Nikâhta Denkliğe Konu Olan Vasıflar ve Bunların Fıkhî Tesiri

lik şartlarının ne olduğu ve bunların hukukî açıdan tesiri olup olmadığı ele alınmıştır. Yazınınmetaryallerini toplamak için ilgili klasik fıkhî ve diğer eserler derinlemesine araştırılmıştır. Tabiatıyla yeniçalışmalardan da istifade edilmiştir. Elde edilen bulgular sistemli bir şekilde tasnif edilerek yorumlamayatabi tutulmuştur. Evklilikte denklik meselesine genellikle lüzûm şartı çerçevesinde temas edilmiştir. Bunagöre evlilik akdinin bağlayıcı olabilmesi için denklik gerekli olmaktadır. İslam fakihleri evlilik akdininbağlayıcı olabilmesi, diğer bir ifadeyle veli veya kıza fesih yetkisi vermekten hali olması için bazı vasıflarsıralamışlardır. Her bir şartta olmasa da genel olarak denkliğin nikâh akdinde şart olduğu hususundaçoğunluk görüş birliğine varmıştır.Bir fıkıh terimi olarak denkliğin evlilik akdi bağlamında, “erkeğin evlenmek istediği kadına çeşitliaçılardan denk olması” şeklinde tanımlandığı söylenebilir. Denkliğin aslî tarafları erkek ve kızdır, amaakit esnasında kızın erkeğe değil, erkeğin kıza denk olması gerekli görülmüştür. Bu sebeple erkek, kendinedenk olsun olmasın istediği herhangi bir kıza talip olup, kızın muvafakat etmesi halinde onunla evlilik akdiyapabilir. Öte yandan erkeğin kıza denk olmadığı bir durumda cari olan akdin feshi söz konusu olabilir.Nikâh akdinin feshini bizzat kadının kendisi talep edebildiği gibi veliler de talep edebilir. Fakihler fesheimkân veren vasıfları din, neseb, haseb, hürriyet, meslek, mal, yaş farkı ve kusurlardan hali olmakşeklinde sekiz mesele olarak zikretmiştir. Bu vasıflardan en önemlisi olarak zikredilen dinde dahi ihtilafçıkmıştır. Nitekim az sayıda âlim nikâh akdinde kuruluş ve bağlayıcılık cihetinden denkliği hiçbir şekildeşart olarak muteber görmemiştir. Söz konusu âlimlerin denkliği kabul etmeyen görüşleri din kıstasınınmahiyeti cihetinde bir sorun teşkil edebilidir. Din kıstası inanç farkı veya dindarlık yahut da her ikisinibirlikte ihtiva etmektedir. Şu kadar var ki din farkından ötürü kadının erkeğe veya erkeğin kadına haramolduğu muhtelif durumlar nikâhın şartları arasında açıklanarak neticede Müslüman kadının kâfir birerkeğe haram olduğunda âlimler ittifak etmiştir. Bu nedenle din kıstasını din farkı değil de dindarlıkaçısından ele almak daha isabetli bir yaklaşım olacaktır. Zikredilen deliller bağlamında denkliği kabuletmeyen fakihlerin görüşlerinin tercihe şayan olduğu söylenebilir. Buna göre denkliğe konu vasıfların fıkhîyönden bir tesiri olmadığı, bununla birlikte doğru eş seçiminde yol gösterici bir rol üstlendiği düşünülebilir.

