İngilizce Ders Kitaplarında Cinsiyetçilik
Dil kullanımının ideolojilerin iletildiği toplumsal bir süreç olduğu (Fairclough, 1998) görüşünden yola çıkan bu çalışma, Milli Eğitim Bakanlığı 'nca yayınlanan ve 2006-2007 Eğitim—Öğretim yılından başlayarak devlet okullarında 6. sınıflarda okutulmakta olan İngilizce ders kitaplarında sunulan kadın ve erkek imgelerinin içerdiği cinsiyet ideolojilerini betimlemeyi amaçlamaktadır. Özellikle 6. sınıf kitabının seçilmesindeki temel neden, bu kitabın hedef kitlesini oluşturan ortalama 12 yaş grubu öğrencilerin, ülkemizde 13-15 yaş olarak belirlenen (Gençay, t.y.) ergenlik dönemi öncesi yaş grubuna denk gelmesidir. Bu dönem, çocuğun cinsiyet kavramlarını öğrendiği ve kategorize ettiği kritik bir dönemdir. Ayrıca, sözü edilen kitapların geniş bir öğrenci kitlesine dönük olması, bu çalışmayı tetikleyen önemli bir başka nedendir. Son olarak, batıda cinsiyet ideolojilerinin ingilizce ders kitapları yoluyla iletildiğini gösteren birçok çalışma yapılmış olmasına karşın, Türkiye'de bu alandaki çalışmalar oldukça kısıtlı kalmıştır. Çalışmada kullanılan ders kitabındaki sözel ve söz dışı öğeler, içerik analizi (Arslan,2000) ve söylem çözümlemesi (Searle,1969) yöntemleriyle incelenmiş; ayrıca, karşılıklı konuşmalar, kişilerarası güç ilişkileri (Çubukçu,2005a, 2005b) yönünden betimlenmiştir.
Textbooks, as one of the major tools of school education are considered to be important resourses through which students are exposed to their 'target' social roles which are determined by the educational system of a given society. 'Gender ideologies', like other ideologies, are also embedded in the texts, pictures, dialogues etc. of the textbooks and absorbed naturally by students (and even by teachers) in the course of the educational practices. Accordingly, this study sets out to investigate the English Coursebooks for 6 graders which have been designed by the Ministry of Education of Turkey, (and are currently, being used in all the state schools around tlie country) from the perspective of 'gender ideologies'. More specifically, the paper seeks to answer the question whether biased concepts of gender (of both male and female) are presented via the linguistic and non linguistic materials in the book, through the methods of content analysis (Arslan, 2000) and discourse analysis (Searle, 1969). Power relations between male andfemele characters are further examined on the conversational data in the text books.
___
- Best, Otto F. (1994): Handbuch Literarischen Fachbegriffe, Frankfurt am Main, Fischer Taschenbuch Verlag.
- Frey, Eberhard (1980): "Rezeptionsforschung in der Didaktik deutscher als fremderLiteratur". In: Alois Wierlacher (Hrsg.) FremdspracheDeutsch. Bd. 2, München: Wilhelm Fink Verlag.
- Gerighausen J., P.C.Seel (1987): Aspekte Einer Kulturellen Didaktik, hrsg. von, Goethe Inst. München.
- Fontane, Theodor,(1979). Schach von Wuthenow, Fontane Bibliotek, München,
- Göktürk, Akşit, (1988): Okuma Uğraşı, İnkılap Kitabevi, İstanbul,1988
- Horney, Karen (1974): Der Neurotische Mensch Unserer Zeit, München.
- Ingarden , Roman, (1988): Die Konkretisierung der dargestellten Gegenstaendlichkeiten, İn: Rezeptionsaesthetik, hrsg. Von R.Warning,UTB W.Fink Ver. München.
- İnce , Özdemir, (2001): Şiir ve Gerçeklik, Türkiye İş Bankası Yay. İstanbul.
- Iser, Wolfgang ,(1988): Lesevorgaııg, s. 253 in: Rezeptionsaesthetik,UTB München.
- Iser , Wolfgang,(1984): Der AktDes Lesens, UTB W.Fink Ver.,München.
- Özbek, Yılmaz ( 2006): "Kafka'yı Anlamak" içinde: Bellek Mekan İmge, Nilüfer Kuruyazıcı'ya Armağan, Yay. Haz. Mahmut Karakuş-Meral Oraliş, Multilingual Yay, İstanbul.
- Özbek, (2007): Okumak Anlamak Yorumlamak, Çizgi Katabevi, Ankara.
- Sartre, J .P. ,(1967): Edebiy at Nedir? Çev. Bertan Onaran, İstanbul.
- Sayın, Sara, (1989): Yabancı Dil Olarak Almanca Öğretiminde Yazın Eğitiminin Yeri, Dilbilim VIII, İstanbul Üniv. Edeb. Fak.Yay.
- Schnitzler, Arthur (1970): Gesammelte Werke- Die erzaehlenden Schriften- Bd. 1, Frankfurt/Main.
- Yücel, Tahsin,(1983): Yazm ve Yaşam, Yol Yay, İstanbul.
- ISSN: 1302-9967
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2000
- Yayıncı: Çukurova Üniversitesi Matbaası