TÜRKÇEDE BİRDEN FAZLA ANLAM ÖGESİYLE (SENTAKTİK YOLLA) KAVRAMLARIN İŞARETLEMESİ

Öz Türkçe ile ilgili kaynak eserlerde (dil bilgisi ve dil bilimi kitaplarında, ders kitaplarında ve terim sözlüklerinde) Türkçenin kavramları işaretleme / sözcük yapma yollarından bahsedildiğinde genelde kök, köken ve gövde hâlindeki anlamlı dil ögelerinin (sözcüklerin) üzerlerine bazı görevli dil ögeleri (yapım ekleri / türetme ekleri) getirilerek kavramların işaretlendiği belirtilir. Bu kavram işaretleme yöntemini “morfolojik yolla / ekler vasıtasıyla kavramları işaretleme” olarak adlandırmak mümkündür. Türkçede yeni kavramlar adlandırılırken “morfolojik yolla / ekler vasıtasıyla kavramları işaretleme” dışında birden fazla sözcük, farklı şekillerde bir araya getirilerek de kavramlar işaretlenir. Türkçede, “sentaktik / söz dizimsel yöntemle kavramları işaretleme” olarak adlandırabileceğmiz bu yolla yapılmış pek çok kavram işareti bulunmaktadır. Bu makalede Türkçede sentaktik / söz dizimsel yöntemle yapılmış kavram işaretlerinin yapıları örneklerle birlikte dikkatlere sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Türkçe, sözcük, kavramları işaretleme, sentaktik / söz dizimsel yöntemle kavramları işaretleme

PDF

___

ABİK, A. D. (2010). Derleme Sözlüğünde Madde Birleştirme Önerileri ve Bu Maddeler Üzerine Değerlendirmeler. Türk Dilleri Araştırmaları, 20, 7-34.

AGAKAY, M. A. (1943). Türkçe Felsefe Terimlerinin Dil Bakımından Açıklanması Dolayısiyle Bazı Kelime Yapım Yolları. İstanbul.

AHANOV, K. (2008). Dil Bilimin Esasları, Ankara, Aktaran: M. CERİTOĞLU.

AKALIN, Ş. H. (1999). Şor Türkçesinde Birleşik Kelimeler. III. Uluslararası Türk Dili Kurultayı 1996, Ankara, 67-76.

AKALIN, Ş. H. vd. (2011). Türkçe Sözlük. Ankara.

AKSAN, D. (1998). Anlambilim-Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. Ankara.

ALTUN, M. (2011). Türkçede Kelime Grupları Çözümlemeleri “Türk Romanlarından Örneklerle”. İstanbul.

ALYILMAZ, C. (1994). Orhun Yazıtlarının Söz Dizimi. Erzurum.

ALYILMAZ, C. (1999). Zamir n'si Eski Bir İyelik Ekinin Kalıntısı Olabilir mi?. Türk Gramerinin Sorunları II, Ankara, 148-156.

ALYILMAZ, C. (2003). Türkçede Fiil Deyimleri ve Öğretimi Üzerine. Türk Dili Dergisi, 620, 534-540.

ALYILMAZ, S. (2013). Güncel Türkçe Sözlük’te Yer Alan Argo Nitelikli Kavram İşaretleri. Leyla Karahan Armağanı, Ankara, 165-192.

ALYILMAZ, S. (2017). Türkçede Nesne Tekrarlı Fiiller. İstanbul.

ATABAY, N., KUTLUK, İ. ve ÖZEL, S. (2003). Sözcük Türleri. Ankara, yay. haz. D. AKSAN.

ATALAY, B. (1946). Türkçe’de Kelime Yapma Yolları. İstanbul.

DAŞDEMİR, M. (2014). Oklama Yöntemiyle Türkçenin Yapısal - İşlevsel Söz Dizimi. Erzurum.

DENY, J. (2012). Türk Dil Bilgisi. İstanbul, çev. A. U. ELÖVE.

DİZDAROĞLU, H. (1962). Türkçede Sözcük Yapma Yolları. Ankara.

DURUKAN, E. (2010). Türkiye Türkçesinde Sözcük Grupları ve Öğretimi Üzerine. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 43, 145-166.

EFENDİOĞLU, S. (2010). Zarf Tamlaması. TDAY Belleten 2008 /1, Ankara, 71-80.

EKER, S. (2005). Çağdaş Türk Dili. Ankara.

ERGİN, M. (1983). Türk Dil Bilgisi. İstanbul.

GEMALMAZ, E. (1992). Standart Türkiye Türkçesi (STT)’nin Formanlarının Enformatif Değerleri ve Bu Değerlerin İhtiyaç Hâlinde Bu Dilin Gelişimine Muhtemel Etkileri. Erzurum.

GEMALMAZ, E. (2010). Türkçenin Derin Yapısı, Ankara, yay. haz. C. ALYILMAZ ve O. MERT.

HATİBOĞLU, V. (1973). Türkçede Pekiştirme. Ankara.

KARAHAN, L.(1999). Türkçede Söz Dizimi. Ankara.

KERİMOĞLU, C. (2006). Türkçe Dil Bilgisi Öğretiminde Söz Dizimi ile İlgili Kabuller Üzerine I (Kelime Grupları). Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 106-118.

KORKMAZ, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara.

KORKMAZ, Z. (1999). Türkiye Türkçesinde Benzetme Yoluyla Kurulan Birleşik Kelimeler. III. Uluslararası Türk Dili Kurultayı 1996, Ankara, 679-683.

KORKMAZ, Z. (2014). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara.

MERT, O. (2008). Orhun Yazıtlarında Kullanılan İşaretsiz (/.Ø./) Görev Ögeleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 38, 1-20.

ÖZTÜRK, D. (2008). Türkiye Türkçesinde Anlamca Kaynaşmış - Deyimleşmiş Birleşik Fiiller. Ankara.

PEKEL, A. G. (1943). Türkçe Kelime Üreme Yolları. İstanbul.

ÜSTÜNOVA, K. (2008). Türkiye Türkçesi Ad İşletimi (Biçim Bilgisi). İstanbul.