Hemşirelerin organ bağışına bakışları
Amaç. Bu çalışmada Sivas il merkezinde görev yapan hemşirelerin, organ bağışı konusuna genelyaklaşımları, bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem. Çalışmaya 750hemşirenin katılması planlanmış ancak 641 hemşirenin katılımı ile tamamlanmıştır (Ulaşma oranı%85,5). Tanımlayıcı ve kesitsel bir araştırmadır. Çalışmada, veriler bir anket formu ile toplanmış,yüzdelikler belirtilmiş ve analizlerde ki-kare testi kullanılmıştır. Bulgular. Araştırmaya katılan641 hemşirenin yaş ortalaması 29,2 ±4,9 yıl idi. Hemşirelerin 95,3ü kadın, %40,2si 26-30yaşları arasında olup %68,2si lisans mezunuydu. Hemşirelerin %98,1i organ bağışındabulunmadığını ve %53,5i de konu hakkında yeterli bilgisi olmadığını ifade etti. Hemşirelerin%88,8i aileden birine organ gerekirse, %18,4i de hasta olan bir yabancıya organ gerekirseorganlarını verebileceğini belirtti. Hemşirelerin %31,0i kişi organ bağışı yaptığı halde ölümündensonra ailesinin itiraz etmeye hakkı olmadığını, %2,3ü ise organ bağışının ücretli bir işlemolduğunu düşünmekteydi. Hemşirelere organ bağışının nerelere yapılabileceği sorulduğunda%87,4ü organ bağış merkezleri yanıtını verdi. Bağışı mümkün olan organlar sorulduğundahemşirelerin %98,1i böbrek yanıtını verdi. Ölmüş kimseler adına organ bağışı kararını birinciderece yakınlarının vereceğini düşünen hemşireler %88,0lık bir grubu oluşturdu. Organ bağışınınartırılması için din görevlilerinden yardım alınması gerektiğini ifade edenlerin oranı %75,2 idi.Hemşirelerin %1,9u organ bağışı yaptığını ifade etti. Cinsiyete göre organ bağışı yapma durumudeğerlendirildiğinde; kadınların %1,6sı, erkeklerin %6,7si organ bağışı yapmıştı ve gruplararasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıydı (p
Perspective on organ donation for nurses
Aim. In this study it was aimed to determine the general approach,attitude,behaviour andknowledge of the nurses working in Sivas city center on donating organs. Methods. 750 nurseswere planned to take part in this study; however, it was completed with the participating of 641nurses (Access ratio:85%). It is descriptive and cross-sectional study. The data were collected by aquestionnaire and the percentages were specified and analyzed by chi-square test. Results. Themean age of the 641 nurses participated in the study was 29.2 ± 4.9 years. 95.3 percent of thenurses were female, 40.2% were between 26-30 years old and 68.2% had a bachelor's degree.98.1% of the nurses stated that they had never donated any organs and 53.5% also stated that theyhadn t had sufficient information on the subject. 88.8% of the nurses stated that they could givenecessary organs to one family member, and 18.4% point out that they could donate necessaryorgans to a stranger patient if needed. 31.0% of the nurses thought that their families didn t have aright to appeal after their death when they had donated their organs and 2.3% thought that theprocess of organ donation was paid. When asked where organ donation may be made, 87.4% ofthe nurses responded organ donation centers. When asked about the organs which were possible todonate and 98.1% of nurses replied that it was kidney The nurses who thought that the first-degreerelatives should give the decision of organ donation on the behalf of deceased person were 88.0%.The rate of the nurses who stated that help should be recieved from the religious officials toincrease organ donation was 75.2%, 1.9% of the nurses stated that they had donated organs. Whenthe organ donation status were evaluated by sex; 1.6% of female and 6.7% of male had madeorgan donation and the difference between the goups was significant. The organ donation rate wasmuch higher among those who considered organ donation was suitable in religious aspects(p
___
- 1. Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliği, 25748 sayılı resmi gazete, 07.03.2005.
- 2. Özdağ N. Organ nakli ve bağışına toplumun bakışı. CÜ. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2001; 5: 46-55.
- 3. Göz F, Gürelli ŞŞ. Yoğun bakım hemşirelerinin organ bağışı ile ilgili düşünceleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007; 2: 77-88.
- 4. Acar İ. Organ bağışının dinimizdeki yeri. Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 2007; 27: 17-30.
- 5. Göz F, Şalk Gürelli Ş. Yoğun bakım hemşirelerinin organ bağışı ile ilgili düşünceleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007; 2: 77-88.
- 6. Tamburi LM. The Role Of Crıtıcal Care Curses in The Organ Donatıon Breakthrough Collaboratıve, Critical Care Nurse 2006; 26: 20-2.
- 7. Şıpkın S, Şen B, Akan S, Tuna Malak A. Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi, İlahiyat Fakültesi ve Güzel Sanatlar Fakültesi öğretim elemanlarının organ bağışına bakış açılarının incelenmesi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2010; 11: 19-25.
- 8. Efil S, Şişe Ş, Üzel H, Eser O. Afyon İlinde Halkın ve Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi sağlık çalışanlarının organ bağışı konusuna ilgilerinin değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2013; 2 361- 84.
- 9. Akış M, Katırcı E, Uludağ H, Küçükkılıç B, Gürbüz T, Türker Y, Kayacan H, Öngel K, Gül H. Süleyman Demirel Üniversitesi personelinin organ-doku bağışı ve nakli hakkındaki bilgi ve tutumları. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2008; 15: 28- 33.
- 10. Tarhan M, Dalar L, Yıldırımoğlu H, Sayar A, Altın S. Hasta yakınlarının organ bağışı ve nakli ile ilgili tutumları ve sosyal profilleri arasındaki ilişki. Bakırköy Tıp Dergisi 2013; 9: 152-8.
- 11. Saleem T, Ishaque S, Habib N. Knowledge, attitudes and practices survey on organ donation among a selected adult population of Pakistan. BMC Med Ethics 2009; 10: 5.
- 12. Beutel ME, Greif-Higer G, Haselbacher A, Galle PR, Otto G. Attitudes towards cadaveric organ donation results from a presentative survey of the German population. Z Gastroenterol 2006; 11: 1135-40.
- 13. Kavurmacı M, Karabulut N, Koç A. Üniversite öğrencilerinin organ bağışı hakkındaki bilgi ve görüşleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2014; 11: 15-21.
- 14. Göz F, Şalk GŞ. Yoğun bakım hemşirelerinin organ bağışı ile ilgili düşünceleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007; 2: 77-88.
- 15. Aytaş Ö, Kartalcı Ş, Ünal S. Bir grup hemşirenin sosyodemografik verileri ve tükenmişlik düzeyleri bağlamında organ bağışına bakış açıları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2011; 18: 26-32.
- 16. Özer Gök F, Yavuz A, Beydağı KD, Fidancıoğlu H, Akın E, Sanlı I, Tembela H, Bozkurt L, Urak S. Pamukkale Üniversitesi Denizli Yüksek Okulu'nda öğrenim gören bir grup öğrencinin organ nakli ve bakışına yönelik görüşleri ve bilgi düzeylerine eğitimin etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2008; 7: 39-46.
- 17. Koçak A, Aktaş E Ö, Şenol E, Kaya A, Bilgin U E. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin organ nakli ve bağışı hakkındaki bilgi düzeyi. Ege Tıp Dergisi 2010; 49: 153-60.
- 18. Vicdan Kacaroğlu A, Peker S, Üçer B. Akşehir Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin organ bağışı ile ilgili tutumlarının belirlenmesi. TAF Prev Med Bull 2011; 10: 175-80.