Ölümün Modern İnsan Hayatındaki Konumuna İlişkin Bir Değerlendirme

Yaygın bir gerçeklik olmasına karşılık insan, ölüm hakkında çok az şey bil-mektedir. Ancak sınırlı ömrünü hayatta karşılaşmış olduğu sıkıntıları aşmada bir engel olarak gören insan, hep bir ölümsüzlük arayışı içinde olmuştur. Bu arayışın sonucu olarak da ölüm, insan hayatında farklı konumlar işgal etmiştir. Bu ko-numlar; ehlileştirilmiş ölüm, yabancı ölüm ve hakkında konuşulmayan ölüm ola-rak üç başlık altında toplanabilir. Bu bağlamda modern dünyada etkili olan son yaklaşıma göre bireyin yaşamından tamamen çıkartılan ölüm, başa çıkılacak bir şey değil kaçınılması/ertelenmesi gereken bir olgu haline getirilmiştir. Böylece toplumsal bir olgu olmaktan çok yalnız yaşanan bir olgu haline gelen ölüm, in-sanların ilgilendiği bir uğraş olmaktan çok bir işletme problemi haline gelmiştir. Oysaki ölüm, genel olarak yaşam tarafından belirlenen bir obje olmaktan ziyade yaşamı belirleyen bir ölçüt olmalıdır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, tarihsel sü-reç içerisinde gelişen bu ölüm anlayışlarından hareketle ölümün modern birey hayatında işgal ettiği konuma sorgulamaktır.

An Assessment of the Position of Death in Modern Human Life

In spite of the fact that there is a common reality, people know very little about death. However, the person who sees the limited life as an obstacle in the way of encountering in life has always been in search of immortality. As a result of this quest, death has occupied different positions in human life. These positions can be grouped under three headings as tamed death, foreign death, and unspoken death. In this context, according to the last approach which is effective in the modern world, the death which is completely removed from the life of the individual has been turned into a phenomenon which should be avoided/ postponed, not something to be dealt with. Thus, death, becoming a lonely phenomenon rather than a social phenomenon, has become a business problem rather than an occupation that people are interested in. Death, on the other hand, must be a subject that determines life rather than being an object determined by life. The purpose of studying in this context is to question the position occupied in the life of the modern individual by moving from the un-derstanding of deaths developed in the historical process.

___

  • Aries, P. (2015). Batı'da Ölümün Tarihi. (Çev. I. Gürbüz). İstanbul: Everest Yayın-ları.
  • Aydoğdu, H. (2016). Kierkegaard ve Heidegger’de Ölümün Eksistensiyal-Ontolojik Çözümlemesi. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felse-fe Dergisi, 27, 127-150.
  • Bacon, F. (2015). Denemeler. (Çev. A. Göktürk). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Baudrillard, J. (2011). Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm. (Çev. O. Adanır). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
  • De Botton, A. (2008). Felsefenin Tesellisi. (Çev. B. T. Altuğ). İstanbul: Sel Yayıncı-lık.
  • Eagleton, T. (2014). Tanrının Ölümü ve Kültür. (Çev. S. Dingiloğlu). İstanbul: Yor-dam Kitap.
  • Elias, N. (2001). The Loneliness of the Dying. (Trans. E. Jephcott). New York: The Continuum.
  • Epstein, S. A. (2014). Geç Dönem Ortaçağ Avrupası: Ekonomik ve Sosyal Tarih 1000-1500. (Çev. S. Işık). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Epiktetos (1999). Düşünceler ve Sohbetler. (Çev. C. Süer).İstanbul:Kaknüs Yayınları.
  • Erten, V. & diğ. (der.) (2003). Antik Yunan'dan Yaşayan Sözler. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
  • Ferriss, T. (1917). The Tao of Seneca: Practical Letters from a Stoic Master Volume 1. USA: No publisher.
  • Ferriss, T. (1920). The Tao of Seneca: Practical Letters from a Stoic Master Volume 2. USA: No Publisher.
  • Gorer, G. (1955). The Pornography of Death. Encounter, October, 49-52.
  • Hall, M. (2013). Mourners-for-Rent Hired to Blub at Funerals. Telegraph, March 26.
  • Hentsch, T. (2010). Hakikat Ya Da Ölüm. (Çev. B. Baş). İstanbul: İz Yayıncılık. Hökelekli, H. (1991). Ölüm ve Ölüm Ötesi Psikolojisi. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3 (1), 151-165.
  • Inwood, B. (2007). Seneca Selected Philosophical Letters. New York: Oxford Univer-sity Press.
  • Jankelevitch, V. (2012). Ölümü Düşünmek. (Çev. Y. R. Demir). İstanbul: MonoKL Yayınları.
  • Karaca, F. (1999). Ölümle İlgili Davranış Örüntüleri Açısından Modern Batı ve Türk İslam Kültürü. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 12, 65-76.
  • Koç, E. (2009). Varoluşsal Bir Problem Olarak Ölüm Üzerine Bir Değerlendirme: Tolstoy’un İvan İlyiç’in Ölümü Adlı Eseri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (22), 245-259.
  • Levinas, E. (2011). Tanrı, Ölüm ve Zaman. (Çev. I. Ergüden). Ankara: Dost Kitabe-vi.
  • Montaigne (1999). Denemeler. (Çev. S. Eyüboğlu). İstanbul: Cem Yayınevi.
  • Moore C. C. & Williamson, J. B. (2003). The Universal Fear of Death and the Cultural Response. Handbook of Death and Dying. (Ed. C. D. Bryant). Califor-nia: Sage Publications Inc., 3-13.
  • Moremen, R. D. (2003). Dying of Aids and Social Stigmatization. Handbook of Death and Dying. (Ed. C. D. Bryant). California: Sage Publications Inc., 397-404.
  • Peach, F. (2008). Death, 'Deathlessness' and Existenz in Karl Jaspers Philosophy. Edin-burgh: Edinburgh University Press.
  • Kübler-Ross, E. (2010). Ölüm ve Ölmek Üzerine. (Çev. E. Uşaklı). Ankara: April Yayıncılık.
  • Scarre, G. (2007). Death. Stocksfield: Acumen Publishing.
  • Schopenhauer, A. (2014). Ölüm ve İçsel Doğamızın Yok Edilemezliği İle İlişkisi. (Çev. E. Yıldırım). İstanbul: Oda Yayınları.
  • Solomon, R. C. (1998). Death Fetishism, Morbid Solipsism. Death and Philosophy.
  • (Ed. J. Malpas & R. C. Solomon). London: Routledge, 136-156.
  • Tanilli, S. (2018). Yüzyılların Gerçeği ve Mirası Ortaçağ: Feodal Dünya. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Tufan, İ. (2002) Antik Çağdan Günümüze Yaşlılık. İstanbul: Aykırı Yayıncılık.
  • Turgenyev, I. (2012). Babalar ve Oğullar. (Çev. A. Hacıhasanoğlu). İstanbul: Can Yayınları.
  • Türkeri, M. (2012). Hayatın Anlamı ve Ölüm-süzlük. Ankara: Lotus Yayınevi.
  • Uluç, E. (2006). Tolstoy'dan Ruha Dokunan Düşünceler. İstanbul: Carpe Diem Ki-tap.
  • Ünver, S. (1938). İstanbul Halkının Ölüm Karşısındaki Duyguları, Yeni Türk Mec-muası, 68, 312-321.