William Faulkner’ın The Sound and The Fury Eserinde Düşünce Biçeminin Türkçeye Aktarılması

Bu çalışmada, modernist romanın biçemsel özelliklerinin Batı tarzı modernist romanlarda görüldüğü şekliyle Türkiye’de henüz ön plana çıkmamış olduğu 1965 yılında Türkçeye kazandırılan The Sound and The Fury eserindeki Benjamin karakterinin anlatısında geçen ve karakterin bilişsel düzeyini yansıtan düşünce biçeminin Türkçeye nasıl aktarıldığı incelenmektedir. İnceleme için Geoffrey Leech ve Mick Short (1981) tarafından biçemsel özellikler için oluşturulan kontrol listesi kullanılmaktadır. Çevirmenin biçemsel tercihlerine ışık tutması bakımından, çeviriye yanmetin ögeleri olarak eklenen ön söz ve çevirmen notu da incelenerek, çevirinin yapıldığı dönemde çeviriye ve çevirmene ilişkin toplumsal beklentilerin Benjamin’in düşünce biçeminin Türkçeye aktarılmasında bir etkisinin olup olmadığına bakılmaktadır. Sonuç olarak, ölçünlü Türkçenin yapısına, noktalama işaretlerine uymayan ve anlatım bozukluğuna yol açan dil kullanımlarının ve Benjamin’in sinestezik algı şeklinin düşünce biçemine yansıması nedeniyle kaynak metinde anlam bütünlüğünü bozan ifadelerin çeviride Türkçe anlatım kurallarına uygun olarak düzeltildiği durumların dışında, biçemsel özelliklerin çeviriye aktarıldığı tespit edilmiştir. 

The Transfer of Mind Style into the Turkish Translation of William Faulkner’s The Sound and The Fury

This study seeks to analyse how Benjamin’s mind style was transferred into the Turkish translation of The Sound and The Fury, considering the fact that the translation came out in 1965, when the stylistic features of the Western modernist novel were yet to be imported to the Turkish novel. The study focuses on Geoffrey Leech and Mick Short’s (1981) stylistic checklist in order to carry out the analysis. The study also sheds light on the paratextual information on the Turkish translation, since it provides insight into whether the translator’s stylistic choices were influenced by the context of the Turkish literary field. Ultimately, the study shows that the source-text stylistic features (e.g. those stemming from Benjamin’s synaesthesia) which deviate from the grammatical structure and punctuation rules of Turkish were ironed out in the translation, whereas the other stylistic features that do not distort the readability of the translation were reproduced by the translator. 

