Elvan GÜZELOĞULLARI, Sebahattin ALBAYRAK

Isparta Ekolojik Koşullarında Farklı Ekim ve Hasat Zamanlarının Bazı Fiğ (Vicia spp.) Türlerinin Ot Verim ve Kalitesi Üzerine Etkileri

Bu araştırma, Isparta ekolojik koşullarında yaygın fiğ (Vicia sativa L.), Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) ve tüylü fiğ (Vicia villosa L.)’in üç farklı ekim zamanı (5 ekim, 20 ekim ve 5 kasım) ve üç farklı hasat zamanı (10 mayıs, 20 mayıs ve 30 mayıs)’ndan elde edilen otun verimi ve bazı kalite özelliklerini belirlemek amacıyla 2011-2012 yılları vejetasyon döneminde yürütülmüştür. Çalışma sonucunda; en yüksek kuru ot verimleri birinci ekim zamanı ve son hasat zamanında (535.44 kg/da) elde edilmiştir. Fiğ türlerinde birinci ekim zamanında en yüksek ham protein verimi elde edilirken, yaygın fiğ ve Macar fiğinde (sırasıyla, 60.08 ve 91.37 kg/da) üçüncü hasat zamanında tüylü fiğde ise (92.07 kg/da) ikinci hasat zamanında en yüksek ham protein verimi belirlenmiştir. Araştırmada en düşük ADF ve NDF değerleri ortalamaları birinci hasat zamanında (sırasıyla, %27.80 ve 32.83) tespit edilirken, ekim zamanlarının ADF ve NDF oranlarına bir etkisi olmamıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre tüylü fiğin ve Macar fiğinin yaygın fiğe tercih edilmesi gerektiği, fiğ türlerinin yazlık ana ürün hasadından sonra en erken dönemde ekilmesi ve hasadın yine yazlık ürün ekimine zarar vermeyecek şekilde 20 Mayıs veya 30 Mayıs tarihlerinde yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Fiğ, ham protein, kalite, ekim zamanı

The Effects of Different Sowing and Harvest Times on Forage Yield and Quality of Some Vetch (Vicia spp.) Species Under Isparta Ecological Conditions

TThis research carried out to determine some forage yields and qualities of common vetch (Vicia sativa L.), Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz.) and hairy vetch (Vicia villosa L.) at three sowing times (5 october, 20 october and 5 november) and three harvest times (10 may, 20 may and 30 may) under Isparta conditions in 2011-2012 vegetation period. In this study; the highest hay yield was obtained at first sowing time and last harvest time (535.44 kg/da). While the highest crude protein yield was obtained at first sowing time in vetch species, it were determined that the highest crude protein yield at third harvest time in common vetch and Hungarian vetch (60.08 and 91.37 kg/da, respectively), at second harvest time in hairy vetch (92.07 kg/da). While the least ADF and NDF mean content was determined at first harvest time (27.80% and 32.83, respectively), there weren’t effect of sowing time on ADF and NDF contents. In conclusion, Hungarian vetch and hairy vetch can be preferred to common vetch. Vetch species also can be early sown after summer main crop harvest and harvested at 20 may or 30 may for prevented to summer main crop sown.

Keywords:

Vetch, crude protein, quality, sowing time,

PDF

___

Albayrak S., Türk, M. ve Yüksel O., 2009. Effects of Phosphorus Fertilization and Harvesting Stages on Forage Yield and Quality of Wooly Podvetch. Turkish Journal of Field Crops, 14(1):30-40
Aydın İ., Acar Z. ve Erden İ., 1996. Samsun Ekolojik Şartlarında Farklı Ekim ve Hasat Zamanlarının Ot ve Ham Protein Verimine Etkisi. O. M.Ü. Zir. Fak. Dergisi, 11(1):49-64
Aydoğdu L. ve Açıkgöz E., 1995. Effect of Seeding Rate on Seed and Hay Yield in Common Vetch (Vicia sativa L.).Journal of Agronomy and Crop Science, 174:(3): 181-187
Bingöl N.T., Karslı M.A., Yılmaz H. ve Bolat, D., 2007. The Effects of Planting Time and Combination on the Nutrient Composition and Digestible Dry Matter Yield of Four Mixtures of Vetch Varieties Intercropped with Barley. Turk. J. Vet. Anim. Science. 31(5): 297-302
Budak, F., Büyükburç, U. ve Budak, H., 1997. Kayseri Ekolojik Koşullarında Farklı Ekim Zamanlarının Bazı Fiğ (Vicia sp.) Türlerinin Tarımsal Özelliklerine Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Türkiye 2. Tarla Bitkileri Kongresi.22-25 Eylül Samsun. 696-698
Çakmakçı S. ve Açıkgöz E., 1987. Adi fiğ (Vicia sativa L.)’de Ekim Zamanı, Sıra Arası Uzaklığı ve Biçim Devrelerinin Ot Verimi ve Kalitesine Etkisi. Doğa, Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 1:179-185
Doğrucu F., 1995. Kimi Fiğ Çeşitlerinde Farklı Biçim Zamanlarının Ot Verimi ve Verim Özelliklerine Etkisi (Yüksek Lisans Tezi, Basılmış). Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, s42
Elçi Ş., 1998. Yem Kültürü ve Önemi. Çayır-Mera Amenajmanı ve Islahı. T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. Ankara
Ergin, İ.Z., 1989, Adi Fiğ (Vicia sativa L.), Tüylü Fiğ (Vicia villosa Roth) ve Macar Fiği (Vicia pannonica Crantz)’nde Farklı Ekim Zamanlarının Ot ve Kök Verimi ile Verim Karakterlerine Etkisi. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(2), 171-185
Hakyemez B. H., 2006. Adi Fiğ (Vicia sativa L.)’de Ekim Zamanlarının Ot ve Tane Verimi Üzerine Etkileri. Uludağ Üni. Zir. Fak. Dergisi, 20(1):47-55
Rebolé A., Alzueta C., Ortiz L.T., Baro C., Rodríguez M. L. and Caballero R., 2004. Yields and Chemical Composition Of Different Parts Of The Common Vetch at Flowering and At Two Seed Filling Stages, Spanish Journal of Agricultural Research. 2(4), 550-557
SAS Institute., 1998. INC SAS/STAT Users’ Guide Release 7.0, Cary, NC, USA
Soya H., Doğrucu F., Geren H. ve Kır B., 1999. Adi Fiğ ve Tüylü Fiğde Farklı Biçim Zamanlarının Ot Verimi ve Verim Özelliklerine Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yem Bitkileri Kongresi. 15-18 Kasım. Adana. 92-95
Sürmen N., Yavuz, T. and Çankaya N., 2011. Effects Of Phosphorus Fertilization and Harvesting Stage on Forage Yield and Quality Of Common Vetch. Journal of Food, Agriculture& Environment, 9(1): 353-355
Temel S. ve Tan M., 2002. Erzurum Şartlarında Adi Fiğ (ViciasativaL.)’in Ekim ve Hasat Zamanlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 33(4):364-368
Turgut L., Yanar M. ve Kaya A., 2006. Farklı Olgunluk Dönemlerinde Hasat Edilen Bazı Fiğ Türlerinin Ham Besin Maddeleri İçeriği ve Bunların in situ Rumen Parçalanabilirlikleri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 37(2): 181-186
Türk M., Albayrak S. and Yüksel O., 2009. Effects of Fertilisation and Harvesting Stages On Forage Yield and Quality Of Hairy Vetch (Vicia villosa Roth.), New Zealand Journal of Agricultural Research, Vol. 52(3): 269-275