Üretim Maliyetlerinin Firma Verimliliği Üzerindeki Etkisinde Üretim Kayıplarının Rolü: Denizli İli Tekstil Sektöründe Bir Uygulama

Bu çalışmanın amacı, üretim maliyetlerinin firma verimliliği üzerindeki etkisinde üretim kayıplarının rolünü belirlemektir. Bu doğrultuda, bir model geliştirilmiş ve test edilmiştir. Modelin test edilmesi için iki hipotez oluşturulmuş ve Denizli İli Tekstil Sektöründe faaliyet gösteren 193 tekstil işletmesine anket uygulanmıştır. Hipotezlerin test edilmesinde yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Yapılan analiz bulgularına göre; üretim maliyetlerinin firma verimliliği üzerinde doğrudan etkisinin negatif yönde ve yüksek oranda olduğu, aracı rol olarak üretim kayıpları dikkate alındığında ise bu etkinin belirli bir oranda düşüş gösterdiği söylenebilmektedir. Bu sonuç doğrultusunda üretim kayıplarının firma verimliliğini ciddi anlamda etkilediği ifade edilebilmektedir.

The Role of Production Loses in the Effect of Production Costs ofCompanies on the Efficiency: An Application in Denizli ProvinceTextile Sector

The aim of this study is to determine the role of production losses in the effect of production costs on firm productivity. Accordingly, a model was developed and tested. To test the model, two hypotheses were created and a questionnaire was applied to 193 textile enterprises operating in the Denizli Province Textile Industry. Structural equation modeling was used to test the hypotheses. According to the analysis findings; It can be said that the direct effect of production costs on firm productivity is negative and high, and when production losses are taken into account as an intermediary role, this effect decreases to a certain extent. In line with this result, it can be stated that production losses seriously affect the productivity of the firm.