___

  • Baker, M. (2000). Towards a Methodology for Investigating the Style of a Literary Translator. Target, 12(2), 241-266.
  • Belge, M. (1998). Edebiyat Üstüne Yazılar. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Boase-Beier, J. (2003). Mind Style Translated. Style, 37(3), 253-265.
  • Boase-Beier, J. (2006). Stylistic Approaches to Translation. Manchester: St. Jerome.
  • Bockting, I. (1994). Mind Style as an Interdisciplinary Approach to Characterisation in Faulkner.Language and Literature, 3(3), 157–174.
  • Bockting, I. (1995). Character and Personality in the Novels of William Faulkner: A study in psychostylistics. Amsterdam: University of Amsterdam Press.
  • Bowling, L. E. (1948). The Technique of The Sound and the Fury. Kenyon Review, 10(4), 552–566.
  • Childs, P. (2011). Modernist Literature: A Guide for the Perplexed, London: Continuum.
  • Cytowic, R. E. (2002). Synesthesia: A Union of the Senses. Cambridge: The MIT Press.
  • Daniel J. S. (1997). William Faulkner: The Making of a Modernist. Chapel Hill: U. of North Carolina Press. Eagleton, T. (1976). Marxism and Literary Criticism, London: Methuen.
  • Faulkner, W. (1987). The Sound and the Fury. New York: Vintage.
  • Faulkner, W. (1965). Ses ve Öfke. (çev. R. Güran). İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Fowler, R. (1977). Linguistics and the Novel. London: Methuen.
  • Fowler, R. (1986). Linguistic Criticism. Oxford: Oxford University Press.
  • Güran, R. (1965). Çevirmen Notu. Ses ve Öfke. İstanbul: Remzi Kitabevi
  • Gümüş, S. (2015). Modernizm ve Postmodernizm: Edebiyatın Dünü ve Yarını. İstanbul: Can Yayınları. Halman T. S. (1965). Ön söz. Ses ve Öfke. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Leech, G.N. and Short, M.H. (1981). Style in Fiction. London: Longman.
  • McLaughlin, S. (1987). Faulkner’s Faux: Referring to Benjamin Compson as an Idiot. Literature and Psychology, 33(2), 34–40.
  • McRae, J. & Clark, U. (2008). Stylistics The Handbook of Applied Linguistics doi:https://doi.org/10.1002/9780470757000.ch13
  • Pothier, J. (2015). Faulkner and the Modernist novel. J. Matthews (Ed). William Faulkner in Context (185-193). Cambridge: Cambridge University
  • Semino, E. & Culpeper, J. (2002). Foreword. Elena Semino ve Jonathan Culpeper (Ed). Cognitive Stylistics: Language and Cognition in Text Analysis. Amsterdam: John Benjamins.
  • Semino, E. (2002). A Cognitive Stylistic Approach to Mind Style in Narrative Fiction. Elena Semino ve Jonathan Culpeper (Ed). Cognitive Stylistics: Language and Cognition in Text Analysis (95-122). Amsterdam: John Benjamins.
  • Smith, A. R. (2017). Tears of a Clown: Re-examination of Disabled Narrators in William Faulkner ‘s The Sound and The Fury and As Lay Dying. A Thesis Presented to the Faculty of Arts and Humanities University of Denver. Erişim Adresi: https://digitalcommons.du.edu/cgi/viewcontent. cgi?article=2342&context=etd
  • Sperber, D. & Wilson, D. (1995). Relevance: Communication and cognition. Oxford: Blackwell.
  • Verdonk, P.(2002). Stylistics: Oxford Introductions to Language Study. Oxford: Oxford University Press. Wales, K. (2001). A Dictionary of Stylistics. London: Longman.
Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1991
  • Yayıncı: Hacettepe Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Bir Fransız Yazını Çevirisinde Dil ve Söylem Çözümlemesi (Emile Zola’yı Anlamak ve Çevirmek)

Selim YILMAZ, Sultan Arzu AY

Çeviride Kayıplar Sorunu: Necîb Mahfûz’un Yevme Kutile’z-Za‘îm Adlı Eserinin Arapça ve İngilizceden Türkçeye Çevirisi ile Arapça Kaynak Metninin Karşılaştırmalı Bir İncelemesi

Musa YILDIZ, Gülfem KURT

William Faulkner’ın The Sound and The Fury Eserinde Düşünce Biçeminin Türkçeye Aktarılması

Hilal ERKAZANCI DURMUŞ

Tristram Shandy Beyefendi’nin Hayatı ve Görüşleri Adlı Eserin İngilizceden Türkçeye Çevirisine Bourdieu’nün Sosyolojik Kuramsal Çerçevesinden Bakış

Mehmet ERGUVAN

Osmanlı İmparatorluğunun ve Rusya İmparatorluğunun Ordu Sistemlerinin Farklılıkları Askeri Terminolojinin Çevirisine Engel midir? Osmanlı Terimleri asker, ser-asker, ser-kerde, ser-dâr örneği

Elvin ABBASBEYLI

Yeni Medyada Çeviri Aracılığıyla Popülerleştirme: Düşünbil Örneği

Duygu TEKGÜL

Çevrimiçi Çeviri Eğitimi: Bir Sertifika Programı Önerisi

Volga YILMAZ GÜMÜŞ

Türkiye’de İşaret Dili Tercümanlığının Normları: Alan Üzerine Bir Ön İnceleme

İmren GÖKCE

Çeviribilimde Ortak Zemin Arayışları: Disiplinin Gidişatına Özdüşünümsel Bir Bakış

Murat ERBEK

Bir Kültürel Değişim Öznesi Olarak Tüccarzade İbrahim Hilmi Çığıraçan ve 1896-1963 Yılları Arasındaki Yayıncılık Faaliyetlerinde Tercüme Üzerine Söylemi

Sema ÜSTÜN KÜLÜNK