Atatürk dönemine dair literatür üzerine bir değerlendirme

Atatürk dönemi ( 1923-1938 ) dönemi kaynakları üzerine şu ana kadar çok az sayıdaanalitik çalışma yapılmıştır. Oysa döneme ilişkin akademik ilginin oldukça canlıolmasından ötürü konuyla ilgili literatür genişlemekte, dönemle ilgili yeni anılar,biyografiler, araştırmalar yayımlanmaktadır. Bununla birlikte bu eserlere işaret eden vetarih metodolojisi içerisinde analitik olarak inceleyen çalışmalarda bir artışgörülmemektedir. Tarih biliminin iki önemli kertesi olan kuram ve kaynak etkileşiminigöz önünde tutarak, kaynak değerlendirmelerinin sürekli olarak yenilenmesi, bilimselgelişim açısından önemlidir. Bu çalışmada Atatürk dönemine ilişkin kaynaklar; resmîyayınlar, süreli yayınlar, biyografiler, anılar, başvuru eserleri ve araştırmalar şeklinde beşalt başlıkta eleştirel bir incelemeyle ele alınmaktadır.

An assesment on the source of the Atatürk Era.

There has been hitherto a few number of analitical studies on historical sources of theAtatürk era ( 1923-1938 ). Whereas due to vivid academical interest to the era, theliterature on this subject has been extending; new memoirs, biographies and studiesconcerning the era are being published. However there has been no increase in studiesthat analyse those sources according to the methodology of history. It is important interms of scientific development that the permanent renewal of assessments of historicalsources considering the interaction between the theories and the sources which are twoimportant ranks of the science of history. In this study, historical sources of theAtatürk era are examined in a critical way under five categories that are officialpublications, periodicals, biographies, memoirs - diaries, references and researchrespectively.

