İsmail ŞALK, Ali ÇETİN, Mübeccel ARSLAN, Orhan SOLAK, Şeref KELKİT

Gebelerde hepatik ve portal venöz sistemin renkli doppler ultrasonografi ile değerlendirilmesi

Amaç. Çalışmamızda normal gebeliğin hepatik ven akım paterni, çapı ve portal ven çapı, akım hızı, volümü ve akım yönü üzerine olan etkilerini; gebe olmayan kontrol grubu ile karşılaştırarak gebelik döneminde gelişen değişiklikleri ortaya koymak amaçlandı. Yöntem. 10-40 gebelik haftalarındaki toplam 98 gebe ve kontrol grubu olarak doğurganlık çağındaki gebe olmayan 50 olgu renkli Doppler ultrasonografi (RDUS) tekniği ile prospektif olarak orta hepatik ve portal venler düzeyinden kan akımı incelemesi yapıldı. Bulgular. Çalışmamızda gebelik döneminde hepatik ven akım paterninde gebelik periyodu ilerledikçe, normal akım paterninden basılanmış paterne doğru doğrusal bir artış saptadık. Portal ven akım hızı değerinde ve dolayısı ile volümünde ise gebelik dönemleri arasında istatistiksel olarak önemli farklılık izlenmeyip, kontrol grubuna göre bu parametrelerde artış geliştiğini gösterdik. Sonuçlar. Çalışmada elde ettiğimiz verilerin gebe kadınların hepatik ve portal venöz sisteminde gebelikteki fizyolojik yansımaya bağlı gelişen değişikliklerin RDUS ile değerlendirilmesinde ön bir çalışma özelliği taşıyacağını; buna bağlı olarak da daha geniş hacimli çalışmalara bir temel oluşturabileceği kanısındayız.

Evaluation of hepatic and portal venous system with color Doppler ultrasound in normal pregnancy

Aims. In our study, effects of normal pregnancy on flow patern and diameter of hepatic vein and diameter, flow velocity, volume and flow direction of portal vein were evaluated and compared with non-pregnant control group in order to explain changes during pregnancy. Methods. A total of 98 women from 10 to 40 weeks pregnancies and 50 non-pregnant women in fertile age as control group were evaluated with color Doppler ultrasound prospectively at the level of middle hepatic and portal veins. Results. We detected linear increase from normal flow pattern to dumped pattern in hepatic vein flow pattern as the pregnancy period progresses. An important difference was not detected in portal vein flow velocity value besides the volumes among the pregnancy periods. We demonstrated an increase in these parameters compared to control group. Conclusion. We suggest that our study carry a preliminary study feature in evaluating color Doppler ultrasound changes in hepatic and portal venous systems due to physiological changes in pregnant women. Consequently, our study will establish a basis for further studies in this area.

PDF

___

1. Yamaç K, Gürsoy R, Çakır N. Gebelik ve Sistemik Hastalıklar: Özenirler S. Gebelik ve Karaciğer. MN Medikal Nobel. İstanbul 2002; 547-57.
2. Wilkinson ML. Diagnosis and Management of Liver Disease in Pregnancy. Adv Intern Med 1990; 35: 289-310.
3. Rees JIS, Whyte A, Cochlin DL. Doppler Ultrasound in the investigation of hepatic paranchymal disease. In: Proceeding of the 21 st Meeting of British Medical Ultrasound Socieaty. Br J Radiol 1990; 63: 384.
4. Britton PD, Lomas DJ, Coulden RA, Farman P, Revell S. The role of hepatic vein Doppler in diagnosis acute rejection following pediatric liver transplantation. Clin Radiol 1992; 45: 228-32.
5. Bolondi L, Li Bassi S, Gaiani S, Zironi G, Benzi G, Santi V, Barbara L. Liver cirrhosis: changes in Doppler waveform of the hepatic veins. Radiology 1991; 178:513-6.
6. Hunter S, Robson SC. Adaptation of the maternal heart in pregnancy. Br Heart J 1992; 68:540-3.
7. Clark SL, Cotton DB, Lee W, Bishop C, Hill T, Southwick J, Pivarnik J, Spillman T, DeVore GR, Phelan J. Central hemodynamic assessment of normal term pregnancy. Am J Obstet Gynecol 1998;161: 1439-42.
8. Killi R. Nativ karaciğer hastalıklarında Doppler ultrasonografi. Renkli Doppler Ultrasonografi Kurs Kitabı. İstanbul 2000; 21-32.
9. Gaiani S, Bolondi L, Li Bassi S, Santi V, Zironi G, Barbara L. Effect of meal on portal hemodynamics in healty humans and in patients with chronic liver disease. Hepatology. 1989; 815-9.
10. Goldberg RE, Rada C, Knelson M, Haaga J, Minkin S. The Respanse of the Portal vein to an Oral Glucose Lood. J Clin Ultrasound 1990;18: 691-5.
11. Özdamar K. SPSS ile Biyoistatistik. 3. Baskı. Kaan Kitabevi. Eskişehir. 1999; 308-58.
12. Yamaç K, Gürsoy R, Çakır N. Gebelik ve Sistemik Hastalıklar: Erdem M. Normal Gebelikteki Fizyolojik Değişiklikler. MN Medikal Nobel İstanbul 2002; 1-11.
13. Thomas EA, Copplestone JA, Dubbins PA, et al. The radiologist cries "HELLP". Br J Radiol 1991;64: 964-966.
14. Roobottom CA, Hunter JD, Weston MJ, et al. Hepatic venous Doppler wave forms: changes in pregnancy. J Clin Ultrasound 1995; 23: 477-482.
15. Pekindil G, Yüce MA, Varol FG. Hamilelikte hepatik ven pulsatilitesi ve portal ven hızının Doppler US ile değerlendirilmesi. Tanısal ve Girişimsel Radyoloji Dergisi 1998; 4:74-77.
16. Branch DW. Physiologic Adaptations of Pregnancy. AJR 1992; 28: 120-122.
17. Pekindil G, Varol FG, Yüce MA, Yardim T. Evaluation of hepatic venous pulsatility and portal venous velocity with Doppler ultrasonography during the puerperium. EJR 1998; 1-4.
18. Hyten FE. Blood volume changes in normal pregnancy. In: Letsky EA (ed). Clinics in Haematology, vol. 14. London: WB Saunders. 1985; pp 601-12.
19. Abu-Yousef MM. Duplex Doppler sonography of the hepatic vein in tricuspid regurgitation. AJR 1991; 20: 193-208.
20. Kawasaki T, Itani T, Mimura J, Komori H. Portal venous volume flow: in vivo measurement by time-domain color velocıty imaging. Ultrasound Med Biol. 1999; 915-21.
21. Taylor KJW, Burns PN, Wells PNT. Color Doppler Imaging. In: Taylor KJW, Burns P,Wells PNT (eds). Clinical Applications of Doppler Ultrasound. 2nd ed. New York: Raven Press. 1995. pp 133-154.