PDF

___

Altunışık, ., oşkun, ., Bayraktaroğlu, S. ve ıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. Sakarya: Sakarya Kitabevi.
Anderson, J. C. ve Gerbing, D. W. (1998). Structural equation modeling in practice: a review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103, 411-423. Erişim adresi: https:// www.apa.org/pubs/journals/bul.
Arabacı, M. (2001). Giyim sektöründe üretim kayıplarının değerlendirilmesi, maliyetlendirilmesi ve maliyetlere etkisi bir uygulama çalışması ( ayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Assaf, S. A., Bubshait, A. A., Atiyah, S. ve Al-Shahri, M. (2001). The management of construction company overhead costs. International Journal of Project Management, 19(5), 295-303. Erişim adresi: https://www.journals.elsevier.com/ international-journal-of-projectmanagement.
Bayazıt ayta, A. (200 ). Çalışma ortamı koşullarının işletme verimliliği üzerine etkisi. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 21-41. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ gaziticaretturizm/issue/49887/639456.
Cihan Alaca, A. (2018). Tam zamanında üretim sisteminin üretim maliyetleri ve maliyet muhasebesi açısından değerlendirilmesi: mobilya üretim işletmesinde örnek bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans Tezi). İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, İzmir.
Durna, C. (2008). Enformasyon teknolojilerinin firma verimliliği üzerine etkilerinin araştırılması ( ayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gebze üksek Teknoloji Enstitüsü, Kocaeli.
Ekergil, V. (1999). Safha maliyeti sisteminde üretim kayıplarının değerlendirilmesi ve bir uygulama ( ayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Eroğlu, Ö. ve Özdamar, G. (200 ). Türk imalat sanayiinin rekabet gücü ve beyaz eşya sektörü üzerine bir inceleme. Akdeniz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11, 85-104. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/auiibfd.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2009). Multivariate data analysis. London: Prentice Hall.
Jorgenson, D. W. ve Kuroda, M. (1991). Productivity and international competitiveness in Japan and the United States 1960-1985, NBER Discussion Papers, 8442, 29-57. Erişim adresi: https://www.lse.ac.uk/ accounting/carr/publications/discussion-papers.
Kalaycı, Ş. (201 ). SPSS Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. İstanbul: Asil ayın Dağıtım.
Koçsoy, M. (200 ). Hedef maliyetleme ve Türk imalat işletmelerinde uygulanması ( ayımlamamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kumar, S. (2006). Productivity in Indian chemical sector an intra-sectoral analysis. Economic and Political Weekly, 41(39), 4148-4152. Erişim adresi: https://www.epw.in/.
Navarro, L., Soto, R. (2006). Procyclical productivity in manufacturing. Cuadernos de Economia, 43(127), 193-220. Erişim adresi: https://www.elsevier.es/en-revista-cuadernos-economia-329.
Obeng, K. ve Sakano, R. (2000). The effects of operating and capital subsidies on total factor productivity: a decomposition approach. Southern Economic Journal, 67(2), 81-397. Erişim adresi: https://onlinelibrary.wiley.com/journal/23258012.
Örücü, E. ve Kanbur, A. (200 ). Örgütsel-yönetsel motivasyon faktörlerinin çalışanların performans ve verimliliğine etkilerini incelemeye yönelik ampirik bir çalışma: Hizmet ve endüstri işletmesi örneği. Yönetim ve Ekonomi Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 85-97.
Özgener, Ş. (2005). Çalışma hayatında esnekliğin işletme verimliliği üzerine etkileri: karşılaştırmalı bir çalışma, Amme İdaresi Dergisi, 38(3), 51- 79. Erişim adresi: https://ammeidaresi.hacibayram.edu.tr/.
Özlücan, A. (1 ). Sanayi işletmelerinde üretim kayıplarının maliyetlere etkisi ve tekstil sektöründe bir uygulama ( ayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Rodriguez, F. J. G., Gutierrez, C. C. ve Flores, C. B. (2012). Implementation of reverse logistics as a sustainable tool for raw material purchasing in developing countries: The case of Venezuela. International Journal of Production Management, 141 (2), 582-592. Erişim adresi: https://www.emeraldgrouppublishing.com/journal/ijopm.
Sarıaltın, . (201 ). Performans yönetiminde performans değerlendirme ve öneri sitemlerinin sürdürülebilir verimliliğe etkisinin incelenmesi: Bir örnek olay çalışması. İşletme Bilimi Dergisi (JOBS), 5(1), 117- 141. doi: https://doi.org/10.22139/jobs.309753
Son, C. B., Jang, W. S. ve Lee, D. E. (2014). Effect of changes in the construction economy on worker’s operating rates and productivity. Journal of Civil Engineering, 18(2), 419-429. Erişim adresi: https://www.springer.com/journal/40999.
Streiner, D. L. (2006). Building a better model: An introduction to structural equation modeling. The Canadian Journal of Psychiatry, 51(5), 317- 324. Erişim adresi: https://journals.sagepub.com/home/cpa.
Stoyanov, A. ve Zubanov, N. (2012). Productivity spillovers across firms through worker mobility. American Economic Journal: Applied Economics, 4(2), 168-198. Erişim adresi: https://www.aeaweb.org /journals/app.
Yeşilyurt, İ. (2013). Sanayi işletmelerinde üretim kayıplarının muhasebeleştirilmesi ve bir uygulama ( ayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
Yılmaz, V. ve Çelik, . E. (Kasım, 2005). Bankacılık sektöründe müşteri memnuniyeti ve bankaya bağlılık arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeliyle araştırılması. VII. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, İstanbul.
Yılmaz, E. F. (200 ). Performans değerlendirme sisteminin işletme verimliliği üzerine etkisi ve örnek bir uygulama ( ayımlanmamış yüksek lisans tezi). Edirne Trakya Üniversitesi, Edirne.
Yükçü, S. (201 ). Yönetim açısından maliyet muhasebesi. İzmir: Altın Nokta Basım ayın Dağıtım.