___

  • ACUN Fatma (2007) “Milli Mücadele ve Atatürk Dönemi Kaynaklarının Toplu Değerlendirilmesi”, Edebiyat Fakültesi Dergisi, 24 (2), Ankara.
  • www.edebiyatdergisi.hacettepe.edu.tr/icindekiler.asp?y=2007&s=2. Erişim Tarihi: 16.12.2011.
  • AĞAOĞLU Ahmet (1969) Serbest Fırka Hatıraları, Baha Matbaası, İstanbul.
  • ARAİ Masami (2008) Jön Türk Dönemi Türk Milliyetçiliği, Çev. Tansel Demirel, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • ARALOV Semyon İvanoviç (2010) Bir Sovyet Diplomatının Türkiye Anıları, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
  • Atatürk Kaynakçası (1984) Haz. Leman Şenalp, 2 cilt, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
  • Atatürk ve Devrimleri Bibliyografyası (1957) Haz. M. Orhan Durusoy ve M. Muzaffer Gökman, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
  • Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I-III (2006) Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
  • ATAY Falih Rıfkı ( 2004 ) Çankaya, Pozitif Yayınları, İstanbul.
  • AYDEMİR Şevket Süreyya (1993) İkinci Adam, Cilt I-III, Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • AYDEMİR Şevket Süreyya (2005) Tek Adam, Cilt I-III, Remzi Kitabevi, 24. Baskı, İstanbul.
  • BAŞAR Ahmet Hamdi (1981) Atatürk’le Üç Ay ve 1930’dan Sonra Türkiye, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, Ankara.
  • BAŞAR Ahmet Hamdi (2007) Gazi Bana Çok Kızmış/Ahmet Hamdi Başar’ın Hatıraları-1, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
  • BAŞAR Ahmet Hamdi (2007) Yine Hayal Âleminde Uçuyorum/Ahmet Hamdi Başar’ın Hatıraları-2, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
  • BAYAR Celal (1997) Ben de Yazdım: Milli Mücadeleye Gidiş, 8 Cilt, Sabah Kitapları, İstanbul.
  • BURKE Peter (2011) Tarih ve Toplumsal Kuram, Çev. Mete Tunçay, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi (1992) “Ansiklopedi”, Cilt2, Milliyet Yayınları, İstanbul, s. 661-663.
  • CARR Edward Hallet (2009) Tarih Nedir?, Çev. Misket Gizem Gürtürk, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • CEBESOY Ali Fuat (2007) Siyasi Hatıralar: Büyük Zaferden Lozan’a/Lozan’dan Cumhuriyete, Temel Yayınları, İstanbul.
  • ÇOLAK MUSTAFA (2008) Enver Paşa Osmanlı-Alman İttifakı, Yeditepe Yayınları, İstanbul.
  • DEMİRAL Hilmi (2003) Varlık Dergisinin 400-500 Sayılarının Edebi Yönden İncelenmesi, Osman Gazi Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
  • DERİN Haldun (1995) Çankaya Özel Kalemini Anımsarken ( 1933-1951 ), Yay. Haz. Cemil Koçak, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • DUMAN Hasan (2000) Başlangıcından Harf Devrimi’ne Kadar Osmanlı-Türk Süreli Yayınlar ve Gazeteler Bibliyografyası ve Toplu Kataloğu 1828-1928, Cilt 1 ve 3, Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı, Ankara.
  • DUMONT Paul (2005) Mustafa Kemal: Çağdaş Türkiye’nin Doğuşu, Çev. Zeki Çelikkol, Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • EVANS Richard J. (1999) Tarihin Savunusu, Çev. Uygur Kocabaşoğlu, İmge Kitabevi, Ankara.
  • GASSET José Ortega y (2011) Kitlelerin Ayaklanması, Çev. Neyyire Gül Işık, Türkiye İş Bankası Yayınları, 11. Baskı, İstanbul.
  • GRANDA Cemal (2010) Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri, Anekdot Kitaplar, İstanbul.
  • GREW Joseph (2005) Gazi ve İsmet Paşa Çalkantılı Dönem (1922-1932), Ed. Ö. Uğurlu, Örgün Yayınevi, İstanbul.
  • GÜRLER Hamdi ( 2007 ) Paşaların Gözüyle Milli Mücadele, Vadi Yayınları, Ankara.
  • GÜZ Nurettin (1993) Halkevleri Dergileri Üzerine Bir İnceleme, Teksir, Ankara.
  • HANİOĞLU M. Şükrü (2011) Atatürk: An Intellectual Biography, Princeton University Press, Princeton, New Jersey.
