck Microbiology Manual. Darmstadt, Germany, Merck KGaA, 2002.
11. Bacteriological Analytical Manual. (8th ed.). Gaithersburg, USA, AOAC International, 1995.
12. Downes FP, Ito K (ed.). Microbiological Examination of Foods. (4th ed.). Washington DC, USA, APHA, 2001.
13. SPSS for Windows. Chicago, IL, USA, SPSS Inc., 1999.
14. Celik C, Özdemir Y, Aşan T, Patır B. Keban Baraj Gölü Küpeli Sazanlarının mikrobiyolojik, kimyasal kalitesi ve et verimi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi. 1990; 7: 156-167.
15. Türker S. Tüketime sunulan hamsi, palamut, uskumru ve istavrit balıklarında bozulmanın duyusal, mikrobiyolojik ve kromatografik yöntemlerle saptanması üzerine araştırmalar. Doçentlik Tezi. Ankara, Tübitak, 1981.
16. Patır B, Güven A.M., Arslan A. Elazığ Bölgesi içme ve kullanma, kaynak, kuyu ve göl sularının hijyenik kaliteleri üserine araştırmalar. F.Ü. Sağlık Bilimleri Dergisi. 1992; 6: 127-134.
17. Samastı M, Ulusoy M, Akıncı T, Akdemir R, Özdemir H. Terkos Gölü ve dereleriyle Büyükçekmece Gölü’nün halk sağlığı açısından değerlendirilmesi. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi. 1989; 19: 199-205.