Mahir BİNİCİ, Selahaddin TEKEŞ, Mahmut BALKAN, Diclehan ORAL, İlyas YÜCEL, Şaban TUNÇ

Çocuk Ailesel Akdeniz Ateşi Hastalarında MEFV Mutasyonlarının Dağılımı: Türkiye’nin Güneydoğusunda Tek Merkezli Çalışma

Amaç: Ailevi Akdeniz Ateşi (FMF), Akdeniz'de yaşayan etnik gruplarda (Türkler, Araplar, Yahudiler ve Ermeniler) görülen resesif geçişli otoinflamatuvar bir hastalıktır. Farklı coğrafi bölgelerde ve etnik gruplarda FMF’ deki MEFV mutasyon değişimi farklılık göstermektedir. Bu çalışmada, son yıllara ait mutasyon dağılımını belirleyerek bölgemizdeki MEFV mutasyon dağılım verileri ile ülke geneli ve diğer bölgelerin mutasyon dağılımını karşılaştırmayı amaçladık. Yöntemler: Merkezimize sevk edilen FMF klinik semptomları tespit edilen 286 hastanın moleküler test sonuçlarını değerlendirdik. Moleküler analiz için hastaların, pyrosequencing yöntemi kullanılarak MEFV genindeki 22 yaygın mutasyon analizi yapıldı. Bulgular: 286 hastanın genetik analizi sonucu; 74 (%25,87) hastanın 27’sinin homozigot (%9,44),47’ sinin bileşik heterozigot (%16,44) mutasyona sahip olduğunu, 212'sinin (%74,13) isesadece tek bir mutasyon taşıdığını ortaya koydu. Allel frekansları göz önüne alındığında en yaygın mutasyonlar; E148Q (%32,50), M694V (%26,94), V726A (%10,83), R761H (%10,83), M680I (G>C) (%6,11) ve P369S (%5,56) şeklindedir. Sonuç: Bu tek merkezli çalışmada, Türkiye'nin güneydoğusundaki çocuk FMF hastalarından elde edilen yaygın MEFV gen mutasyonlarının sıklıkları hakkında bilgi verdik. Hastaların yaklaşık yarısı alellerinde en az bir E148Q veya M694V mutasyonu taşıyordu. Bölgemizdeki verileri ülke geneli ve Ege bölgesi ile karşılaştırdığımızda en sık rastlanan mutasyon açısından farklılıklar olduğu gözlenmektedir. Çalışma sonuçlarımız ülkemizin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yapılan önceki çalışmalarla karşılaştırıldığında, mutasyon oranları arasında farklılıklar olduğu gözlemlenmektedir. Bu çalışmayla bölgemizdeki FMF hastalarının mutasyon dağılımlarının güncel verileri elde edilerek literatüre katkıda bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Otoinflamatuar hastalık, Ailesel Akdeniz Ateşi, MEFV geni, Mutasyon

