Hamza ÇINAR, Özgür ENGİNYURT, Yasemin KAYA

PALYATİF BAKIM HASTALARINDA BESLENME DURUMUNUN YAŞAM KALİTESİ ÜZERİNE ETKİSİ

Amaç: Palyatif bakım hastalarının en önemli problemlerinden biri hastaların yeterli düzeyde beslenememesidir. Çalışmamızda ise palyatif bakım hastalarında beslenme düzeyinin yaşam kalitesi üzerine olan etkisini irdelemeyi amaçladık.Yöntem: Ordu Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Araştırma Hastanesi'nde Ağustos 2016-Ocak 2017 yılları arasında hastanede yatarak veya evde bakım hizmeti şeklinde palyatif bakım tedavisi verilen 108 hastayla yüz yüze görüşülerek mini nütrisyonel assesment testi yapıldı ve beslenme durumu tespit edildi. Mini nütrisyonel assesment testi yapılırken hastalara aynı anda yaşam kalitesi ölçeği short form 36 testide uygulandı. Beslenme düzeyinin yaşam kalitesi üzerine olan etkisi irdelendi. Bulgular: Çalışmaya 66 (%61.1)'sı kadın 42 (%38.9)'si erkek 108 hasta dahil edildi. Hastaların yaş ortalaması 77.01±13,0 yıl, vücut kitle endeks ortalaması 24.15±5.41 kg/m2 ve mini nütrisyonel assesment ortalama puanı 14.20±7.01 olarak bulundu. Hastalarımızın palyatif bakım alma nedenlerine baktığımızda;18 (%16.7)'i serebrovasküler hastalık, 36 (%33.3)'sı alzheimer, 6 (%5.6)'sı kronik böbrek yetmezliği, 14 (%13)'ü kalp yetmezliği ve koroner arter hastalığı, 4 (%3.7)'ü kronik obstrüktif akciğer hastalığı ve astım, 2 (%1.9)'si serebral palsi, 4 (%3.7)'ü psikiyatrik hastalıklar, 20 (%18.5)'si malign hastalıklar, 4 (%3.7)'ü femur boyun kırığı nedeniyle palyatif bakım almaktaydı. Hastalar, beslenme durumlarına göre 3 gruba ayrıldı. Palyatif bakım hastalarında beslenme durumlarına göre ayrılan 3 grup, yaşam kalitesi ölçeği short form 36'nın alt boyut puanları ile kıyaslandığında; fiziksel fonksiyon, fiziksel rol kısıtlılığı, enerji/vitalite, emosyonel sağlık ve genel sağlığın algılanması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulundu (sırasıyla; p=0.000, p=0.004, p=0.000, p=0.000, p=0.003) fakat emosyonel rol kısıtlılığı, sosyal fonksiyon ve ağrı arasında anlamlı bir fark bulunamadı (sırasıyla; p=0.068, p=0.44, p=0.20). İyi beslenmiş hastaların yaşam kalitesi malnütrisyon riski altındaki ve malnütrisyonlu hastalarla short form36 kullanılarak kıyaslandığında; fiziksel fonksiyon, emosyonel sağlık ve enerji/vitalite alt grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark çıkmıştır (p=0.00). Sonuç: Palyatif bakım yaşam kalitesini yükseltmeyi amaçlar. Palyatif bakım hastalarında malnütrisyon çok sık gözlenir. Malnütrisyon ise yaşam kalitesi üzerine olumsuz yönde etki eder. Amaçı yaşam kalitesini yükseltmek olan palyatif bakım sırasında hastaların beslenme düzeyi değerlendirilmeli ve hastalara gerektiğinde besin takviyesi verilmelidir.

Effects of Nutritional Status on Quality of Life in Palliative Care Patients

Aim: One of the most important problems of palliative care patients is the lack of adequate nutrition. In our study, we aimedto investigate the effect of nutritional status on quality of life in palliative care patients.Material and Methods: Mini nutritional assesment test was conducted with face-to-face interview to 108 patients whoreceived palliative care in the form of inpatient or home care service at Ordu University Medical Faculty EducationalResearch Hospital during August 2016 -January 2017 years and nutritional status was determined. When the mini nutritionalassesment test was performed, the quality of life scale short form 36 test was applied at the same time to the patients. Theeffect of the level of nutrition on quality of life was examined.Results: A total of 108 patients, 66 (61.1%) women and 42 (38.9%) men were included in the study. Mean age of thepatients was 77.01 ± 13.0years, mean body mass index was 24.15 ± 5.41 kg / m2 and mean mini nutritional assesmentscore was 14.20 ± 7.01. When we analyzed the etiology of palliative care patients we determine that 18 (16.7) patients withcerebrovascular disease, 36 (33.3%) patients with Alzheimer's disease, 6 (5.6%) patients with chronic renal failure, 14 (13%)patients with heart failure and coronary artery disease, 4 (3.7) patients with chronic obstructive pulmonary disease andasthma, 2 (1.9%) patients with cerebral palsy, 4 (3.7%) patients with psychiatric disease, 20 (18.5%) patients with malignantdisease and 4 (3.7%) patients with femoral neck fracture. Patients were divided three groups according to nutritional status.When the quality of life scale short form 36 subscale scores were compared according to nutritional status of palliative carepatients in three groups; there was a statistically significant difference between physical function, physical role limitation,energy / vitality, emotional health and general health perception in three groups (P = 0.00, p = 0.05, p = 0.003, p = 0.012, p =0.02, respectively) but no significant difference was found between emotional role limitation, social functioning and pain(P =0.068, p = 0.44, p = 0.20, respectively). When we compared the quality of life between well-fed patients with malnourishedand malnutrition risk patients with short form 36, there was a statistically significant difference between the physicallyfunctioning, emotional health and energy / vitality subgroups of short form 36 (p=0.00).Conclusion: Palliative care aims to improve the quality of life. Malnutrition is very common in palliative care patients.Malnutrition, on the other hand, has a negative impact on quality of life. Patients should be assessed for nutritional levelduring palliative care, which is to improve quality of life and nutritional supplementation should be given if necessary.

