Aydın İli Efeler İlçesi’nde Potansiyel Arazi Kullanımı Çatışma Alanlarının LUCIS Modeli ile Belirlenmesi

Coğrafi Bilgi Sistemleri teknolojileri geleceğe yönelik olarak arazi kullanımı senaryolarının geliştirilmesine imkân tanımaktadır. Arazi Kullanımı Çatışma Tanımlama Stratejisi (Land-Use Conflict Identification Strategy) olarak adlandırılan LUCIS model de; tarımsal, koruma ve kentsel arazi kullanımlarının potansiyel çatışma alanlarını belirleyerek bir sonraki dönem için arazi kullanım değişimlerinin nasıl olacağı konusunda öngörüde bulunan CBS tabanlı bir simülasyon modelidir. Bu araştırmada Aydın’ın merkez ilçesi Efeler’in LUCIS model aracılığıyla arazi kullanım çatışma alanları belirlenerek arazi kullanım tahminleri yapılmıştır. Bu kapsamda çok kriterli değerlendirme teknikleri uygulanarak, 56 adet alt amaç, 19 adet amaç ve 12 adet hedef üzerinden, arazi kullanım kategorileri için uygunluk analizleri yapılmış; tarımsal, koruma ve kentsel alanların gelecekteki çatışma alanları tespit edilmiş ve arazi kullanımı tahmin haritası üretilmiştir. Çalışmanın genel sonuçlarına göre: 631 km2’lik ilçe alanının yaklaşık yarısı (%48,84) çatışma alanı içerisinde kalmaktadır ve kentsel yayılma daha ziyade tarım ve koruma alanları üzerinde gerçekleşecektir. Bu durum, tarımsal alanların koruma alanları üzerindeki baskısını hızlandırarak devam ettireceğinin de bir göstergesi olacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Arazi kullanımı, Arazi kullanımı çatışması, Simülasyon, LUCIS Model, Coğrafi Bilgi Sistemleri

Identification of Potential Land Use Conflict Areas in Efeler District of Aydın Province by LUCIS Model

Geographical Information Systems technologies allow the development of land use scenarios for the future. Land Use Conflict Identification Strategy (LUCIS) model; agricultural conservation by identifying areas of potential conflict of land use and urban land use predictions about how the changes will happen for the next period in GIS-based simulation model. In this study, land use conflict areas of Efeler, the central district of Aydın, were determined through the LUCIS model and land use estimates were made. In this context, multi-criteria evaluation techniques were applied and suitability analyses were carried out for land use categories over 56 sub-objectives, 19 objectives and 12 targets. The future conflict areas of agricultural, conservation and urban areas have been identified and a land use prediction map has been produced. According to the general results of the study: about half (48.84%) of the district area of 631 km2 remains within the conflict zone, and urban sprawl will occur mainly on agricultural and conservation areas. This will also be an indication that agricultural areas will continue to increase their pressure on conservation areas by accelerating.

Keywords:

Land use, Land use conflict, Simulation, LUCIS Model, Geographical Information Systems,

