HEINRICH MANN’IN MAVİ MELEK(PROFESÖR UNRAT) İLE FERİT EDGÜ’NÜN O-HAKKÂRİ’DE BİR MEVSİM ADLI ESERLERİNDE EĞİTİM ELEŞTİRİSİ

Son yıllarda dünya edebiyatına duyulan ilgiden dolayı kültürel çalışmaların da etkisiyle karşılaştırmalı edebiyat popüler bir disiplin haline gelmiştir. İki veya daha fazla eserin ortak konu ve motif bağlamında benzer ve farklı hususlarıyla mukayese edilmesi anlamına gelen ″Karşılaştırmalı edebiyat″ terimi, 18. yüzyılın sonu ile 19. yüzyılın başlarında akademik bir disiplin olarak ortaya çıkmıştır. Türk edebiyatında Tanzimat’tan bu yana Batı edebiyatı, özellikle de Fransız edebiyatı örnek seçilmiş, Namık Kemal’den Halid Ziya’ya, Halide Edib’e kadar birçok edebiyatçı Batı edebiyatıyla Türk edebiyatını karşılaştırma yoluna gitmişlerdir. Mukayeseli çalışmalar; ulusal edebiyatları uluslararası boyutlara taşıyarak; gerek kuram ve gerekse uygulama boyutlarında dünya edebiyatlarının bir noktada buluşmasına zemin hazırlar. Bu bağlamda Alman edebiyatı yazarlarından Heinrich Mann’ın Mavi Melek(1905) adlı eseri ile Türk edebiyatı yazarlarından Ferit Edgü’nün O-Hakkâri’de Bir Mevsim(1977) adlı eseri dönemin eğitim eleştirisini yansıtan önemli eserler olarak karşılaştırmaya tabi tutulacaktır. Bu çalışmanın amacı, söz konusu iki eseri dönemin eğitim anlayışı; öğretmen, öğretmen-öğrenci ve öğretmen-toplum eleştirisi açısından karşılaştırmak, iki eser arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları saptamaya çalışmaktır.

___

Aytaç, G. (1997). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. Ankara: Gündoğan Yayınları.

Balık, M. (2011). Ferit Edgü’nün Kaçkınlar’ına Psikanalitik Bir Yaklaşım. II. Uluslararası Edebiyat ve Bilim –I Sempozyumu Bildirileri (s. 201-221). Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.