Devrimci Hugo mu İnsancı Hugo mu?

Bu çalışmamızda büyük Fransız yazarı Victor Hugo nun (1802-1885) 1789 Devrimine bakışını, yaşamının son yıllarında yazdığı Quatrevingt-treize (1793 Devrimi) adlı romanında araştırarak değerlendirmek istedik. Fransız Devrimi, bugün de artı ve eksileriyle üzerinde tartışılan, sonuçları önemli olmuş, büyük bir siyasal-toplumsal olaydır. Yazarın Devrimi değerlendirmesinde insanlıkçılığının (hümanitarizm) ağır bastığını, insan sevgisi, acıma, bağışlama, hoşgörü gibi evrensel moral değerleri ön plana koyduğunu görüyoruz. Yazarın diğer birçok yapıtında da karşımıza çıkan bu değerler Devrimin aşırıya varan katılık ve acımasızlığı, yarattığı yılgı (terör) ortamı karşısında yok olmamış; tersine aşırı devrimcileri etkileyerek daha insanlıkçı ve hoşgörülü olmaya götürmüştür.

___

  • BOUTHOUL Gaston, (Tarihsiz), Politika Sanatı, (Çev. Vedat Günyol- Sabahattin Eyüboğlu), İstanbul: Örnek Yayınları.
  • HUGO Victor (1984), 1793 Devrimi, (Çev. Alev Er), İstanbul: Kaynak Yayınları.
  • MONTAIGNE (1976), Denemeler, (Çev. Sabahattin Eyüboğlu) İstanbul: Cem Yayınevi. Genel Kaynaklar
  • SARİCA Murat (1970), 100 Soruda Fransız İhtilâli, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
  • TİMUÇİN Afşar (1986), Gerçekçi Düşüncenin Gelişimi, (16. 17. ve 18. yüzyıllar düşünce tarihi), İstanbul: De yayınevi.
  • FRANKOFONİ (1989), Fransız İhtilali Özel Sayısı, Ortak Kitap, No: 1, Ankara.