Eda AY, Sibel ASİ KARAKAŞ, Sibel KÜÇÜKOĞLU, Hatice POLAT

TÜRKİYE'DE BİR PSİKİYATRİ HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN RUHSAL SORUNU OLAN BİREYLERE KARŞI TUTUMLARI İLE TÜKENMİŞLİKLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Amaç: Bu çalışma Türkiye'de bir psikiyatri hastanesinde çalışan hemşirelerin ruh sağlığı bozuk olan bireye karşı tutumları ve tükenmişlikleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini Türkiye'de bir psikiyatri hastanesinde çalışan 177 hemşire oluştururken, örneklemini klinikte çalışan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 139 hemşire oluşturmuştur. Veri toplamada araştırmacılar tarafından literatüre dayalı olarak hazırlanan hemşire tanıtıcı bilgi formu ve Maslach tükenmişlik ölçeği, Ruhsal Sorunlu Bireylere Yönelik Toplum Tutumları Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin 77' si (%55.4) erkek, 64'ü (%46) 28-35 yaş arasındadır ve 80'i (57.6) lisans mezunundur. Hemşirelerin %74.1' i evli olduğunu , % 40.3 'ü 6-12 yıldır hemşirelik yaptığını belirtmiştir. Ruhsal Sorunlu Bireye Yönelik Toplum Tutumları Ölçeğinin iyi niyet alt boyutundan 19.65 ± 3.58; ruh sağlığı ideolojisi alt boyutundan 22.80 ± 5.89; korku dışlama alt boyutundan 6.78 ± 1.60 puan aldıkları; Maslach Tükenmişlik Ölçeği duygusal tükenme alt boyutundan 18.73 ± 4.23; Duyarsızlaşma alt boyutundan 3.81 ± 2.92 ; Kişisel başarıda azalma alt boyutundan 20.60 ± 4.60 puan aldıkları görülmüştür. Psikiyatri hastanelerinde çalışan hemşirelerde, ruhsal hastalıklara karşı olumsuz tutum ve tükenmişlik arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir (p

Relationship Between Burnout and their Attitudes towards Mental Illnesses Nurses Working in a Psychiatric Hospital in Turkey

Aim: This study was carried out descriptively to investigate the relationship of burnout and their towards individuals with mental illness attitudes of nurses working in psychiatry hospital. Materials and Methods: The study sample group included 139 nurses who agreed to participate in the research and worked or were working in the hospital. Introductory information form, Maslach Burnout Inventory (MBI), and the Scale of Public Attitudes Towards People with Mental Illness were used for data collection. Results: Of the nurses included in the study, 77 (55.4%) were male, 64 (46%) were in the 28-35 age group, and 80 (57.6%) were college-graduates. Of the nurses, 74.1% was married, and 40.3% was working as a nurse for 6-12 years. Attitudes Questionnaire subscales of the good intentions of the Community against mentally ill people ± 19.65, 3.58; the Ideology Of Mental Health subscale 22.80 ± 5.89; 6.78 ± 1.60 subscale scores obtained from Fear of Exclusion; Maslach Burnout Inventory subscales Emotional Exhaustion from 18.73 ± 4:23; Depersonalization subscale from 3.81 ± 2.92; Reduction In Personal Accomplishment subscales showed that these 20.60 ± 4.60 points. It was determined that there was a significant positive correlation between negative attitudes towards mental illness and burnout (p