The Qualifications that are Subject of Equivalence in Marriage and Their Fiqhi Effect

This article is about the conditions of equivalence in marriage and their fiqhi effect. In this context, it is discussed what the equivalence requirements are and whether they have legal effect. To collect the material of the manuscript, related classical fiqhi and other works have been investigated in depth. Naturally, new studies have also been utilized. The findings have been systematically classified and interpreted. The issue of equivalence in marriage is often addressed within the framework of the requirement. Accordingly, the equivalence is necessary for the marriage contract to be binding. The Islamic faqihs listed some qualifications for the marriage contract to be binding, which implies the parent or his/her doughter is not authorised the power of termination. They agreed that, even if not in every condition, the equivalence is a condition in the marriage contract. As a fiqhi term, it can be said that equivalence is defined as the man being equivalent to the woman he wants to marry in various respects, in the context of marriage contract. The main parties of the equivalence are man and woman, but during the contract it was deemed necessary that the man is equivalent to the woman, not the woman is equivalent to the man. For this reason, whether he is equivalent to the woman or not, the man can aspire to the woman and make a marriage contraction with her, if she is consent. On the other hand, if the man is not equivalent to the woman, the termination of the current contract may be in question. The termination of the marriage contract can be requested by the woman herself or by her parents. The faqihs have cited the qualifications that allow for termination as eight issues: religion, lineage, nobility, liberty, profession, property, age difference and state of imperfection. There has been no alliance of the scholars in any of these qualifications. On the contrary, there is a conflict even in the religion that is mentioned as the most important condition. As a matter of fact, a group of scholars who could be considered as minorities did not regard the equivalence as a condition of marriage in terms of establishment and binding. The opinions of these scholars who do not accept the equivalence may constitute a problem in the nature of the religious criterion. The criterion of religion includes the difference of religion or religiosity, or both. However, various situations are mentioned among the conditions of marriage, in which woman is forbidden to man or man is forbidden to woman because of the difference in religion, and eventually, the scholars agree that the a muslim woman is forbidden to a non-muslim (disbeliever) man. Therefore, it would be more appropriate to take the criterion of religion in terms of religiosity rather than religion difference. It can be said that the opinions of the faqihs who do not accept the equivalence in the context of the mentioned evidence are preferred. Accordingly, it can be considered that qualifications that are subject of equivalence have no fiqhi effect, however play a guiding role in choosing the right spouse.

PDF

___

Aclûnî, Ebu’l-Fidâ İsmâil b. Muhammed b. Abdulhâdî, Keşfü’l-hafâ ve müzîlü’l-ilbâs, Mektebetü’l-Kudsî, Kahire 1351.
Ahmed b. Hanbel, Müsned, thk. Şuʻayb el-Arnaût ve dğr. Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1995-2001.
Aktan, Hamza, “Kefâet”, TDV İslâm Ansiklopedisi, XXV, ss. 166-168, Ankara 2002.
Ali el-Kârî, Ebu’l-Hasan Nureddin Ali b. Sultan, Fethu babi’l-inâye bi-şerhi’n-Nukâye, nşr. Muhammed Nizâr Temîm-Heysem Nizâr Temîm, Dâru’l-Erkam b. Ebi’l-Erkam, Beyrut 1997.
Apak, Âdem, Erken Dönem İslâm Tarihinde Asabiyet, Ensar Neşriyat, İstanbul 2016.
Aydınlı, Abdullah, Hadis Istılahları Sözlüğü, İFAV Yayınları, İstanbul 2011.
Aynî, Bedreddin Muhammed b. Ahmed, ‘Umdetü’l-kârî şerhu Sahîhi’l-Buhârî, Daru’l-Fikr, Beyrut ts.
Azîmâbâdî, Ebu’t-Tayyib Muhammed Şemsülhak, ‘Avnu’l-ma‘bûd şerhu Süneni Ebî Dâvud, thk. Abdurrahman Muhammed Osman, el-Mektebetü’s-Selefiyye, Medine 1968.
Begavî, Ebû Muhammed Huseyin b. Mes‘ûd, Mesâbîhu’s-sünne, thk. Yusuf Abdurrahman elMarʻaşlî ve dğr. Dâru’l-Maʻrife, Beyrut 1987.
Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin, es-Sünenü’l-kübrâ, thk. Abdülkâdir Atâ, Dâru’lKütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2003.
Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin, Maʻrifetü’s-sünen ve’l-âsâr, nşr. Abdulmuʻtî Emîn Kalʻacî, Dâru’l-Vefâ, Kahire 1991.
Bilmen, Ömer Nasuhi, Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu, Bilmen Yayınevi, İstanbul 1976.
Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil, Sahîhu’l-Buhârî, thk. Mustafa Dîb el-Buğâ, Dâru İbn Kesîr-Yemâme, Beyrut 1993.
