Vardiyalı Çalışan İşçilerde Beslenme Durumu, Uyku Kalitesi ve Metabolik Sendrom Arasındaki İlişki

Amaç: Vardiyalı çalışmanın sirkadiyen ritimde bozulma, yaşam şekli değişikliği, iş gerginliği ve stres gibi birçok etmenle ilişkili olduğu ve bu durumun sağlık sorunlarını da beraberinde getirdiği düşünülmektedir. Bu çalışmada, vardiyalı çalışmanın beslenme durumu, uyku kalitesi, fiziksel aktivite ve metabolik sendrom (MetS) bileşenleri üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bireyler ve Yöntem: Bu çalışma İstanbul’da özel bir güvenlik firmasında vardiyalı çalışan 19-55 yaşları arasında 70 gönüllü birey (16 kadın, 54 erkek) ve 70 normal gün saati çalışan (kontrol) birey (16 kadın, 54 erkek) üzerinde yapılmıştır. Bireylerin demografik özellikleri, fiziksel aktivite kaydı, uyku kalitesi ve üç günlük besin tüketim kayıtları yüz yüze görüşme yöntemiyle soru formu kullanılarak toplanmıştır. Fiziksel aktivite düzeyi IPAQ (International Physical Activity Questionnaire) kısa form kullanılarak, uyku kalitesi Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) kullanılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, bireylerin biyokimyasal bulguları (açlık kan glukozu, HDL-kolesterol, trigliserit düzeyleri) analiz edilmiş, antropometrik ölçümleri (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel çevresi ve kalça çevresi) ve kan basıncı bulguları alınmıştır. Bulgular: Bireylerin uyku kaliteleri incelendiğinde vardiyalı çalışan grubun %58.6’sı kötü uyku kalitesine sahipken kontrol grubunun sadece %17.1’inin kötü uyku kalitesine sahip olduğu görülmüştür. Vardiyalı çalışan kadınların %68.8’i hafif şişman veya obez iken, kontrol grubundaki kadınların %18.8’i hafif şişmandır. Vardiyalı çalışan erkeklerin %85.2’sinin ise hafif şişman veya obez olduğu saptanmıştır. Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) 2005’te metabolik sendrom tanı kriterleri tek tek değerlendirildiğinde bel çevresi bileşeni ve MetS görülme oranı açısından gruplar arasında anlamlı fark olduğu görülmüştür (p

The Association Between Nutritional Status, Sleep Quality and Metabolic Syndrome among Shift Workers

Aim: Shift work has been associated with disturbed circadian rhythm, lifestyle change, work related strain and stress, may cause health problems. The aim of this study is to investigate the effect of shift work on nutritional status, sleep quality, physical activity and metabolic syndrome (MetS) components. Subjects and Methods: This study included 70 volunteer subjects (16 females, 54 males) aged between 19-55 years, working in a private security firm in Istanbul, and 70 normal day-time (control) individuals with same age group(16 women, 54 male). Demographic characteristics, physical activity record, sleep quality and three-day food consumption records were collected by using face-to-face interview method. Sleep quality was assessed using the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), using the IPAQ (International Physical Activity Questionnaire) short form of physical activity level was assessed. Biochemical parameters (fasting blood glucose, HDL-cholesterol, Triglyceride levels) were analyzed and anthropometric measurements (body weight, height, waist circumference and hip circumference) and blood pressure measurements were obtained. Results: When the sleep quality of subjects was examined, 58.6% of the shift workers had a poor sleep quality and only 17.1% of the control group had a poor sleep quality. While 68.8% of women working with shifts were overweight or obese, 18.8% of women in the control group were overweight. Overall 85.2% of the men working with shifts were found to be overweight or obese. When the diagnostic criteria of IDF-2005 (International Diabetes Federation) metabolic syndrome were examined one by one, it was seen that there was a significant difference between the groups in terms of waist circumference and rate of metabolic syndrome (p