  • HEPER Metin (1999) İsmet İnönü: Bir Yorum Denemesi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • HİLAV Selahattin (2005) “Ansiklopedi ve Aydınlanma Felsefesi”, Ansiklopedi ya da Bilimler Sanatlar ve Zanaatlar Açıklamalı Sözlüğü, Yaz. Denis Diderot ve Jean le Rond d’Alembert, Çev. Selahattin Hilav, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • İNALKAÇ Selma (2006) Varlık Dergisi’nin Yayınladığı İlk Yıllardaki Sanat Faaliyetleri (S. 1-60), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • İNAN Ayşe Afet (2008) Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
  • İNÖNÜ İsmet (2006) Hatıralar, Yay. Haz. Sabahattin Selek, Bilgi Yayınevi, Ankara.
  • KABACALI Alpay (1994) Türk Basınında Demokrasi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
  • KARABEKİR Kazım (2010) İstiklal Harbimiz, Cilt I-II, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • KARAOSMANOĞLU Yakup Kadri (1999) Politikada 45 Yıl, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • KARPAT Kemal H. (2009) Osmanlı’dan Günümüze Kimlik ve İdeoloji, Çev: Güneş Ayas, Timaş Yayınları, İstanbul.
  • KAVAKLI Nurhan (2005) Bir Gazetenin Tarihi: Akşam, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • KINROSS Lord (2008) Atatürk: Bir Milletin Yeniden Doğuşu, Çev. Necdet Sander, Altın Kitaplar Yayınevi, 20. Baskı, İstanbul.
  • KOÇ İ. Ceyhan (2006) Tek Parti Döneminde Basın-İktidar İlişkileri (1929-1938), Siyasal Kitabevi, Ankara.
  • KOÇAK Cemil ( 2009 ) “Nutuk ve Diğerleri”, Geçmişiniz İtinayla Temizlenir, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • KÖKTENER Aysun (2004) Bir Gazetenin Tarihi: Cumhuriyet, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • KREISER Klaus (2010) Atatürk: Bir Biyografi, Çev. Dilek Zaptçıoğlu, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • KÜTÜKOĞLU Mübahat S. (2011) Tarih Araştırmalarında Usul, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
  • LÜTFİ FİKRİ (1991) Lütfi Fikri Bey’in Günlüğü, Yay. Haz. Yücel Demirel, Arma Yayınları, İstanbul.
  • MANGO Andrew (2007) Atatürk: Modern Türkiye’nin Kurucusu, Çev. Füsun Doruker, Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • MEHMET ARİF (1987) Anadolu İnkılabı: Milli Mücadele Anıları ( 1919-1923 ), Yay. Haz. Bülent Demirbaş, Arba Basım Yayın, İstanbul.
  • MELZIG Herbert (1941) Atatürk Bibliyoğrafyası: Ebedi Şef Atatürk’ün Hayatı, İstiklâl Savaşı ve Türk İnkılâbı İçin İlmî Rehber, (.yayl.y), (y.y).
  • NUR Rıza ( 2007 ) Cumhuriyet Devrinin Perde Arkası ( 1923-1933 ), Örgün Yayınevi, İstanbul.
  • ORBAY Rauf (2003) Siyasî Hatıralar, Örgün Yayınevi, İstanbul.
  • SERTEL Zekeriya (1968) Hatırladıklarım (1908-1950), Yaylacık Matbaası, İstanbul.
  • SOYAK Hasan Rıza (2010) Atatürk’ten Hatıralar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • SÜSLÜ Azmi ve diğerleri (2000) Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Konusunda Yurtdışında Yayınlanmış Kitaplar Bibliyografyası, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
  • TBMM Gizli Celse Zabıtları (1985) Cilt 1 ve 4, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul
  • TEKELİ İlhan ve Selim İlkin ( 2009 ) Uygulamaya Geçerken Türkiye’de Devletçiliğin Oluşumu, Bilge Kültür Sanat, İstanbul.
  • TOPUZ Hıfzı (2003) II. Mahmut’tan Holdinglere Türk Basın Tarihi, Remzi Kitabevi, 2. Basım, İstanbul.
  • TOSH John (2011) Tarihin Peşinde, Çev. Özlem Arıkan, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • TURAN Şerafettin (2003) İsmet İnönü: Yaşamı, Dönemi ve Kişiliği, Bilgi Yayınevi, 2. Baskı, Ankara.
  • TURAN Şerafettin (2008) Mustafa Kemal Atatürk: Kendine Özgü Bir Yaşam ve Kişilik, Bilgi Yayınevi, Genişletilmiş 2. Basım, Ankara.
  • TÜRKKAN Yasemin (2008) Türk Modernleşmesinde Yeni Adam Dergisi ( 1934-1938 ), Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • URAN Hilmi (2009) Meşrutiyet, Tek Parti, Çok Parti Hatıralarım ( 1908-1950 ), Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
  • US Asım (1966) Asım Us’un Hatıra Notları 1930-1950: Atatürk, İnönü, İkinci Dünya Harbi ve Demokrasi Rejimine Geçiş Devri Hatıraları, İstanbul.
  • UZUN Hakan (2006) Atatürk ve Nutuk, Siyasal Kitabevi, Ankara.
  • YALÇIN E. Semih (2003) Türkiye Cumhuriyeti Tarihinin Kaynakları, Berikan, Ankara.