Buhûtî, Mansûr b. Yunus, er-Ravzü’l-mürbiʻ şerhu Zâdi’l-müstekniʻ, nşr. Abdülkuddûs Muhammed Nezîr, Dâru’l-Müeyyed-Müessesetü’r-Risâle, Riyad-Beyrut ts.
Cessâs, Ebû Bekir Ahmed b. Ali er-Râzî, Ahkâmu’l-Kur’ân, thk. Muhammed es-Sâdık Kamhâvî, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-ʻArabî-Müessesetü’t-Târîhi’l-ʻArabî, Beyrut 1992.
Cessâs, Ebû Bekir Ahmed b. Ali er-Râzî, Şerhu Muhtasari’t-Tahâvî, thk. İsmetullâh İnâyetullâh Muhammed ve dğr. Dâru Beşâiri’l-İslâmiyye-Dâru’s-Sirâc, Beyrut-Medine 2010.
Cezîrî, Abdurrahman, Kitâbu’l-fıkh ‘ale’l-mezâhibi’l- erba‘a, Dâru’l-Fikr, Beyrut 2003.
Cürcânî, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Ali eş-Şerîf, et-Ta‘rîfât, thk. Âdil Enver Hızır, Dâru’l-Ma‘rife, Beyrut 2007.
Cüveynî, Ebu’l-Meʻâlî Abdulmelik b. Abdullah, Nihâyetü’l-matlab fî dirâyeti’l-mezheb, thk. Abdulazîm Mahmud ed-Dîb, Dâru’l-Minhâc, Beyrut 2007.
Dârekutnî, Ali b. Ömer, Sünen, thk. Şuʻayb el-Arnaût, Hasan Abdulmün‘im Şelebî, Abdullatif Hırzullah, Ahmed Berhûm, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 2004.
Dârimî, Abdullah b. Abdurrahman, Sünen, thk. Hüseyin Selim Esed ed-Dârânî, Dâru’l-Muğnî, Riyad 2000.
Demircan, Adnan, Cahiliyeden İslam’a Kadın ve Aile, Beyan Yayınları, İstanbul 2015.
Dirik, Mehmet, “İslâm Aile Hukukuna Göre Evlenmede Eşler Arasında Denklik”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 2015, XXVI, ss. 229-262, 2015.
Ebû Dâvud, Süleyman b. el-Eş‘as el-Ezdî es-Sicistânî, Sünenü Ebî Dâvud, thk.
Şu‘ayb elArnaût ve dğr. Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, Dımaşk 2009.
Ebû Yaʻlâ, Ahmed b. Ali el-Mevsılî, Müsnedü Ebî Yaʻlâ el-Mevsılî, thk. Hüseyin Selim Esed, Dâru’l-Me’mûn li’t-Türâs-Dâru’s-Sekâfeti’l-Arabiyye, Dımaşk-Beyrut 1986-1992.
Ebû Yûsuf, Yakûb b. İbrâhim, İhtilâfu Ebî Hanîfe ve İbn Ebî Leylâ, nşr. Ebu’l-Vefâ el-Efgânî, Matba‘atu’l-Vefâ, Kahire 1357.
Elbânî, Muhammed Nâsıruddîn, İrvâu’l-ğalîl fî tahrîc-i ehâdîs-i Menâri’s-sebîl, el-Mektebetü’lİslâmî, Beyrut 1979.
Ferruh, Ömer, İslam Aile Hukuku, Sebil Yayınevi, İstanbul 1994.
Gassânî, Ebû Muhammed Abdullah b. Yahyâ, Tahrîcü’l-ehâdîsi’z-zıʻâf min Süneni’d-Dârekutnî, nşr. Eşref b. Abdulmaksûd b. Abdurrahim, Dâru Âlemi’l-Kütüb, Riyad 1991.
Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed, el-Vasît fi’l-mezheb, nşr. Ahmed Mahmud İbrâhim, Dâru’s-Selâm, Kahire 1997.
Gümüş, Emine, İslâm Hukukuna Göre Eşler Arasında Denklik, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya 1999.
Haccâvî, Ebu’n-Necâ Musa b. Ahmed, el-İknâʻ fî fıkhi’l-İmâm Ahmed b. Hanbel, nşr. Abdüllatîf Muhammed Mûsâ es-Sübkî, Dâru’l-Maʻrife, Beyrut ts.
Hâkim en-Nîsâbûrî, Muhammed b. Abdullah, el-Müstedrek ‘ale’s-Sahîhayn, thk. Mustafa Abdulkâdir Atâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2002.
Hallâf, Abdulvehhâb, Ahkâmu’l-ahvâli’ş-şahsiyye fî’ş-şerî‘ati’l-İslâmiyye, Dâru’l-Kalem, Kuveyt 1990.
Hatalmış, Ali, “İbn Garsiye ve Şu’ûbiye Risâlesi: Takdim ve Tercüme”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17/2, ss. 117-148, Adana 2017.
Hatiboğlu, Mehmed Said, Kültürel Mirasımızı Tenkid Zarureti, OTTO, Ankara 2009.
Hattâbî, Ebû Süleyman Ahmed b. Muhammed b. İbrâhim, Me‘âlimü’s-Sünen, nşr. Muhammed Râgıb et-Tabbâh, el-Metbbaatü’l-İlmiyye, Halep 1932.
Heyet, Dini Kavramlar Sözlüğü, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2006.
Heyet, Hukuk-ı Aile Kararnâmesi, nşr. Orhan Çeker, Mehir Vakfı Yayınları, Konya 2016.
Hırakî, Ebu’l-Kâsım Ömer b. Hüseyin, Muhtasar, nşr. Ebû Huzeyfe İbrâhim b. Muhammed, Dâru’s-Sahabe, Tanta 1993.
İbn ‘Asâkir, Ebu’l-Kâsım Ali b. el-Hasan, Mu‘cemü’ş-şüyûh, thk. Vefâ Takıyyüddîn, Dâru’lBeşâir, Dımaşk 2000.
İbn Abdilhâdî, Muhammed b. Ahmed ed-Dımaşkî, Tenkîhu’t-Tahkîk fî ehâdîsi’t-Taʻlîk, thk. Sâmî b. Muhammed Câdüllah-Abdülazîz b. Nâsır el-Habbânî, Advâü’s-Selef, Riyad 2007.
İbn Abdülber, Ebû Ömer Yusuf b. Abdullah, et-Temhîd li-mâ fi’l-Muvatta mine’l-meʻânî ve’lesânîd, nşr. Mustafa b. Ahmed el-Alevî-Muhammed Abdulkebîr el-Bekrî, Vezâretü Umûmi’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, Mağrib 1967.
İbn Âbidîn, Muhammed Emîn, Reddü’l-muhtâr ‘alâ Düreri’l-muhtâr şerhu Tenviri’l-ebsar, thk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd, Ali Muhammed Mu‘avvid, Dâru Âlemi’l-Kütüb, Beyrut 2003.
İbn Battâl, Ebu’l-Hasan Ali b. Halef, Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, nşr. Ebû Temîm Yâsir b. İbrâhim, Mektebetü’r-Rüşd, Riyad 2003.
İbn Ebû Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Muhammed, Kitabü’l-ʻilel, thk. İlmî Heyet, nşr. Said b. Abdullah el-Humeyyid, Hâlid b. Abdurrahman el-Cüreysî, Riyad 2006.
İbn Hacer el-Askalânî, Ebu’l-Fazl Ahmed b. Ali, ed-Dirâye fî tahrîci ehâdîsi’l-Hidâye, nşr. Abdullah Hâşim el-Yemânî, Dâru’l-Maʻrife, Beyrut ts.
İbn Hacer el-Askalânî, Ebu’l-Fazl Ahmed b. Ali, Fethu’l-bârî bi-şerhi Sahîhi’l-Buhârî, nşr. Muhammed Fuâd Abdulbâkî-Muhibbîn el-Hatîb, Dâru’l-Ma‘rife, Beyrut 1960.
İbn Hacer el-Askalânî, Ebu’l-Fazl Ahmed b. Ali, İthâfü’l-mehere bi’l-fevâidi’l-mübtekire min etrâfi’l-ʻaşere, thk. Merkezü Hizmeti’s-Sünne ve’s-Sîre, Mecmaʻu’l-Melik Fehd, Medine 1994.
İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, el-Muhallâ bi’l-âsâr, thk. Abdulğaffâr Süleyman elBendârî, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2003.
İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân, Sahîhu İbn Hibbân bi-tertîbi İbn Balabân, thk. Şuʻayb el-Arnaût, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1993.
İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdullah Muhammed b. Ebû Bekir b. Eyyub, Zâdu’l-me‘âd fî hedyi hayri’l-‘ibâd, thk. Şuayb el-Arnaût-Abdulkâdir el-Arnavut, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut-Mektebetü’l-Menâri’l-İslâmiyye, Kuveyt 1994.
İbn Kudâme, Muvaffakuddîn Abdullah b. Ahmed b. Muhammed, el-Muğnî, thk. Abdullâh b. Abdulmuhsin Türkî-Adulfettâh Muhammed el-Hulû, Dâru ‘Âlemu’l-Kütüb, Riyad ts.
İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezîd, Sünen, thk. Şuʻayb el-Arnaût ve dğr. Dâru’rRisâleti’l-Âlemiyye, Beyrut 2009.
İbn Nüceym, Zeynüddin b. İbrâhim, el-Bahru’r-râik şerhu Kenzi’d-dakâik, nşr. Zekeriyyâ Umeyrât, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1997.
İbn Teymiyye, Takıyyüddîn Ahmed b. Abdulhalîm, Mecmûʻu’l-fetâvâ, nşr. Abdurrahman b. Muhammed b. Kâsım en-Necdî, Mecmaʻu’l-Meliki Fehd, Medine 2004.
İbn Ziyâd en-Nîsâbûrî, Ebû Bekir Abdullah b. Muhammed, ez-Ziyâdât ʻalâ Muhtasari’lMüzenî, thk. Hâlid b. Hâyif b. Ureyc el-Matîrî, Dâru Advâi’s-Selef-Dâru’l-Kevser, RiyadKuveyt 2005.
İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman b. Ali, et-Tahkîk fî ehâdîsi’l-hilâf, nşr. Mes‘ad Abdülhamîd es-Sa‘denî - Muhammed Fâris, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1994.
İbnü’l-Harrât, Ebû Muhammed Abdulhak b. Abdurrahman, el-Ahkâmü’l-vüstâ min hadîsi’nnebî sallallâhü ʻaleyhi ve sellem, thk. Hamdi es-Selefî-Subhî es-Sâmerrâî, Mektebetü’rRüşd, Riyad 1995.
İbnü’l-Kattân, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed el-Fâsî, Beyânü’l-vehm ve’l-îhâmi’l-vâkı‘ayn fî Kitâbi’l-ahkâm, thk. Hüseyin Âyt Sa‘îd, Dâru Taybe, Riyad 1997.
İmrânî, Ebu’l-Hüseyin Yahyâ b. Ebu’l-Hayr, el-Beyân fî mezhebi’l-İmâmi’ş-Şâfiʻî, nşr. Kâsım Muhammed en-Nûrî, Dâru’l-Minhâc, Cidde 2000.
Kâdî Abdulvehhâb, Ebû Muhammed b. Ali b. Nasr,‘Uyûnu’l-mesâil, thk. Ali Muhammed İbrâhim, Dâru İbn Hazm, Beyrut 2009.
Kahveci, Nuri, İslâm Aile Hukuku, Hikmetevi Yayınları, İstanbul 2014.
Karaman, Hayreddin, Aile İlmihali, Timaş Yayınları, İstanbul 2014.
Karaman, Hayreddin, Mukayeseli İslam Hukuku, İz Yayıncılık, İstanbul 2014.
Kâsânî, Ebû Bekir ‘Alâeddîn Ebû Bekir b. Mes‘ûd, Bedâi‘u‘s-sanâi‘ fî tertîbi’ş-şerâi‘, Dâru’lKütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1986.
Köse, Saffet, “İslam Hukukuna Göre Evlenmede Velâyet”, İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, I, ss. 101-116, 2003.