PDF

___

1. Bostancı N. Ruhsal bozukluğu olan bireylere yönelik stigma ve bunun azaltılmasına yönelik uygulamalar. Düşünen Adam Dergisi. 2005; 18 (1), 33.
2. Bağ B, Ekinci M .Sağlık personelinin ruhsal sorunları olan bireylere yönelik tutumlarının araştırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2006;3,82 www.e-sosder.com Erişim Tarihi: 11.11.2012
3. Çam O, Bilge A. Türkiye'de Ruhsal Hastalığa / Hastaya Yönelik İnanç, Tutum ve Damgalama Süreci: Sistematik Derleme. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2013: 91-101
4. Kayahan M. Hemşirelik öğrencilerinin şizofreniye karşı tutumları ve psikiyatri eğitiminin etkisi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2009;6:27- 34.
5. Erbaydar NP, Çilingiroğlu N. Tıp eğitimi geleceğin hekimlerinin ruh sağlığı sorunu olan bireylere yönelik tutumlarını etkilemekte midir? Türk Psikiyatri Dergisi. 2010; 21 (2), 114.
6. Arslantaş H, Gültekin BK, Söylemez A, Dereboy F. Bir Üniversite hastanesi psikiyatri polikliniğine ilk kez başvuran hastaların damgalanmayla ilgili inanç, tutum ve davranışları. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2010;11 (1), 15.
7. Bilge A, Çam O. Ruhsal hastalığa yönelik inançlar ölçeği'nin geçerliliği ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2008;8(3), 95.
8. Arkan B, Bademli K,Duran ÇZ. Sağlık çalışanlarının ruhsal hastalıklara yönelik tutumları: son 10 yılda Türkiye'de yapılan çalışmalar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2011; 3(2), 217.
9. Bostancı N, Aştı N. Hemşirelerin ruh sağlığı bozuk olan bireylere karşı tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Dü- şünen Adam Dergisi. 2004; 17(2), 87.
10. Kaya N, Kaya H, Ayık SE, Uygur E. Bir devlet hastanesinde çalışan hemşirelerde tükenmişlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2010;7 (1), 402.
11. Yeşil A, Ergün Ü, Amasyalı C, Er F, Olgun NN, Aker AT. Çalışanlar için yaşam kalitesi ölçeği türkçe uyarlaması geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi. 2010; 47 (2), 115.
12. Matos PS, Neushotz LA, Quinn Griffin MT, Fitzpatrick J. An exploratory study of resilience and job satisfaction among psychiatric nurses working in ınpatient units. International Journal of Mental Health Nursing. 2010;19, 307-312.
13. Muscroft C, Hicks CA Comparison of psychiatric nurses' and general nurses' reported stress and counselling needs: a case study approach. Journal of Advanced Nursing. 1998;7 (6), 1327.
14. Demir A. Hemşirelikte tükenmişliğe bir bakış. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004;7 (1), 75.
15. Özdemir K. Özdemir HD, Çoşkun A, Çınar Z. Diş hekimliği fakültesi öğretim elemanlarında mesleki tükenmişlik ölçeğinin değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Diş hekimliği Fakültesi Dergisi. 1999; 2 (2), 99 .
16. Coşkun S, Şarlak K, Taştan H. Psikiyatri hemşirelerinde öğ- renilmiş güçsüzlük düzeyi ve iş yaşamı kalitesi: Karşılaştırmalı bir çalışma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015; 4(1) 84.
17. Aslan H, Coşkun S, Alpaslan N, vd. Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nde çalışan hemşirelerde tükenme, işe bağlı gerginlik, a-tipi kişilik ve mükemmelcilik. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2000; 25 (3), 136.
18. Öztürk S, Özgen R, Şişman H, Dudu Baysal D, vd. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeyi ve sosyal desteğin etkisi. Çukurova Medical Journal. 2014;39 (4), 752.
19. Canbaz S, Sünter AT, Dabak Ş, Öz H, Pekşen Y. Hemşirelerde tükenmişlik sendromu, iş doyumu ve işe bağlı gerginlik. Hemşirelik Forumu Dergisi. 2001;4 (2), 33.
20. Kaçmaz N. Tükenmişlik (Burnout) sendromu. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi.2005; 68 (1), 30.
21. Antoniou AS, Polychroni F and Vlachakis AN. Gender and age differences in occupational stres and professional burnout between primary and high-school teachers an Greece. J Manag Psychol. 2006;21(7), 682.
22. Bilge F. Examining the burnout of academics in relation to job satisfaction and other factors. Soc Behav Pers. 2006; 34 (9), 1152.
23. Elit L, Trim K, Mand-Bains IH, vd. Job satisfaction, stress, and burnout among Canadian gynecologic oncologists. Gynecol Oncol .2004; 94 (1), 134.
24. Kokkinos CM. Job stressors, personality and burnout in primar school teachers. Br J Educ Psychol.2007;77 (1), 229.
25. Caldwell BA, Kenneth JG, Fıtzgerald E, et al. The Association of ward atmosphere with burnout and attitudes of treatment team members in a state psychiatric hospital. Am J Psychiatr Rehabil. 2006;9 (2), 111.
26. Çam O. Tükenmişlik Envanterinin Geçerlik ve Güvenilirliğinin Araştırılması, 7. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Hacettepe Üniversitesi, Editörler: R. Bayraktar ve İ. Dağ, Ankara. 1991;ss. 155 - 160
27. Chambers M, Guise V, Maritta Valimaki M, Botelho MAR, Scott A, Staniuliene V, Zanotti R. Nurses' attitudes to mental illness: a comparison of a sample of nurses from five European countries. International Journal of Nursing Studies. 2010; 47 (3), 350.
28. Callaghan P, Shan CS, Yu LS, Ching LW, Kwan TL. Attitudes towards mental illness: testing the contact hypothesis among Chinese student nurses in Hong Kong. Journal of Advanced Nursing. 1997; 26, 33.
29. Raftapoulos V, Charalambous A, Talias M. The factors associated with the burnout syndrome and fatigue in Cypriot nurses: a census report. BMC Public Health. 2012;12 (12), 457.
30. Kaçmaz N. Hemşirelerde iş stresi ve tükenmişlik. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2005; 54 (13), 70.
31. Sinat Ö, Kutlu Y. Psikiyatri Kliniklerinde çalışan Hemşirelerde Tükenmişlik . İ.Ü.F.N. Hem. Dergisi. 2009; (3) 174-183
32. Poghosyan L, Clarke SP, Finlayson M, Aiken LH. Nurse burnout and quality of care: cross-national ınvestigation in six countries. Res Nurs Health,.2010;33 (4), 288.
33. Karakelle S, Canpolat S. Tükenmişlik düzeyi yüksek ilköğ- retim öğretmenlerinin öğrencilere yaklaşım biçimlerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim. 2008; 147 (33), 106.
34. Çam O, Pektaş İ, Bilge A. Ebe/Hemşirelere verilen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Eğitiminin ruhsal hastalıklara yaklaşımlarına iletişim becerilerine ve iş doyumlarına etkilerinin araş- tırılması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007;10 (3), 8.