PDF

___

Alcamo, J., Kok, K., vd. (2006). Searching for The Future of Land: Scenarios From The Local to Global Scale. Eric F. Lambin ve Helmut Geist (Ed.). Land-Use and Land-Cover Change: Local Processes and Global Impact içinde (137-155). New York: Springer.
Aydoğdu, M., Bakırcı, M. (2021). LUCIS modeliyle Tekirdağ şehrinin yerleşme uygunluk analizi. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi, 42, 67-84. doi: 10.26650/JGEOG2020-814846
Bayar, R., Karabacak, K. (2017). Ankara ili arazi örtüsü değişimi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 1 (15), 59-76. doi: 10.1501/Cogbil_0000000181
Burrough, P. A., McDonnell, R. A. (1998). Principles of Geographical Information Systems. New York: Oxford University Press.
Buzai, G. D., Principi, N. (2017). Identification of potential areas of land-use conflict in Lujan River Basin, Argentina. Revista Geografica de America Central, 59, 91-157. doi: 10.15359/rgac.3-59.5
Carr, M, Zwick, P. (2005). Using GIS suitability analysis to identify potential future land-use conflicts in North Central Florida. Journal of Conservation Planning 1: 58-73. https://www.semanticscholar.org/paper/Using-GIS-suitability-analysis-to- identify-future-Carr-Zwick/da52979ee54b87aeb3633b5ed4715404a29b5586 adresinden alındı.
Carr, M., Zwick, P. (2007). Smart Land-Use Analysis: The LUCIS Model. Redlands, California: Esri Press.
Clark, G. (1999). Land-Use Conflict at The Urban Fringe, Michael Pacione (Ed.). Applied Geography: Principles and Practice içinde (301-308), Routledge.
Çağlıyan, A., Dağlı D. (2015). Arazi Kullanımında Simülasyon Modelleri ve Entegre Kullanımları. TÜCAUM VIII. Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (233-245), Ankara.
Copernicus Urban Atlas. 05.09.2021 tarihinde https://land.copernicus.eu/local/urban-atlas/urban-atlas2018
Ekinci, E. (2017). Şehir Atlası’nın (Urban Atlas) Avrupa’daki ve Türkiye’deki Durumunun İncelenmesi. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Uzmanlık Tezi, Ankara. https://webdosya.csb.gov.tr/db/cbs/icerikler/kubra_ek-nc-_tez- 20180925133745.pdf adresinden edinilmiştir.
Görmüş, S., Cengiz, S., Tağıl, Ş. (2017). Identification of Future Land-Use Conflict and Landscape Pattern in Denizli, Turkey. International Symposium on GIS Applications in Geography and Geosciences Proceeding Book içinde (419-429), Çanakkale.
Haines-Young, R. (1999). GIS, Remote Sensing and the Problem of Enviromental Change, Michael Pacione (Ed.).Applied Geography: Principles and Practice içinde (539-555), Routledge.
Ioja, C., Nita, R. vd. (2014). Using multi-criteria analysis for the identification of spatial land-use conflicts in the Bucharest Metropolitan Area, Ecological Indicatiors. 42 (2014), 112-121. doi: 10.1016/j.ecolind.2013.09.029.
Karabacak, K., Bayar, R. (2021). Arazi örtüsü çatışma alanlarına dayalı LUCIS arazi kullanım modeli: Gölbaşı ilçesi örneği. Turkish Studies, 16 (4), 1279-1310. doi: 10.7827/TurkishStudies.49821
Konut ve bölgesel arazi değeri verileri 10.10.2021 tarihinde https://www.endeksa.com/tr/ , https://www.sahibinden.com/ , https://www.hepsiemlak.com/ adreslerinden alınmıştır.
Longley, P. (1999). Computer Simulation and Modelling of Urban Structure and Development. Michael Pacione (Ed.). Applied Geography: Principles and Practice içinde (605-619), Routledge.
Malczewski, J., Rinner, C. (2015). Multicriteria Decision Analysis in Geographic Information Science, New York: Springer.
McHarg, I. (1969). Design With Nature, New York: The Natural History Press, Garden City.
Metternicht, G. (2018). Land Use and Spatial Planning: Enabling Sustainable Management of Land Resources. Switzerland: Springer Nature.
Nayim, B. N. (2014). LUCIS modeli ile konut yerleşimine fiziksel açıdan uygun alanların belirlenmesi, Bartın kent örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 16 (23-24), 44-58. https://dergipark.org.tr/tr/pub/barofd/issue/15841/178813 adresinden alındı.
Pacione, M. (2009). Urban Geography A Global Perspective (Third Edition). London and New York: Routledge Press.
Sudhira H.S., Ramachandra T.V., Jagadish K.S., (2004), Urban sprawl: Metrics, dynamics and modelling using GIS. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 5 (1), 29–39. doi: 10.1016/j.jag.2003.08.002
Taşdemir, İ., Kaya, Ş. (2017). Determination of conservation areas and tracking sustainability with LUCIS models: A case study of Istanbul. Fresenius Environmental Bulletin, 26 (1), 369-374. doi: 10.13140/RG.2.2.18385.76648
T.C. Aydın Büyükşehir Belediyesi, (2018). Aydın-2040 1/25.000 Ölçekli Nazım İmar Planı Açıklama Raporu. https://aydin.bel.tr/Content/assests/Videolar/2312019143104.pdf adresinden alındı.
T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Toprak ve Arazi Sınıflaması Standartları Teknik Talimatı. https://www.tarimorman.gov.tr/Belgeler/Mevzuat/Talimatlar/ToprakAraziSiniflamasiStandartlariTeknikTalimativeIlg iliMevzuat_yeni.pdf adresinden alındı.
Uğur, A. (2003). Aydın şehrinin kuruluşu ve gelişme evreleri. Coğrafi Bilimler Dergisi, 1 (2), 41-62. doi: 10.1501/Cogbil_0000000033
Verburg, H. P., Kok, K., vd. (2006). Modeling Land-Use and Land-Cover Change. Eric F. Lambin ve Helmut Geist (Ed.), Land-Use and Land-Cover Change: Local Processes and Global Impact içinde (117-135), New York: Springer.

ISSN: 1303-5851
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2003
Yayıncı: Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi