Pandemi Döneminde Yardımcı Hizmetler Çalışanlarının COVID19 Korkusu ile Güvenlik Farkındalığı ve Güvenlik Davranışı Arasındaki İlişki

Bu çalışma, Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesinde COVID-19 Pandemi sürecinde görev yapmakta olan yardımcı hizmetler sınıfı çalışanlarının (hastabakıcı, temizlik personeli, hizmetli gibi) COVID-19 korkusu ile güvenlik farkındalığı ve güvenlik davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya ait verileri toplamak amacıyla oluşturulan anket, literatürden yararlanılarak Ahorsu ve arkadaşları tarafından geliştirilen (2020) ve Bakioğlu vd. tarafından Türkçeye uyarlanan COVID-19 Korkusu Ölçeği ve Lin, Tang, Miao, Wang, Wang tarafından 2008 yılında oluşturulan güvenlik kültürü ölçeğinden alınan iki soru ile (Ankette 8.-9. sorular) çalışanların iş güvenliği farkındalığını ölçülmeye çalışılmıştır. Güvenli davranış eğilimlerini ölçmek için anketteki 10.-13. Sorulardan ikisi Mearns, Whitaker ve Flin (2003)’ın güvenlik kültürü ölçeğinden; Dursun tarafından 2012 yılında Neal, Griffin ve Hart (2000)’ın ölçeğinden aktarılan 2 sorudan- yararlanılmıştır. Anket 301 YHS çalışanına uygulanmış ve verilerin değerlendirilmesi bilgisayar ortamında IBM SPSS V23 ile analiz edilmiştir. Çalışmaya katılan yardımcı hizmetler sınıfı çalışanlarının demografik özellikleri COVID-19 korkusu ile güvenlik farkındalığı ve güvenlik davranışı açısından değerlendirilmiş, ölçekler arasında ilişki bulunmaya çalışılmıştır. COVID-19 korkusu yardımcı hizmetler sınıfı çalışanları için ortalama bir değerde karşımıza çıkarken, güvenlik farkındalığı ve güvenlik davranışı oldukça yüksek çıkmıştır.

The Relationship between Ancillary Services Employees' Fear ofCOVID-19 and Security Awareness and Safety Behavior duringthe Pandemic Period

This study was carried out to examine the relationship between the fear of COVID-19 and safety awareness and security behavior of ancillary services class employees (such as nursing staff, cleaning staff, housekeepers) working at Dokuz Eylül University Hospital during the COVID-19 Pandemic process. The questionnaire, which was created to collect the data of the study, was developed by Ahorsu et al. (2020) using the literature and Bakioğlu et al. The occupational safety awareness of the employees was tried to be measured with two questions (8th-9th questions in the survey) taken from the COVID-19 Fear Scale adapted to Turkish by the Ministry of Health and the safety culture scale created in 2008 by Lin, Tang, Miao, Wang, Wang. 10.-13. Two of the questions are from the safety culture scale of Mearns, Whitaker and Flin (2003); Dursun utilized 2 questions-transferred from Neal, Griffin and Hart (2000)'s scale in 2012. The questionnaire was applied to 301 ASC employees and the evaluation of the data was analyzed in computer environment with IBM SPSS V23. The demographic characteristics of the ancillary services employees participating in the study were evaluated in terms of fear of COVID-19 and security awareness and security behavior, and a relationship was tried to be found between the scales. While fear of COVID-19 appeared at an average value for the employees of the auxiliary services, safety awareness and safety behavior were found to be quite high.

PDF

___

Ahorsu, D. K., Lin, C-Y., Imani, V., Saffari, M., Griffiths, M. D. ve Pakpour, A. H. (2020). The fear of COVID-19 scale: Development and initial validation. International Journal of Mental Health and Addiction, Mar 27. doi: 10.1007/s11469-020-00270-8.
Ajayi, I. A., Adeoye, A. O., Bekibele, C. O., Onakpoya, O. H. ve Omotoye, O. J. (2011). Awareness and utilization of protective eye device among welders in a southwestern Nigeria community. Annals of African Medicine, 10(4), 294-299. Erişim adresi: https://www.annalsafrmed.org/
AlAteeq, D. A., Aljhani, S., Althiyabi, I. ve Majzoub, S. (2020). Mental health among healthcare providers during coronavirus disease (COVID-19) outbreak in Saudi Arabia. J Infect Public Health, 13(10), 1432-1437. doi: 10.1016/j.jiph.2020.08.013
Arpacıoğlu, S., Baltalı, Z. ve Ünübol, B. (2021). COVID-19 pandemisinde sağlık çalışanlarında tükenmişlik, COVID korkusu, depresyon, mesleki doyum düzeyleri ve ilişkili faktörler". Çukurova Medical Journal, 46, 88-100. Erişim adresi: https:// dergipark.org.tr/tr/ pub/cumj
Aşkın, R., Bozkurt, Y., Zeybek, Z. (2020). COVID-19 pandemisi: Psikolojik etkileri ve terapötik müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37) (Özel Sayı), 304-318. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/cumj
Bakioğlu, F., Korkmaz, O. ve Ercan, H. (2020). Fear of COVID-19 and positivity: Mediating role of intolerance of uncertainty, depression, anxiety, and stress. International Journal of Mental Health and Addiction, May 28. doi: 10.1007/s11469-020-00331-y.
Bana, P. E. (2020). Evaluation of negative situations and social stigma perception experienced by healthcare professionals in the COVID-19 epidemic process. Research Journal of Business and Management, 7(4), 288-298. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/rjbm
Clever, L. H. ve LeGuyader, Y. (1995). Infectious risks for health care workers. Annual Review of Public Health, 16, 141-164. Erişim adresi: https://www.annualreviews.org/journal/publhealth
Cullen, W., Gulati, G. ve Kelly, B. D. (2020). Mental health in the COVID19 pandemic. An International Journal of Medicine, 113(5), 311-312. doi:10.1093/qjmed/hcaa110
Çevik Aktura, S. ve Özden, G. (2020). Salgının psikolojik etkileri: COVID19 hemşireleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(73), 1146-1151. Erişim adresi: https://www.sosyalarastirmalar.com/
Çırakoğlu, C. O. (2011). Domuz gribi (H1N1) salgınıyla ilişkili algıların, kaygı ve kaçınma düzeyi değişkenleri bağlamında incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), 49-64. Erişim adresi: https:// www.psikolog.org.tr/tr/yayinlar/dergiler
Dursun, S. (2012). İş güvenliği kültürü kavram, modeller, uygulama. İstanbul: Beta Yayınevi.
Dursun, S. ve Keser, A. (2014). İş güvenliği farkındalığı ve iş güvenliği davranışları arasındaki ilişkilerin araştırılması: Uygulamalı bir araştırma. Çalışma İlişkileri Dergisi, 5(2), 1-9. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/cider
El-Hage, W., Hingray, C., Lemogne, C., Yrondi, A., Brunault, P., Bienvenu, T., Etain, B., Paquet, C., Gohier, B., Bennabi, D., Birmes, P., Sauvaget, A., Fakra, E., Prieto, N., Bulteau, S., Vidailhet, P., Camus, V., Leboyer, M., Krebs, M. O. ve Aouizerate, B. (2020). Health professionals facing the coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic: What are the mental health risks? L'Encéphale, 46(3S), 73- 80. doi: 10.1016/j.encep.2020.04.008
Enli Tuncay, F., Koyuncu, E. ve Özel, Ş. (2020). Pandemilerde sağlık çalışanlarının psikososyal sağlığını etkileyen koruyucu ve risk faktörlerine ilişkin bir derleme. Ankara Med J, 2, 488-501. doi: 10.5505/amj.2020.0241
Giorgi, G., Lecca, L. I., Alessio, F., Finstad, G. L., Bondanini, G., Lulli, L. G., Arcangeli, G. ve Mucci, N. (2020). COVID-19-related mental health effects in the workplace: A narrative review. Int J Environ Res Public Health, 17(21), 7857. doi: 10.3390/ijerph17217857.
Gürer, A. ve Gemlik, H. N. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde sahada olan sağlık çalışanlarının yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri üzerine nitel bir araştırma. Journal of Health Services and Education, 4(2), 45-52. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/jhse
Hekler, E. B., Lambert, J., Leventhal, E., Levethal, H., Jahn, E. ve Contrada R. J. (2008). Commonsense illness beliefs, adherence behaviors and hypertension control among African Americans. Journal of Behavioral Medicine, 31, 391-400. Erişim adresi: https://www.springer.com/journal/10865
Health and safety executive (2005). A review of safety culture and safety climate literature for the development of the safety culture inspection toolkit, Erişim adresi: http://www.hse.gov.uk/research/rrpdf/rr367.pdf
Hiçdurmaz, D. ve Üzar Özçetin Y. S. (2020). COVID-19 pandemisinde ön safta çalışan hemşirelerin ruhsal sağlığının korunması ve ruhsal travmanın önlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 7 (Özel Sayı), 1-7. doi: 10.31125/hunhemsire.77553
Kang, L., Ma, S., Chen, M., Yang, J., Wang, Y., Li, R., Yao, L., Bai, H., Cai, Z., Yang, B., X., Hu, S., Zhang, K., Wang, G., Ma, C. ve Liu, Z. (2020). Impact on mental health and perceptions of psychological care among medical and nursing staff in Wuhan during the 2019 novel coronavirus disease outbreak: A cross-sectional study. Brain, Behavior, and immunity, 87, 11-17. doi: 10.1016 / j.bbi.2020.03.028
Kurt, A. Ö., Harmanoğulları, L., Ekinci, Ö. ve Ersöz, G. (2016). Bir üniversite hastanesi temizlik çalışanlarının biyolojik risk bilgi, tutum ve davranışları. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 37- 47. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mersinsbd
Lin, S. H., Tang, W. J., Miao, J. Y., Wang, Z. M. ve Wang, P. X. (2008), Safety climate measurement at workplace in China: A validity and reliability assessment. Safety Science, 46(7), 1037- 1046. Erişim adresi: https://www.journals.elsevier.com/safety-science
Mearns, K., Whitaker, S. M. ve Flin, R. (2003). Safety climate, safety management practise and safety performance in offshore environments. Safety Science, 41, 641-680. Erişim adresi: https://www.journals.elsevier.com/safety-science
Neal, A., Griffin, M. A. ve Hart, P. M. (2000). The impact of organizational climate on safety climate and individual behaviour. Safety Science, 34, 99-109. Erişim adresi: https://www.journals.elsevier.com/safetyscience
Özkan, Y. ve Arpat, B. (2015). Mavi yakalılarda güvenlik kültürü algısı: Denizli ili kablo imalat endüstrisi örneği. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 16. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi Özel Sayısı, 205-240. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/ tr/pub/seyad
Rajkumar, R. P. (2020). COVID-19 and mental health: A review of the existing literature. Asian Journal of Psychiatry, 52, 102066. https://doi.org/10.1016/j.ajp.2020.102066
Sağlam, E. ve Saruhan, N. (2021). Diş hekimlerinin COVID-19 salgını sürecinde korku düzeylerinin ve klinik uygulamalarındaki değişikliklerinin değerlendirilmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(2), 260-265. Erişim adresi: http://journal.acibadem.edu.tr/tr/
Tutar, H., Nam, S. ve Nam, D. (2019). İş kazalarının önlenmesinde güvenlik kültürünün belirleyicileri: Gemi inşa sanayi üzerine bir araştırma. European Journal of Managerial Research (EUJMR), 3(4), 99-118. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/eujmr
Türk Toraks Derneği (2020). Sağlık çalışanlarında COVID-19 salgını sırasında mesleki riskler hakkında bilgilendirme ve öneriler, Erişim adresi: https://toraks.org.tr/site/news/5768
Uzuntarla, F., Küçükali, S. ve Uzuntarla, Y. (2020). An analysis on the relationship between safety awareness and safety behaviors of healthcare professionals, Ankara/Turkey. Journal Occupational Health, 62(1), 1-7. Erişim adresi: https:// onlinelibrary.wiley.com /journal/13489585
Ünal, Ö. (2020). During COVID-19, which is more effective in work accident prevention behavior of healthcare professionals: Safety awareness or fatalism perception? Work, 67(4), 783-790. Erişim adresi: https://content.iospress.com/journals/work/Pre-press/Pre-press
Wang, C., Pan, R., Wan, X., Tan, Y., Xu, L., Ho, CS. ve Ho, R., S. (2020). Immediate psychological responses and associated factors during the initial stage of the 2019 Coronavirus disease (COVID-19) epidemic among the general population in China. Int J Environ Res Public Health, 17(5). doi:10.3390/ijerph17051729
Wu, K. K., Chan, S. K.ve Ma, T. M. (2005). Posttraumatic stress, anxiety, and depression in survivors of Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS). Journal of Traumatic Stress, 18(1), 39-42. Erişim adresi: https://onlinelibrary.wiley.com/journal/15736598
WHO (2020). 19 March 2020 Coronavirus disease (COVID-19) outbreak: rights,roles and responsibilities of health workers, including key considerations for occupational safety and health. World Health Organization 2020. Erişim adresi:https://www.who.int/publicationsdetail/coronavirus-disease-(COVID-19)-outbreak-rights-roles-andresponsibilities-of-health-workers-including-key-considerations-foroccupational-safety-and-health
World Health Organization. (2006). Healthworkers: A global profile. Chapter 1. in: Working together for health, the World Health Report 2006. 1-3.
Yalçıntaş, A. ve Marakoğlu, K. (2020). Pandemide birinci basamak sağlık çalışanlarının ruh sağlığı ve desteği. Klinik Tıp Aile Hekimliği Dergisi, 12(2), 54-57. Erişim adresi: https://www.kliniktipdergisi.com/kliniktip-aile-hekimligi-dergisi.html
Yüncü, V. ve Yılan, Y. (2020). COVID-19 pandemisinin sağlık çalışanlarına etkilerinin incelenmesi: Bir durum analizi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ek Sayı Ekim 2020, 373-397. Erişim adresi: http://sosbilder.igdir.edu.tr/Anasayfa.Aspx
Zhou, Y.,Wang, W., Sun, Y., Qian, W., Liu, Z., Wang, R., Qi, L., Yang, J., Song, X., Zhou, X., Zeng, L., Liu, T., Li, Z. ve Zhang, X. (2020). The prevalence and risk factors of psychological disturbances of frontline medical staff in china under the COVID-19 epidemic: Workload should be concerned. J Affect Disord, 277, 510-514. Erişim adresi: https://www.journals.elsevier.com/journal-of-affective-disorders