ALMAN İDEALİZMİNDE FICHTE’NİN BEN FELSEFESİ

Ben Felsefesi denilince özneyi yani “Ben”i merkeze alarak öznenin üzerine düşünülen felsefi görüş akla gelmektedir. “Felsefe refleksif bir tavırdır”sözü bize felsefenin kendi üzerine düşünme faaliyeti olduğunu göstermektedir. Düşünme daima bir şeyi düşünmedir. Bir konunun üzerine düşünme bazen bir masa, bazen bir sıra, bazen bir ruh ya da Tanrı olurken aslında bir şey bazen kendi bile olabilmektedir. Buradan hareketle düşünme, kendi kendini de düşünme anlamına gelir. Yani düşünmenin kendisini ya da düşünen kişinin kendisini düşünmesidir. Bu noktadan bakıldığında Ben felsefesi Ben’in üzerine yani düşünen şeyin kendisi üzerine düşünmesi anlamına gelmektedir. Özellikle Alman düşünürler, Alman İdealizmi ve Ben Felsefesi üzerine yönelmiş bir felsefi gelenek oluşturmuşlardır. Kant, Fichte, Schelling’in felsefi yönelimleri “Ben” üzerine yapılan felsefe olmuştur. Makalede Fichte’nin Ben’inden ne anlamamız gerektiği konusu irdelenerek değerlendirilecektir. Aynı zamanda makalede öncelikle Fichte’nin kısa hayatı ve yönelimleri ve Alman idealizmine katkıları sunulacaktır. Bunun yanında “Ben” hakkında düşünceleri detaylandırılacak ve Alman idealist filozoflar hakkından kısa tarihi bilgi sunulacaktır.

FICHTE’S PHILOSOPHY OF SELF IN GERMAN IDEALISM

When talking on Philosophy of Self, the philosophical vision thought on the subject by centring the essence of the “Self” that is the subject, comes to mind. The expression that philosophy is a reflexive attitude shows us that philosophy is an activity of reflection on itself. Thinking is always to think of something. When thinking about a subject, this sometimes can be a table, sometimes a desk, sometimes a soul or a God, as well as it can be even a thinking of Self. From this point of view, thinking also means to think itself. Namely, it means to think thinking itself or to think on the person who thinks. This is literally Philosophy of Self. Especially German philosophers have created a philosophical tradition on German Idealism and the Philosophy of Self. The philosophical tendencies of Kant, Fichte and Schelling have been the philosophy of “the self”. In this article, it will be examined the issue of what is “the self” of Fichte. At the same time, in the article, firstly, the biography of Fichte, his tendencies, and his contributions to German Idealism will be presented briefly. In addition to this, his thoughts on “the self” will be elaborated, and brief historical information about German idealist philosophers will be presented.

PDF

___

AKARSU, Bedia (1994). Çağdaş Felsefe (Kant’tan Günümüze Felsefe Akımları), İstanbul: İnkılap Yayınları.
AYTAÇ, Gürsel (2011). Klasik Alman Dil Felsefesi Metinleri, Ankara: Phoenix Yayınevi.
BAYRAKTAR, Mehmet (2000). “Çağdaş Bir İbn Rüşdçülük: Alman İdealizmi”, Ankara Üni-versitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 41, Sy. 1, ss. 21-27.
BEKTAŞ, Oya Esra (2013). “İdealizmin Ötesinde Yeni Bir Schelling İmgesi”, Kaygı: Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, Sy. 20, ss. 79-92.
CEVİZCİ, Ahmet (2007). On Yedinci Yüzyıl Felsefesi Tarihi, Bursa: Asa Yayınları.
CEVİZCİ, Ahmet (2014). Felsefe Tarihi, İstanbul: Say Yayınları.
CEVİZCİ, Ahmet (2017a). Aydınlanma Felsefesi, İstanbul: Say Yayınları.
CEVİZCİ, A. (2017b). Büyük Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Say Yayınları.
COPLESTON, Frederick (1990). Felsefe Tarihi: Çağdaş Felsefe Fichte’den Nietzsche’ye, C. 7, İstanbul: İdea Yayınları.
DOĞAN, Mehmet (1994). Temel Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul: Bahar Yayınlar.
EYUBOĞLU, İsmet Zeki (2017). Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü, İstanbul: Say Yayınları.
FICHTE, Johann Gottlieb (1889). The Sicence of Rights, London: Trünber Co.
FICHTE, Johann Gottlieb (2005). The Science of Knowing, New York: State University Of New York Press.
GÜÇLÜ, Abdulbaki -UZUN, Emre -YOLSAL, Ümit Hüsrev -UZUN, Serkan (2003). Felsefe Sözlüğü, Ankara: Bilim Ve Sanat Yayınları.
İPLİKÇİ, Mehmet Hanifi,ve Alper, Macit. (2017). Tarih Felsefesi, Ankara: Pegem Akademi.
KILIÇASLAN, Eyüb Ali -ATEŞOĞLU, Güçlü (2006). Alman İdealizmi I: Fichte, Ankara: Doğu Batı Yayınları.
OSMAN, Fikret (2014a). “Esrâr-ı Cinâyât ve Mantık: Türkçedeki İlk Polisiye Romanda Yer Alan Bazı Akıl Yürütmeler Üzerine”, Kaygı: Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, Sy. 23, ss. 39-47.
OSMAN, Fikret (2014b). Modern Mantığa Giriş -I: İki Değerli Mantık, Ankara: Sentez Ya-yıncılık.
OSMAN, Fikret (2015). Modern Mantık Açısından Teolojik Çıkarımlar, Ankara: Elis Yayın-ları.
OSMAN, Fikret (2016). “Agatha Christie’nin Bazı Polisiye Romanlarındaki Akıl Yürütmeler Üzerine”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sy. 12, ss. 149-158.
ÖZGEN, Kasım (2015). “Ben Felsefesi Yahut Hak Felsefesi”, Beytülhikme: Uluslararası Felsefe Dergisi, C. 5, Sy. 2, ss. 190-211.
ÖZLEM, Doğan - ATEŞOĞLU, Güçlü (2014). Tarih Felsefesi: Seçme Metinler, Ankara: Doğu Batı Yayınları.
TOPAKKAYA, Arslan (2011a). Fichte, İstanbul: Say Yayınları.
TOPAKKAYA, Arslan (2011b). “Alman İdealizminde Akıl”, Felsefe Dünyası, Sy. 53, ss. 28-40.