DKAB öğretmenlerinin, ölçme ve değerlendirme tekniklerini eleştirel düşünme eğitimine katkı sağlayacak şekilde kullanma durumları

Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde eleştirel düşünme eğitimine katkı sağlanabilmesi, planlama ve uygulama süreçlerinin yanında ölçme ve değerlendirme sürecinde de eleştirel düşünme eğitiminin dikkate alınmasına bağlıdır. Buna uygun olarak öğrencilerin okuduğunu anlama, yorumlama, analiz etme, sorgulama gibi eleştirel düşünme becerilerini kullanmalarına katkı sağlayabilecek uygun araç ve yöntemlerle ölçme ve değerlendirme işleminin gerçekleştirilmesi önemlidir. Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretmenlerinin, ölçme ve değerlendirme tekniklerini eleştirel düşünme eğitimine katkı sağlayacak şekilde kullanma durumlarını ahlak konuları bağlamında ortaya koymaya çalışan bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerine göre desenlenmiştir. Araştırma konusu çerçevesinde Kayseri ilinde görevli 12 din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretmeni ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularını analiz edip, bütüncül bir değerlendirmede bulunabilmek için öğretmenlerin derslerinde yapılan gözlemlerden ve kullandıkları dokümanlardan elde edilen verilerden de yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, öğretmenlerin çoğunun sınavlarda yönelttiği soruların, kavrama düzeyinde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini daha etkili kullanmalarına katkısı olabilecek “uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme” düzeyinde sorulara yer vermedikleri görülmüştür. Öte yandan eleştirel düşünme eğitimine katkısı olabilecek tarzda performans ödevi veremedikleri ve bunları uygun kriterlere göre değerlendiremedikleri sonucu da ortaya çıkmıştır. Bunun yanında gözlem tekniğini kullanırken de öğrenci davranışlarıyla eleştirel düşünme arasındaki ilişkiyi temellendirme noktasında eksiklikleri olduğu sonucuna varılmıştır.

The usage of measurement and evaluation techniques by teachers of religious culture and ethics course in a way that contributes to critical thinking education

As in the other countries, some changes have been made in the curriculum in our country since 2004 in order to improve the basic skills that students should have. One of the basic skills in the curriculum is the students’ ability to think critically. In this respect, critical thinking skill as one of the basic skills aimed in order for the student to gain has incorparated into the Primary School Religious Culture and Ethics Course Curriculum.

Keywords:

Religious Education, Religious Culture and Ethics Course Critical Thinking Education, Measurement and Evaluation,

PDF

___

AKYÜREK, S. (2012). İmam-Hatip Meslek Dersi ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Eğitim-Öğretim Yeterliklerine İlişkin Algıları. Değerler Eğitimi Dergisi, 10(23), 7-47.
ALTINTAŞ, M. E. (2016). Öğretmenler Gözüyle Değerler Eğitimi (1. bs). Mostar Basım Yayın Dağıtım.
AYDIN, M. Ş. (1996). Din Dersi Öğretmenlerinin Pedagojik Formasyonları. Erciyes Üniversitesi Yayını.
AYDIN, M. Ş. (2008). Özgürleştirici Din Eğitimi. Diyanet Aylık Dergi, 213, 25-28.
AYDIN, M. Ş. (2009). Din Eğitimi Sorgulayıcı Düşünmeyi Beslemelidir. Diyanet Aylık Dergi, 228, 28-31.
AYDIN, M. Ş. (2014). İslam Ahlak Eğitimi. İçinde M. Ş. Aydın & A. H. Adanalı (Ed.), İslam Ahlakı Temel Konular Güncel Yorumlar (1. bs, ss. 201-254). Diyanet İşleri Başkanlığı.
CİNGÖZ, O. (2019). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme Eğitimine İlişkin Görüşleri [Doktora Tezi]. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
CRAWFORD, A., SAUL, W., MATHEWS, S. R., & MAKİNSTER, J. (2009). Düşünen Sınıf İçin Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri (P. Atasoy, E. Uzun, & S. Gülgöz, Çev.). Biltur Basım Yayın.
CÜCELOĞLU, D. (1994). İyi Düşün Doğru Karar Ver. Sistem Yayıncılık.
DEWEY, J. (1910). How We Think. D.C. Heath Publications.
FİSHER, A. (2001). Critical Thinking: An Introduction. Cambridge University Press.
GÜNGÖR, A. (2001). İlköğretim Okulları İkinci Kademe Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Ölçme ve Değerlendirme Sorunları [Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KAZANCI, O. (1984). Eğitimde Eleştirici Düşünme ve Öğretimi. Kazancı Kitap A.Ş.
KOÇ, A. (2010). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Yeterlikleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(19), 107-149.
LİPMAN, M. (2003). Thinking in Education. Cambridge University.
MAYRİNG, P. (2000). Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş (A. Gümüş & M. S. Durgun, Çev.). Baki Kitabevi.
MEB. (2007). İlköğretim Düşünme Eğitimi Dersi (6.7. Ve 8. Sınıf) Öğretim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı.
MEB. (2010). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı.
MEB. (2018). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (İlkokul 4 ve Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı.
RON, R., & PERKİNS, D. N. (2005). Learning to Think: The Challenges of TeachingThinking, The Cambridge Handbook of Thinking and Reasoning (K. J. Holyoak & R. G. Morrison, Ed.). Cambridge University Press.
SÖNMEZ, V. (1993). Program Geliştirmede Öğretmen El Kitabı (7. bs). Anı Yayıncılık.
ŞENŞEKERCİ, E., & BİLGİN, A. (2008). Eleştirel Düşünme ve Öğretimi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 15-43.
YILDIRIM, A., & ŞİMŞEK, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemi (6. bs). Seçkin Yay.
YILDIZ, M., & GENÇ, M. F. (2016). Ortaokul Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Tekniklerini Kullanma Düzeyleri ve Karşılaştıkları Sorunlar. İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 45, 45-80. https://doi.org/10.29288/ilted.304761.