Ülkemizde Ayçiçeği Durumu ve Gelecekteki Yönü

Yağlık ayçiçeği, adaptasyonu ve mekanizasyon oranı yüksek, pazarlanma kolaylığı ve tüketicilerce en çok tercih edilen bitkisel yağ olması nedeniyle, ülkemizin en önemli yağ bitkisidir. Ayrıca ülkemiz yağlı tohum üretimimizin yetersizliği ve son yıllarda artan rafine bitkisel yağ ve margarin ihracatı nedeniyle artan yağ açığımız (2014’de 4 Milyar $), ayçiçeğinin önemini giderek arttırmaktadır. Ülkemizde son yıllarda ağırlıklı olarak Trakya Bölgesi’nde tarımı yapılan yağlık ayçiçeğinin, artan fiyatlara da bağlı olarak ekim alanları giderek diğer bölgelerde yaygınlaşmak olup, özellikle Konya ve Çukurova bölgelerindeki artış dikkat çekmektedir. Yazlık bir bitki olduğundan, yıllara bağlı olarak verimi değişiklik göstermektedir. Ülkemizde ayçiçeği üretimini kısıtlayan parametreler; son yıllarda yeni ırklarına dayanıklı hibritler geliştirilen orobanş parazitine ilaveten, yabancı otlar ve mildiyö hastalığıdır. Özellikle ekim öncesi ilaçlarla kontrol edilemeyen pıtrak, sirken, köy göçüren, vb yabancı otlar, verimi fazlaca etkilediğinden, hem bu geniş yapraklı otları, hem de orobanşı kontrol eden çıkış sonrası Imidazolinone (IMI) terkipli herbisitlerin ve buna dayanıklı ayçiçeği hibritlerinin kullanıldığı Clearfield teknolojisi, pazarda payını giderek arttırmaktadır. Son yıllarda, mildiyö ve orobanşın yeni ırklarına dayanıklı çeşitler piyasada olduğundan, ayçiçeğinde çeşit problemi bulunmamaktadır. Ancak tüketicilere hem kaliteli bir yağ sunan, hem de kızartmaya daha uygun ve dünyada payı giderek artan oleik tip ayçiçeğinin ülkemizde gelecekte fazlaca yaygınlaşması, ülkemiz ekonomisine önemli katkılar sağlayacaktır.

The Current Situation and Future Direction of Oil Type Sunflower Production in Turkey

Oil type sunflower is the most important oil crops due to its higher adaptation and mechanization use, being easy marketable and the most preferred vegetable oil by consumers in Turkey. Due to the lack of our domestic oilseed production, rising vegetable oils and margarine exports and our oil deficit (4 billion in 2014) in recent years increases gradually the importance of sunflower. Oil type sunflower which are mainly cultivated in Trakya region is going to spread to other regions its acreage due to rising prices and the increases particularly in the Konya and Cukurova region in recent years are noteworthy. As being a summer crop, its yield varies depending on the year. Parameters that restrict the sunflower production in our country are weeds and downy mildew in addition to broomrape parasite which were developed resistant hybrids against it in recent years. The broad-leaf weeds such as cocklebur, Cirsium, Chenopodium etc. which are not controlled by pre emergence herbicides influence more seed yield much so Clearfield technology applied post-emergence with controlling both broomrape and Imidazolinone (IMI) resistant sunflower hybrids are gradually increased its market share. In recent years, there is no sunflower variety problem because new cultivars resistant to downy mildew and broomrape are in the market. However, the increase of oleic type sunflower both offering a high quality oil to consumers as well as is much more affordable for frying oil with increasing market share widespread in the world will make an important contributions to our country economy in the future.

___

  • Jocic S., Miladinovic D., Kaya Y., 2015. Breeding and Genetics of Sunflower. N. Dunford, E. M. Force (Ed) Sunflower: Chemistry, Production, Processing, and Utilization. 710 sayfa. AOCS American Oil Chemistry Society, 1-26.
  • Kaya Y., Evci G., Kaya V., Kaya M., 2007. Oleik Tip Ayçiçeği Tarımı ve Gelecekteki Yönü. 1. Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu, 28-31 Mayıs, Samsun, 134-140.
  • Kaya Y., 2013. Ayçiçeği: Türkiye’nin en önemli yağ bitkisi. TÜRKTOB Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, 2(7): 20-23.
  • Kaya Y., 2014. Current Situation of Sunflower Broomrape Around the World. Proc. of 3rd International Symposium on Broomrape (Orobanche spp.) in Sunflower. 3-6 June, Cordoba, Spain, 9-18.
  • Kaya Y., 2015. Herbicide resistance breeding in sunflower, current situation and future directions. Journal of Academy of Science of Moldova, 2(326): 101-106.
  • Kaya Y., Balalic I., Miklic V., 2015. Eastern Europe Perspectives on Sunflower Production and Processing. (Eds. Dunford N, Force EM) Sunflower: Chemistry, Production, Processing, and Utilization. 710 sayfa. American Oil Chemistry Society (AOCS), 575-638.
  • Semerci A, Kaya Y, Sahin I, Çitak N, 2011. Evaluation of the changes in the cost factors of sunflower produced in thrace on the basis of the provinces in the research field and of the sizes of enterprise. Helia, 34(54): 147-158.
  • Semerci A., Kaya Y., Şahin İ., Çıtak N., 2012. Türkiye’de yağlı tohumlar üretiminde uygulanan destekleme politikalarının ayçiçeği ekim alanları ve üretici refahı üzerine etkisi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 26(2): 55-62.
Biotech Studies-Cover
  • ISSN: 2687-3761
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1992
  • Yayıncı: TAGEM Journals
Sayıdaki Diğer Makaleler

Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de Verim, Yağ ve Oleik Asit İçeriği Yüksek Hat Geliştirme Islahı

Hasan BAYDAR, Sabri ERBAŞ

Katı ve Sıvı Taşıyıcı Kullanılarak Bitki Gelişmesini Teşvik Edici Bakteri Esaslı Formülasyon Geliştirilmesi ve Çay Gelişme Parametreleri ve Enzim Aktivitesine Etkisinin Değerlendirilmesi

Ramazan ÇAKMAKÇI, Yaşar ERTÜRK, Ali ATASEVER, Recep KOTAN, Mustafa ERAT, Atefeh VARMAZYARİ, Kubilay TÜRKYILMAZ, Remzi SEKBAN, Ayhan HAZNEDAR

Bazı Oriental Tütünlerin (Nicotiana tabacum L.) Genel ve Özel Kombinasyon Yeteneklerinin Belirlenmesi

Ahmet KINAY, Güngör YILMAZ

İklim Değişikliğinin Haşhaş (Papaver somniferum L.) Üretim Alanlarına Etkisi

Mehmet Uğur YILDIRIM, Mesut DEMİRCAN, Fethi Ahmet ÖZDEMİR, Ercüment Osman SARIHAN

Samsun Ekolojik Koşullarında Bazı Aspir (Carthamus tinctoriusL.) Hatlarının Çiçeklenme Periyodunun Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma

M. Safa HACIKAMİLOĞLU, Merve GÖRE, Orhan KURT

Osmaniye İlinde Yerfıstığı Yetiştiriciliği ile İlgili Sorunların Saptanması

Necmi İŞLER, Remzi GÖZÜYEŞİL

Antalya Doğal Florasında Bulunan Yonca (Medicago sp.) Türlerinin Toplanması ve Morfolojik Özelliklerinin Belirlenmesi

Mehmet ÖTEN, Semiha ÇEÇEN, Cengiz ERDURMUŞ

Flow Sitometri ile Çok Yıllık Buğdaygil Yem Bitkisi Genetik Kaynaklarının Karakterizasyonu

Gülsemin SAVAŞ TUNA, Hüseyin KELEŞ, Damla GÖÇMEN, Vesile GÜLERYÜZ, İlker NİZAM, Evren CABİ, Ayşe YAZICI, Şerafettin ÇAKAL, Metin TUNA

Patateste Farklı Ortam ve Dönemlerde Yapılan Melezleme ve Melez Tohum Elde Edilmesini Etkileyen Faktörler

Güngör YILMAZ, Nejdet KANDEMİR, Yusuf YANAR, Yasin B. KARAN, Ahmet KINAY, Şaziye DÖKÜLEN

Farklı Tarihlerde Hasat Edilen Şeker Pancarı Genotiplerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi

Fırat SEFAOĞLU, Canan KAYA, Aydın KARAKUŞ