Kudâî, Ebû Abdullah Muhammed b. Selâme, Müsnedü’ş-şihâb, thk. Hamdi Abdülmecid Selefî, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1985.
Kudûrî, Ebu’l-Huseyin Ahmed b. Muhammed, Muhtasaru’l-Kudûrî fi’l-fıkhi’l-Hanefî, thk. Kâmil Muhammed Muhammed ʻUveyda, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1997.
Mâlik b. Enes, el-Muvatta’, nşr. Beşşâr Avvâd Maʻrûf-Mahmud Muhammed Halîl, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1998.
Mâverdî,Ali b. Muhammed b. Habîb, el-Hâvi’l-kebîr, thk. Ali Muhammed Mu‘avvid-Âdil Ahmed Abdulmevcûd, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1994.
Menbecî, Ebû Muhammed Ali b. Zekeriyyâ, el-Lübâb fi’l-cemʻ beyne’s-sünne ve’l-kitâb, thk. Muhammed Fadl Abdulaziz el-Murad, Dâru’l-Kalem-Dâru’ş-Şâmiyye, Dımaşk-Beyrut 1994. Mergînânî, Ebu’l-Hasan Burhâneddin Ali, el-Hidâye şerhu Bidâyeti’l-mübtedî, thk. Ahmed Mahmud eş-Şehâde, Dâru’l-Farfûr, Dımaşk 2006.
Mevsılî, Abdullah b. Mahmud b. Mevdûd, el-İhtiyâr li-ta‘lîli’l-Muhtâr, thk. Beşşâr Bekrî Arabî, Dâru Kubâ, Dımaşk ts.
Mevvâk, Ebû Abdullah Muhammed b. Yusuf, et-Tâc ve’l-iklîl li-Muhtasarı Halîl (Mevâhibü’l-celîl içinde) nşr. Zekeriyyâ Umeyrât, Dâru Âlemi’l-Kütüb, Riyad 2003.
Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc, Sahîhu Müslim, nşr. Muhammed Fuâd Abdulbâkî, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, Kahire 1991.
Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şu‘ayb, Sünenü’n-Nesâî, nşr. Mektebü Tahkîki’t-Türâsi’lİslâmî, Dâru’l-Ma‘rife, Beyrut ts.
Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuʻayb, es-Sünenü’l-kübrâ, thk. Hasan AbdulmünʻimŞelebî, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 2001.
Nesefî, Necmeddin Ebû Hafs Ömer b. Muhammed, Tılbetü’t-talebe fî’l-ıstılâhâti’l-fıkhiyye, nşr. Hâlid Abdurrahman el-Ak, Dâru’n-Nefâis, Beyrut 1995.
Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref, el-Mecmû‘ şerhu’l-Mühezzeb, İdâretü’t-Tıbâ‘ati’lMünîriyye, Mısır ts. Pekdemir, Şevket, “Evlilikte Denklik Konuları Üzerine Bir Değerlendirme”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, XV/I, ss. 113-149, 2015.
Râfiî, Ebu’l-Kâsım Abdulkerim b. Muhammed, el-ʻAzîz şerhu’l-Vecîz, thk. Ali Muhammed Muʻavvaz-Âdil Ahmed Abdülmevcûd, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1997.
Râfiî, Ebu’l-Kâsım Abdulkerim b. Muhammed, el-ʻAzîz şerhu’l-Vecîz, thk. Ali Muhammed Muʻavvaz-Âdil Ahmed Abdülmevcûd, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1997.
Sahnûn, Abdusselâm b. Saîd b. Habîb et-Tenûhî, el-Müdevvenetü’l-kübrâ, Dâru’l-Kütübi’lİlmiyye, Beyrut 1994.
Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ebû Sehl Ahmed, el-Mebsût, Dâru’l-Ma‘rife, Beyrut 1989.
Suğdî, Ebu’l-Hasan Ali b. el-Hüseyin, en-Nütef fi’l-fetâvâ, thk. Selahaddin en-Nâhî, Müessesetü’r-Risâle-Dâru’l-Furkân, Beyrut-Umman 1984.
Şâfiî, Ebû Abdullah Muhammed b. İdris, el-Üm, nşr. Muhammed Zührî en-Neccâr, Dâru’lMaʻrife, Beyrut 1973.
