Cumhur KARACA, İbrahim ÇOBANOĞLU, Şaziye BOZDAĞ

Düzenli katı atık depolamada yer seçimini etkileyen faktörler ve alternatif alanların değerlendirilmesi Mersin ili örneği

Düzenli depolama yöntemi, güvenli ve ekonomik oluşu ile yaygın olarak kullanılan bir katı atık depolama yöntemidir. Bu depolama yönteminde en önemli unsur atık depolanacak yerin belirlenmesidir. Mersin ili 778.000 nüfusu ve sanayi potansiyeli ile Türkiye’nin önemli yerleşim yerlerinden biridir. Şehirde oluşan günlük atık miktarı yaklaşık 650 tondur. Mevcut depolama alanı ömrünü doldurmuş ve çevreyi tehdit eder hale gelmiştir. Mevcut depolama alanının yerleşim yerine olan mesafesinin azalması ile toplum sağlığı açısından da risk taşıyan bir durum ortaya çıkmıştır. Bu olumsuzluklardan ötürü Mersin ili yerleşim yeri için yeni bir atık depolama sahasının belirlenmesi ihtiyacı doğmuştur. Bu çalışma ile yer seçiminde etkili parametreler, öngörülen 4 alternatif alan için değerlendirilmiştir. Yapılan çalışmalar ile en uygun alan belirlenerek projelendirme safhasına geçilmesi sağlanmıştır. Bu amaçla, üzerinde bir çimento fabrikasının da ocak olarak işlettiği saha değerlendirilerek atık depolama için elverişli görülmüştür. Depolama alanı CH, MH, CL, ML türü ince taneli birimlerden oluşan Handere Formasyonu üzerinde yer almaktadır. Birimin kısmen geçirimsiz olması da atık depolama açısından olumlu özelliklerden biri olarak değerlendirilmiştir.

Factors affecting the site selection of sanitary waste storage facilities and assesssment of alternative areas: A case study of the city of Mersin

Sanitary landfilling method is a solid waste disposal method commonly utilized because of its being safe and economical. The important part of this system is to determine the storage site for waste. Mersin, a southern city with its population (778.000) and industrial potential is one of the most important urban areas in Turkey in which daily waste products are 650 tons. Existing depositional area in this city has completed its life and become a threatening factor for the environment. Additionally, the distance between settlement and waste dumping area has become closer carrying a risk for human and environmental health. Because of that reason, Mersin needs a new and healthier waste disposal area. The effective parameters for choosing a disposal site within this work have been evaluated by being proposed 4 alternative areas. For this reason, the most suitable storage site has been determined and started to a project and then resoluted that a pit operated by a cement factory be chosen for storage which is situated on the Handere Formation composed of CH, MH, CL, ML type fine grained soils. The formation partly impermeable is evaluated as one of the positive properties for waste storage.

___

1. Abacı,Ş., “Groundwater Quality Problems for Domestic Use”, Int. Conf. on Water Problems in The Mediterranean Countries, Bildiriler Kitabı, s.799-805, K.K.T.C., 1997.
2. Demirkol,C., Yetiş,C., Lagap,H,H., Ünlügenç,U.C., “Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi Kozan K-20 Paftası, 1/100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi”, MTA Jeoloji Etütleri Dairesi Yayını, 19 s., Ankara, 1991.
3. İlker,S., “Adana Baseni Kuzeybatısının Jeolojisi ve Petrol Olanakları”, T.P.A.O., Ankara, 1975.
4. Schmidt,G.C., “Stratigraphic Nomenclature For The Adana Region Petroleum District”, 7. Petroleum Administration Bull., 6, Ankara, s. 47-63, 1961.
5. Şahin,Ş., Koç,İ., Böke,N., Abasıkeleş,G., “İçel İlinin Arazi Kullanım Potansiyeli”, MTA Doğu Akdeniz Bölge Müdürlüğü, Adana, 1999.
6. Yetiş,C., Demirkol,C., “Adana Baseni Batı Kesiminin Detay Jeoloji Etüdü”, MTA Derleme Rapor No. 8037, 187s., Ankara, 1986, Yayımlanmamış.
7. Şenol,M., Şahin,Ş., Duman,T., “Adana-Mersin Dolayının Jeoloji Etüd Raporu”, MTA Doğu Akdeniz Bölge Müdürlüğü, Adana, 1998.
8. Hatipoğlu,Z., “Mersin Tarsus Kıyı Akiferinin Hidrojeokimyası”, Hacettepe Ün. Fen Bilimleri Ens., Doktora Tezi, Ankara, 2004.
9. Japan International Cooperation Agency JICA., “The Study on Regional Solid Waste Management For Adana-Mersin In The Republic of Turkey”, Progress Report, Kokusai Kogyo Co., Ltd., Mersin, 1998.
10. Karaca,C., “Mersin Kenti İçin Esenli Köyü ve Civarının Katı Atık Depolama Alanı Olarak Jeolojik ve Jeoteknik Yönden Değerlendirilmesi”, Mersin Üniversitesi, Fen Bilimleri Ens., Yüksek Lisans Tezi, Mersin, 2002.
11. Nazlıcan,H., “Mersin Büyükşehir Belediyesi Katı Atık Düzenli Depolama Alanı İmar Planına Esas Jeolojik- Jeoteknik Etüt Raporu”, Mersin, 2006.
12. İO Çevre Çözümleri, “Mersin Büyükşehir Belediyesi, Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi Uygulama Projesi”, İstanbul, 2006.
13. Şimşek,C., Filiz,C., “Investigation of the geological and hydrogeological of the waste dispose site of Torbalı İzmir”, DEÜ Mühendislik Fakültesi, Fen ve Mühendislik Dergisi, cilt :7 2., 39-56, 2005.
14. ASTM, “ASTM standards of falling – head permeability tests”, American Society for Testing and Materials Standards, 1984.
15. Leonards,G.A., “Foundation Engineering”, McGraw-Hill Book Company, 1136s., New York, 1962.
16. Bagch,A., “Design, construction and monitoring of landfills”, 2nd Edition, Willey Interscience Publication, New York, 1994.