Relating Turkey to the Middle East and North Africa: Arab spring and the Turkish experience

Bu makale 2011 yılı başında Kuzey Afrika ve Ortadoğu’da ortaya çıkan ve Arap Baharı diye adlandırılan halk hareketlerinin tarihsel dinamiklerini ele alarak Türkiye’nin demokratik tecrübelerinin neden ve hangi ölçüde “model” olabileceğini incelemektedir. Türk yöneticiler tarafından kabul görmese de “Türk modeli” kavramı Batı ve Ortadoğu’daki belli başlı aktörler tarafından kullanılmakta ve teklif edilmektedir. Bu an-lamda makale Türk tecrübesinin Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinde otoriter sistemlerden demokrasiye geçişte radikal eğilimleri önleme noktasında kontrollü bir geçiş sağlayacağı için önerildiğini savunmaktadır. Köklü bir parlamenter sisteme sahip olması, devlet ve sınır-lı elit kontrollü bir ekonomiden açık pazar ekonomisine ba-şarıyla geçmesi ve Fransız modeli laiklik anlayışını kapsa-yıcı modele doğru dönüştürebilmesi Türkiye’yi bölge için ilham kaynağı yapacak temel özelliklerdir. Türkiye’nin as-kerî vesayet sisteminden başarılı ve kansız bir mücadele ile daha etkin bir demokratik sisteme geçmiş olması bölgede otoriter rejimlerden demokrasiye geçişte ılımlı bir sürecin mümkün olduğunu da teyit etmiştir. Bunların yanı sıra makale Türkiye’nin bölgedeki gücünü de abartmaması gerektiğini savunmaktadır. Türkiye demokratik kültürü ve daha fazla bölgesel dayanışmayı savunurken bazı küresel aktörlerin rızası hilafına etki üretmenin de ne kadar zor olduğunu Libya ve Suriye örneklerinde görmüştür. Arap Baharı sürecinde aktif bir şekilde yöneticilere karşı bölge halklarının taleplerini destekleyen bir politika benimsemesi Türkiye’yi hem Rusya, hem de Iran, Irak ve Suriye gibi komşu ülkelerle karşı karşıya getirmiştir. Buna rağmen Türk dış politikası son on yılda bölgede edindiği meşruiyet zeminini korumak için aktif ve tutarlı politikalar üretmeye devam etmelidir. Netice olarak bölgede gelişme ve zenginlik düzeyinin yükselmesi ve demokratik kültürün yerleşmesi hedefleniyorsa bu hedefe hangi model üzerinden ulaşıldığından çok ne kadar hızlı ulaşıldığı önemlidir.

PDF

___

Abdul Aziz, Manal (2011). “Public Opinion and Foreign Policy” The Egyptian Gazette Monday, September, 19. [http://213.158.162.45/~egyptian/index.php?action=news&id= 21148&title=Opinion:%20Public%20opinion%20and%20foreign%20policy].

Ajami, Fouad (2012). “What To Expect From The Muslim Brotherhood”. The Wall Street Journal. June, 25.

Akdoğan, Yalçın (2004). Ak Parti ve Muhafazakar Demokrasi. Istanbul: Alfa Yay.

Akgün, Mensur and Sabiha Senyücel Gündogar (2012). Ortadoguda Türkiye Algisi 2011. Istanbul: TESEV–Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etudler Vakfi.

Akkoyunlu, Karabekir (2012). “The ‘Turkish Model’ Isn’t Good for Turkey”. Hurriyet Daily News. 8 Şubat.

Al-Azm, Sadik J. (2011). “The “Turkish Model”: A View from Damascus”. Turkish Studies12 (4): 633-641.

Altunışık, Meliha Benli. “Turkey: Arab Perspectives” TESEV Foreign Policy Analysis Series May 2010. [http://www.tesev.org.tr/UD_OBJS/PDF/DPT/OD/YYN/Arab PerspectivesRapWeb. pdf [last accessed: February 6, 2012].

Aras, Bülent & Sevgi Akarçeşme (2012). “Turkey and The Arab Spring”. International Journal LXVII (Winter): 39–51.

Arslan, Zühtü (2005). “Jüristokratik Demokrasi ve Laiklik: Türk Laikliğinin Siyasal İşlevi Üzerine”. Liberal Düşünce: 38-39.

Bağış, Egemen (2012). “The Turkish Model is Democracy”. Wall Street Journal. July 16.

Bâli, Aslı (2011). “A Turkish Model for the Arab Spring?”. Middle East Law and Governance 3 (1-2): 24-42 (19).

Bal, İdris (2000). “Uluslararası Politikada Türk Modelinin Yükselişi ve Düşüşü”. Bilig 14 (Yaz): 1–13.

Bayat, Asef (2011). “Arab Revolts: Islamists Aren’t Coming!”. Insight Turkey 13 (2): 9–14.

Beetham, David (2009). “The Contradictions of Democratization by Force: the Case of Iraq”. Democratization 16 (3): 443–454.

Bilgin, Pınar (2004). “Whose ‘Middle East’? Geopolitical Inventions and Practices of Security”. International Relations 18 (1): 25–41.

Cook, Steven (2011). “Istanbul on the Nile Why the Turkish Model of Military Rule is Wrong for Egypt”. Foreign Affairs. August, 1.

