Kazak Halkının Kenesarı Kasımoğlu'nun Başkanlığında Ruslara Karşı Verdiği Milli Bağımsızlık Mücadelesi (1837-1847)

Rus Çarlığı'nın XIX. yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren Türkistan'a doğru ilerleyişi uzun ve aşamalı planların sonucudur. Ticari kolonilerin bölgeye girişinden sonra askeri hazırlıklar yapılmaya başlanmıştır. İşte bu dönemlerde Rus Çarlığı'nın Türkistan'ı ele geçirme siyaseti, Kazak bozkırlarına Rusya'nın kendi idari yapısını diretmesi ve Kazak Hanlığı'nın kaldırılması yerli halkın Rus sömürücülerine karşı memnuniyetsizliğinin artmasına neden olmuştur. Bu çalışma, Kazak halkının Kenesarı Han'ın liderliği altında Çarlık Rusya'ya karşı verdiği bağımsızlık savaşını, Kenesarı'nın Rus yönetimine başkaldırısı, ortaya koyduğu siyaseti, uyguladığı reformları ve vatanı için uğraşısını incelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, Kenesarı'yı ortadan kaldırmaya yönelik Rus politikasının arka planı anlatılmaya çalışılmıştır

The Kazakh National Struggle for Independence against the Russians under the Leadership of Kenesari Khan (1837-1847)

The Russian progress towards Turkestan from the first quarter of the 19th century on is the result of long and progressive plans. The introduction of Russian trade colonies into the region was followed by military preparations for occupation. This Russian policy of occupying Turkestan and enforcing the Russian model of administration over the Kazakh steppes as well as the removal of the Kazakh Khanate led to the growth of dissatisfaction among the local people against the Russian colonizers. This study aims to analyze the Kazakh war for independence under the leadership of Kenesari Khan against Tsarist Russia. Kenesari's policies, reforms and struggle for his country and his revolt against Russia are examined. The background of Russian policies to eliminate Kenesari is also given in the study.

PDF

___

Asfendiyarov, Sandjar (1998). İstoriya Kazahstana (s Drevneyşih Vremen). Almatı: Sanat Yay.

Bababekov, H. N (1990). "Orusiya Orta Aziyanı Basıp Alganbı?" Kırgızistan Madani- yatı Gazetesi, No 49:10-12.

Bekmahanov, E. B (1992). Kazahstan v 20-40-e Godı XIX. Veka. Alma-Ata: Kazak Üniversitesi Yay.

Cakıpbekov, Canıbek (1995). Kırgız İstoriografiyasının Ayrım Meseleleri (XIX k). Bişkek: Dastan Yay.

Cirençin, K.A (1996). Politiçeskoe Razvitie Kazahstana v XIX v Naçale XX Vekov. Almatı: Kazak Universiteti Yay.

Dcamgerçinov, B.C (1945). "Kirgizı v Epohu Ormon Hana (iz İstorii Feodalno- Rodovıh Voyn Kirgizov v XIX veke)". Frunze: Trudı İYALİ KirFAN SSR Yay.

(1959). Dobrovolnoe Vhocdenie Kirgizii v Sostav Rossii. Moskva: Nauka Yay.

Dobromıslov, A.İ (1902). Turgayskaya Oblast. İstoriçeskiy Oçerk. Tver: SPb Yay.

Esenberlin, İlyas (1978). Köçmöndör. Moskva: Sovyetskiy Pisatel Yay.

Hayit, Baymirza (1975). Türkistan Rusya ile Çin arasında. çev. Abdülkadir Sadak, Ankara: Otağ Yay.

Kasımbayev, J (2002). Posledniy Pohod Hana Kenesarı i Ego Gibel. Almatı: Ana Tili Yay.

Kenensariyev, T (1997). Kırgızstandın Orusiyaga Karatalışı. Bişkek: Kırgızstan Yay.

Kenensarin, A (1992). Sultanı Kenesarı i Sızdık. Alma-Ata: Jalın Yay.

Saparaliyev, Döölötbek (1999). Etnopolitiçeskaya İstoriya Oşa i Ego Okrestnostey s XVIII do Seredinı XIX Veka. Bişkek: İlim Yay.

Saray, Mehmet (1993). Kazak Türkleri Tarihi, Kazakların Uyanışı. İstanbul: Nesil Matb ve Yay.

Soltonoev, Belek (1993). Kızıl Kırgız Tarıhı. Bişkek: Uçkun Yay.

Şoinbaev, İ (1982). Dobrovolnoe Vhocdenie Kazahskih Zemel v Sostav Rossii. Alma- Ata: Kazahstan Yay.

Togan, A.Z.V (1981). Bugünkü Türkili (Türkistan) ve Yakın Tarihi. İstanbul: Aksiseda Matb.

Usonbaev, Kuşbek (1999). Ormon Han. Bişkek: Fond Razvitiya Grajdan Yay.

Valihanov, Ç (1904). Çokan Valihanovdun Çıgarmaları. Sank-Petersburg: Zap. Im- peratorskogo Russkogo Geogrofiçeskogo Obşestvo po Otdeleniyu. Etnogr. Yay.

Zimanov, S.Z (1960). Politiçeskiy Stroy Kazahstana v Kontse XVIII veka i Pervoy Polovine XIX veka. Alma-Ata: Nauka Kaz. SSR.

bilig Ê Autumn / 2009 Ê Number 51: 123-138

© Ahmet Yesevi University Board of Trustees bilig Ê Osen# 2009 Ê Vypusk: 51: 123-138

©P?????????? Sovet ?niversiteta ????? Axmeta Wsavi