PDF

___

1.Hageman IMG, Visser H, Veenstra J et al. FamilialMediterranean Fever (FMF): a single centreretrospective study in Amsterdam. Neth J Med 2019;77.5: 177-82.
2.Turkish FMF StudyGroup. Familial Mediterraneanfever (FMF) in Turkey: results of a nation widemulticenter study. Medicine 2005; 84.1: 1-11.
3.Gutierrez MJ, Lapidus SK. SystemicAutoinflammatory Diseases: A Growing Family ofDisorders of Overlapping Immune Dysfunction.Rheumatic Disease Clinics 2022; 48.1: 371-95.
4.Marmarali A. Garip bir karin sendromu. Turk TipCemyMecm 1946; 12: 436–43.
5.Ben-Zvi I, Herskovizh C, Kukuy O, et al. FamilialMediterranean fever without MEFV mutations: acase-control study. Orphanet Journal ofRareDiseases 2015; 10: 34.
6.French FMF Consortium. A candidate gene forfamilial Mediterranean fever. Nature Genet 1997;17: 25–31.
7.International FMF Consortium. Ancient missensemutations in a new member of the RoRet gene family are likely to cause familial Mediterranean fever. Cell1997; 90: 797–807.
8.Akin H, Onay H, Turker E, et al. MEFV mutations inpatients with Familial Mediterranean Fever from theAegean region of Turkey. Molecular biology reports2010; 37.1: 93-8.
9.Evliyaoglu O, Bilici S, Yolbas I, et al. Diyarbakıryöresi Ailevi Akdeniz Ateşli çocuklarda MEFV genmutasyon sıklıkları. Dicle Tıp Dergisi 2009; 36: 2.
10.Ece A, Çakmak E, Uluca Ü, et al. The MEFVmutations and their clinical correlations in childrenwith familial Mediterranean fever in southeastTurkey. Rheumatology international 2014; 34.2:207-12.
11.Bilge NŞY, Sari I, Solmaz D, et al. The distributionof MEFV mutations in Turkish FMF patients:multicenter study representing results of Anatolia.Turkish journal of medical sciences 2019; 49.2: 472-7.
12.Coker I, Colak A, Yolcu I, et al. MEFV genemutation spectrum in familial Mediterranean fever (FMF): a single center study in the Aegean region of Turkey. Zeitschrift fur Rheumatologie 2011; 70.6: 511-6.
13.Özdemir FMA, Gülez N, Makay B. Evaluation ofthe international severity score for FMF (ISSF)scores in Turkish children diagnosed with FMF: asingle-center experience. Clinical Rheumatology2021; 1-7.
14.Etem E, Deveci SD, Erol D, et al. FamilialMediterranean Fever: a retrospective clinical andmolecular study in the East of Anatolia region ofTurkey. Open Rheumatol J 2010; 4: 1-6.
15.Coşkun S, Ustyol L, Bayram Y, et al. Thespectrumof MEFV gene mutations and genotypes in Vanprovince, the eastern region of Turkey, and report ofa nove lmutation (R361T). Gene 2015; 562: 128-31.
16.Dogan H, Bayrak FO, Emet M, et al. FamilialMediterranean fever gene mutations in north-eastern part of Anatolia with special respect to raremutations. Gene 2015; 568: 170-5.
17.Dundar M, Emirogullari EF, Kiraz A, et al.Common familial Mediterranean fever genemutations in a Turkish cohort.Mol Biol Rep 2011;38: 5065-9.
18.Ceylan GG, Ceylan C, Ozturk E. Frequency ofalterations in the MEFV gene and clinical signs infamilial Mediterranean fever in Central Anatolia, Turkey.GenetMolRes 2012; 11: 1185-94.
19.Demirkaya E, Tunca Y, Gok F, et al. A veryfrequent mutation and remarkable association ofR761H with M694V mutations in Turkish familialMediterranean fever patients. ClinRheumatol 2008;27: 729-32.
20.Coşkun S, Kurtgöz S, Keskin E, et al. Frequency ofmutations in Mediterranean fever gene, with genderand genotype-phenotype correlations in aTurkishpopulation. J Genet 2015; 94: 629-35.
21.Gunesacar R, Celik MM, Arica V, et al. Frequencyof MEFV gene mutations in Hatay province,Mediterranean region of Turkey and report of anovel missense mutation (I247V). Gene 2014;10.546: 195-9.
22.Dundar M, Fahrioglu U, Yildiz S, et al. Clinical andmolecular evaluation of MEFV gene variants in theTurkish population: a study by the National GeneticsConsortium. Functional&IntegrativeGenomics2022; 1-25.
23.Özkol H, Yildirim IH, Tülüce Y, et al. ThePrevalence of “MEFV” Gene Mutations inRheumatoid Arthritis Patients Inhabiting the VanProvince and Surroundings. TurkishJournal ofPhysicalMedicine&Rehabilitation/Turkiye FizikselTip ve Rehabilitasyon Dergisi 2014; 60: 1.