Şevkânî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ali, el-Fevâidü’l-mecmûʻa fi’l-ehâdîsi’l-mevzûʻa, thk. Abdurrahman b. Yahyâ el-Muʻallimî, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut ts.
Şevkânî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ali, Neylü’l-evtâr şerhu Münteka’l-ahbâr min ahâdîsi seyyidi’l-ehyâr, nşr. İsâmüddin es-Sabâbıtî, Dâru’l-Hadîs, Kahire 1993.
Şeyh Nizâm, el-Fetâva’l-Hindiyye, Dâru Sâdır, yy. ts.
Şîrâzî, Ebû İshak İbrâhim b. Ali, el-Mühezzeb fî fıkhi’l-İmâmi’ş-Şâfiî, nşr. Zekeriyya Umeyrat, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1995.
Şîrâzî, Ebû İshak İbrâhim b. Ali, et-Tenbîh fî fıkhi’l-İmâmi’ş-Şâfiî, thk. Ali Mu‘avvaz-Âdil Abdulmevcûd, Dâru’l-Erkam, Beyrut 1997.
Taberânî, Ebu’l-Kâsım Süleyman b. Ahmed b. Eyyub, el-Mu‘cemu’l-kebîr, thk. Hamdi
Abdulmecîd es-Selefî, Mektebetü İbni Teymiyye, Kahire ts. Taberânî, Ebu’l-Kâsım Süleyman b. Ahmed b. Eyyub, el-Mu’cemü’l-evsat, thk. Târık b. Avdillah b. Muhammed-Abdulmuhsin b. İbrâhim el-Hüseynî, Dâru’l-Harameyn, Kahire 1995.
Tahâvî, Ebû Cafer Ahmed b. Muhammed, Muhtasaru İhtilâfi’l-‘ulemâ, thk. Abdullah Nezîr Ahmed, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, Beyrut 1995.
Tahâvî, Ebû Cafer Ahmed b. Muhammed, Şerhu meʻâni’l-âsâr, thk. Muhammed Zührî enNeccâr-Muhammed Seyyid Câdelhak, Âlemü’l-Kütüb, Beyrut 1994.
Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa, Sünen, thk. A. M. Şâkir ve dğr. Şirketü Mektebeti ve Matba‘ati Mustafâ el-Bâbî, 1962-1977.
Topaloğlu, Bekir, İslam’da Kadın, Ensar Neşriyat, İstanbul 2013.
Tusûlî, Ebu’l-Hasan Ali b. Abdusselâm, el-Behce fî şerhi’t-Tuhfe, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1998.
Yaman, Ahmet, İslâm Aile Hukuku, İFAV Yayınları, İstanbul 2012.
Zehebî, Şemseddin b. Muhammed, Tenkîhu’t-Tahkîk fî ehâdîsi’t-Taʻlîk, thk. Mustafa Ebu’lGayt Abdulhay Acîb, Dâru’l-Vatan, Riyad 2000.
Zerkeşî, Ebû Abdullah Muhammed b. Abdullah, Şerhu’z-Zerkeşî ʻalâ Muhtasari’l-Hırakî, nşr. Abdullah b. Abdurrahman el-Cibrîn, Mektebetü’l-Ubeykân, Riyad 1993.
Zeydan, Abdulkerim, el-Mufassal fî ahkâmi’l-mer’e ve’l-beytü’l-müslim fî’ş-şerî‘ati’l-İslâmiyye, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1993.
Zeylaî, Ebû Muhammed Abdullah b. Yusuf, Nasbu’r-râye li-ehâdîsi’l-Hidâye, thk. Muhammed Avvâme, Müessesetü’r-Reyyân, Beyrut 1997.
Zeylaî, Ebû Muhammed Osman b. Ali, Tebyînu’l-hakâik şerhu Kenzi’d-dakâik, Matbaʻatü’lKübra’l-Emîriyye, Bulak 1313-1315.
Zuhaylî, Vehbe, el-Fıkhu’l-İslâmî ve edilletuh, Dâru’l-Fikr, Dımaşk 1985.