Cooper, Helene, Mark Landler and David E. Sanger (2011). “In U.S. Signals to Egypt, Obama Straddled a Rift”. New York Times. February 12. [http://www.nytimes. com/2011/02/13/world/middleeast/13diplomacy.html?pagewanted=all]

Dede, Alper Y. (2011). “The Arab Uprisings: Debating the “Turkish Model” Insight Turkey 13 (2): 23–32.

Fromkin, David (1989). A Peace to End All Peace. New York: Henry Holt and Company.

Godechot, J. (1956). La Grande Nation: l’expansion révolutionnaire de la France dans le monde. 2 vols. Paris.

Govan, Fiona (2011). “Moroccan King Announces Constitutional Reform”. The Telegraph. June 18.

Gökalp, Ziya (1976). “Garba Doğru”. Türkçülüğün Esasları. Ed. Mehmet Kaplan. Istanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Harb, Ali (2008). The Collusion of Contraries: The New Gods and the Ruin of the World. (in Arabic) (Beirut: Ikhtilaf Publishers).

Kardaş, Şaban (2010). “Turkey: Redrawing the Middle East Map or Building Sandcastles?”. Middle East Policy XVII (1): 115–136.

Kardaş, Şaban, (2011). “Turkey and the Arab Spring: Coming to Terms with Democracy Promotion”. German Marshall Fund Policy Brief (October).

Kirişci, Kemal (2011). “Turkey’s “Demonstrative Effect” and the Transformation of the Middle East”. Insight Turkey 13 (2): 33–56.

MacFarquhar, Neil (2011a). “As Autocrats Are Toppled, Their Fates Grow More Extreme”. New York Times. October 20. [http://www.nytimes.com/ 2011/10/21/world/africa/qaddafis-death-and-the-lessons-of-the-arab-spring.html].

MacFarquhar, Neil (2011b). “In Saudi Arabia, Royal Funds Buy Peace Now”. New York Times. June 8. [retrieved September 1, 2011]. http://www.nytimes.com/2011/06/09/ world/middleeast/09saudi.html?pagewanted=all

Mango, Andrew (1993). “The Turkish Model”. Middle Eastern Studies 29 (4): 726-757.

Mütercimler, Erol (1993). Türkiye–Türk Cumhuriyetleri Ilişkiler Modeli. İstanbul: Anahtar Kitaplar Yay.

Obama, Barack H. (2011). “Remarks by President Obama in Address to the United Nations General Assembly” New York N.Y. September 21. Retrieved December 29, 2011 [http://www.whitehouse.gov/the-press-office/2011/09/21/ remarks-president-obamaaddress-united-nations-general-assembly].

Oğuzlu, Tarık, (2011a). “Ortadoğu’da Demokratikleşme ve Türkiye Model Olabilir mi Tartışması: ‘Evet, Ama!’”. Ortadoğu Analiz 3 (27): 73–79.

Oğuzlu, Tarık, (2011b). “Arap Baharı ve Değişen Bölgesel Dinamikler”. Ortadoğu Analiz 3 (30): 33–40.

Oğuzlu, Tarık, (2012). The ‘Arab Spring’ and the Rise of the 2.0 Version of Turkey’s ‘zero problems with neighbors’ Policy, SAM Papers No. 1, February.

Öktem, Kerem, Ayşe Kadıoğlu and Mehmet Karlı (2012). Another Empire? A Decade of Turkey’s Foreign Policy under the Justice and Development Party. Istanbul: Oxford: Bilgi Universitesi Yayınları & South East European Studies at Oxford.

Pace, Michelle, Francesco Cavatorta and Peter Seeberg (2009). “The European Union’s Democratization Agenda in the Mediterranean: A Critical Inside-Out Approach”. Democratization 16 (1): 3-19.

Palmer, R. R. (1959). The Age of the Democratic Revolution, A Political History of Europe and America 1760–1800. Princeton, NJ: Princeton University Press.

Remnick, David (2002). “The Experiment: Will Turkey Be the Model for Islamic Democracy?". The New Yorker. November 18. [http://www.indopubs.com/ is2.html]

Rai, Beshara (2012) “Rai: Turkey model for Arab Spring governments”. The Daily Star.Lebanon April 2.

Rice, Condoleezza (2005). “Rice: Question and Answer at the American University in Cairo”. Press Release: US State Department, 21 June. (Retrieved: November 11, 2011) http://www.scoop.co.nz/stories/ WO0506/ S00328/rice-qa-at-the-americanuniversity-in-cairo.htm.

Rice, Condoleezza, (2011). “The Future of a Democratic Egypt”. The Washington Post. Wednesday, February16. Retrieved December 9, 2011. [http://www.washingtonpost. com/wpdyn/ content/article/2011/02/15/ AR2011021504306.html ]

Taspinar, Omer (2003). “An Uneven Fit? The “Turkish Model” and the Arab World”. Analyses Paper No. 5. The Saban Center for Middle East Policy at the Brookings Institution.

Telhami, Shibley (2011). Retrieved December 17, 2011. “The 2011 Arab Public OpinionPoll, Brookings”. [http://www.brookings.edu/~/media/Files/rc/reports/2011/1121_arab_public_opinion_telhami/1121_arab_public_opinion.pdf].

Quercia, Paolo (2011). “The Turkish Neo-Ottoman Foreign Policy and the Arab Spring”.South Eastern Europe Quarterly IX (1): 11–15.