PDF

___

1. World Health Organization (WHO) definition of palliative care, avaliable online at http:/www.who.int/cancer/palliative/definition/ en (Erişim tarihi: 20. 01. 2017).
2. National Comprehensive Cancer Network (NCCN) guidelines available online at www.nccn.org (Erişim tarihi: 20. 01. 2017).
3. Cimete G. Yaşam Sonu Bakım: Ölümcül Hastalarda Bütüncü Yaklaşım. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi; 2002. p. 25-39, 57-85, 179-89.
4. Çınar H, Kaya Y, Özyurt N, Çakır L, Ongun A. Palyatif Bakım Hastalarında Nütrisyonel Durumun Değerlendirilmesi. Klinik Tıp Aile Hekimliği Dergisi; 2016: 8; 3 p:15-18.
5. Çelebi ZM. Hemşirelerin total parenteral beslenmeye yönelik bilgilerinin saptanması., Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi,2010, Afyon
6. Cereda E. Mini Nutritional Assessment. Current Opinion in Clinical Nutrition&Metabolic Care. 2012;15(1):29-41
7. Guigoz Y, Lauque S, Vellas BJ. Identifying the elderly at risk formal nutrition. The Mini Nutritional Assessment. Clinics in geriatric medicine. 2002;18(4):737-57.
8. Bauer JM, Vogl T, Wicklein S, Trogner J, Muhlberg W, Sieber CC. Comparison of the Mini Nutritional Assessment, Subjective Global Assessment, and Nutritional Risk Screening (NRS 2002) for nutritional screening and assessment in geriatric hospital patients. Zeitschrift fur Gerontologie und Geriatrie. 2005;38(5):322-7.
9. Vellas B, Guigoz Y, Garry PJ, Nourhashemi, F, Bennahum D, Lauque S, et al. The mini nutritional assessment (MNA) and its use in grading the nutritional state of elderly patients.Nutrition 1999; 15: 116-22.
10. Ware JE, Sherbourne DC. The MOS 36 item short form health survey (SF 36). Medical Care 1992; 30: 473-83.
11. Pınar R. Sağlık araştırmalarında yeni bir kavram: Yaşam kalitesi, bir yaşam kalitesi ölçeğinin kronik hastalarda geçerlik ve güvenirliğinin sınanması. Hemşirelik Bülteni 1995; 9: 85-95
12. Koçyiğit H, Aydemir Ö, Fişek G, Ölmez N, Memiş AK. Form-36 (KF-36)'nın Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. Ilaç ve tedavi dergisi, 1999;12:102-6.
13. Volkert D, Berner YN, Berry E, Cederholm T, CotiBertrand P, Milne A, et al. ESPEN Guidelines on Enteral Nutrition: Geriatrics. Clinical nutrition. 2006;25(2):330-60.
14. Sleeper RB. Common Geriatric Syndromes and Special Problems. The Consultant Pharmacists 2009; 24: 6447-6462.
15. Morison RS, Meier DE. Clinical practice. Palliative care. N Engl J Med 2004; 350: 2582-90.
16. World Health Organization. Cancer Pain Relief and Palliative Care. Technical Report Series 804. Geneva, 1990.
17. Bayramova N, Karadakovan A. Psoriasis'li Hastaların yaşam Kalitesi ve yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003;5(1):45-52.
18. Hacıhasanoğlu R, Yıldırım A. Hemodiyaliz hastalarında yaşam kalitesi ve öz bakım güçünün değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2009;25(1): 87-100
19. Akyüz N. Ülseratif kolitli hastalarda ameliyat olanlarla olmayanların yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,2004, İstanbul.
20. Ballas SK, Barton FB, Waclawiw MA, Swerdlow P, Eckman JR, Pegelow CH, et al. Hydroxyurea and sickle cell anemia: effect on quality of life. Health and Quality of Life Outcomes.2006; 4(1), 59.
21. Şakar A, Yorgancıoğlu A, Aydemir Ö, Sepit L, Çelik P. Effect of severity of asthma on quality of life. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2007;55 (2): 135-140.
22. Gülhan M. Palyatif Bakım. Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. http://file.lookus.net/TGHYK/tghyk.39. pdf(Erişim tarihi:15. 01. 2017).
23. Anthony PS. Nutrition screening tools for hospitalized patients. Nutr Clin Pract 2008; 23: 373-82.
24. Secher M, Soto ME, Villars H, van Kan GA, Vellas B. The Mini Nutritional Assessment (MNA) after 20 years of research and clinical practice. Reviews in Clinical Gerontology 2007;17(4):293-310.
25. Koretz RL. Enteral nutrition: a hard look at some soft evidence. Nutr Clin Pract 2009;24 (3) : 316-324.
26. Ziegler TR. Parenteral nutrition in the critically ill patient. N Engl J Med 2009; 361(11): 1088-1097.
27. Zaloga GP. Parenteral nutrition in adult in patients with functioning gastrointestinal tracts: assessment of outcomes. Lancet 2006; 367: 1101-11.