PDF

___

1. Bilir N. İş Sağlığı ve Güvenliği. 1. Baskı. Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınları; 2016.
2. Guo Y, Liu Y, Huang X, Rong Y, He M, Wang Y, et al. The effects of shift work on sleeping quality, hypertension and diabetes in retired workers. PLoS One 2013;8:e71107.
3. Yıldız AN, Gedikli FG, Biçer BK. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu. Vardiyalı çalışmalarda iş sağlığı ve güvenliği konuları. Ankara: Aydoğdu Ofset 2012,2:64-5.
4. Eurofound. Fifth European Working Conditions Survey. 2012. Available at: http://www.eurofound.europa.eu/ tr/surveys/2010/fiftheuropean-working-conditionssurvey-2010. Accessed: August 08, 2015.
5. Health and Safety Executive. Managing Shiftwork Health and Safety Guidance. 2006. Available at: http:// www.hse.gov.uk/pubns/priced/hsg256.pdf. Accessed: August 10, 2015.
6. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). İşgücü İstatistikleri, Kurumsal Olmayan Sivil Nüfusun Yıllar ve Cinsiyete Göre İşgücü Durumu (2000 Yılı ve Sonrasına İlişkin Sonuçlar Türkiye). 2002. Erişim: http://www.tuik.gov. tr/PreTablo.do?tb_id=23&ust_id=7&tk_id=6365. Erişim tarihi: 17 Haziran 2015.
7. European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions. Working conditions in the acceding and candidate countries. 2003. Available at:http://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_files/pubdocs/2003/06/tr/1/ef0306tr.pdf. Accessed: June 17, 2015.
8. Rosa RR, Colligan MJ. Plain language about shiftwork, 1997. Available at:http://www.cdc.gov/niosh/docs/97- 145/pdfs/97-145.pdf. Accessed: July 12, 2015.
9. Sun M, Feng W, Wang F, Li P, Li Z, Li M, et al. Meta analysis on shift work and risks of specific obesity types. Obes Rev 2018;19(1):28-40.
10. Papantoniou K, Devore EE, Massa J, Strohmaier S, Vetter C, Yang L, et al. Rotating night shift work and colorectal cancer risk in the nurses’ health studies. Int J Cancer 2018;143(11):2709-17.
11. De Bacquer D, Van Risseghem M, Clays E, Kittel F, De Backer G, Braeckman L. Rotating shift work and the metabolic syndrome: a prospective study. Int J Epidemol 2009;38:848-54.
12. Lin YC, Hsiao TJ, Chen PC. Persistent rotating shiftwork exposure accelerates development of metabolic syndrome among middleaged female employees: A fiveyear follow-up. Chronobiol Int 2009;26:740-55.
13. Savard J, Josee L, Laroche H, Liny S, Simard CM. Chronic insomnia and immune functioning. Psychosom Med 2003;65(2):211-21.
14. Lajoie P, Aronson KJ, Day A, Tranmer J. A cross-sectional study of shift work, sleep quality and cardiometabolic risk in female hospital employees. BMJ Open 2015;5(3):e007327.
15. Rhéaume A, Mullen J. The impact of long work hours and shift work on cognitive errors in nurses. J Nurs Manage 2018;26(1):26-32.
16. Korsiak J, Tranmer J, Day A, Aronson KJ. Sleep duration as a mediator between an alternating day and night shift work schedule and metabolic syndrome among female hospital employees. Occup Environ Med 2018;75(2):132- 8.
17. Itani O, Kaneita Y, Tokiya M, Jike M, Murata A, Nakagome S, et al. Short sleep duration, shift work, and actual days taken off work are predictive life-style risk factors for new-onset metabolic syndrome: a seven-year cohort study of 40,000 male workers. Sleep Med 2017;39:87-94.
18. Ağargün MY, Kara H, Anlar O. Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi’nin geçerliği ve güvenirliği. Turk Psikiyatr Derg 1996;7:107-11.
19. Erhardt J. BeBis: Nutrition Data Base Software. İstanbul; 2004.
20. Arabacı R, Çankaya C. Beden eğitimi öğretmenlerinin fiziksel aktivite düzeylerinin araştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2007;1-15.
21. Öztürk M. Üniversitede eğitim gören öğrencilerde uluslararası fiziksel aktivite anketinin geçerliliği ve güvenilirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi [Bilim Uzmanlığı Tezi]. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara; 2005.
22. Baysal A, Aksoy M, Besler HT, Bozkurt N, Keçecioğlu S, Mercanlıgil SM, ve ark. Diyet El Kitabı. 9. Baskı. Hatiboğlu Basın ve Yayım San. Tic. Ltd. Şti, Ankara, 2016.
23. Han TS, Leer EM, Seidell JC, Lean ME. Waist circumference action levels in the identification of cardiovascular risk factors: prevalance study in a random sample. BMJ Brit Med J 1995;311:1401-5.
24. International Diabetes Federation (IDF). The IDF consensus worldwide definition of the Metabolic Syndrome. 2006. Available at: https://www. idf.org/component/attachments/attachments. html?id=705&task=download. Accessed: July 07, 2016.
25. Üstün Y, Şebnem Çınar Y. Hemşirelerin uyku kalitesinin incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011;4:29-38.
26. Gülser N, Öztürk L, Top MŞ, Asil T, Balcı K, Çelik Y. Vardiyalı çalışanlarda huzursuz bacaklar sendromu ve subjektif uyku kalitesi. Noropsikiyatri Ars 2012;49:281- 5. 27. Machi MS, Staum M, Callaway CW, Moore C, Jeong K, Suyama J, et al. The relationship between shift work, sleep, and cognition in career emergency physicians. Acad Emerg Med 2012;19(1):85-91.
28. Barger LK, Lockley SW, Rajaratnam SM, Landrigan CP. Neurobehavioral, health, and safety consequences associated with shift work in safety-sensitive professions. Curr Neurol Neurosci Rep 2009;9:155-64.
29. Rajaratnam SM, Barger LK, Lockley SW, Shea SA, Wang W, Landrigan C, et al. Sleep disorders, health, and safety in police officers. JAMA 2011;306:2567-78.
30. Caruso CC. Negative impacts of shiftwork and long work hours. Rehabil Nurs 2014;39(1):16-25.
31. Proper KI, van de Langenberg D, Rodenburg W, Vermeulen RC, van der Beek A J, van Steeg H, et al. The relationship between shift work and metabolic risk factors: a systematic review of longitudinal studies. Am J Prev Med 2016;50(5):147-57.
32. Antunes LC, Levandovski R, Dantas G, Caumo W, Hidalgo MP. Obesity and shift work: chronobiological aspects. Nutr Res Rev 2010;23(1):155-68.
33. Akbari H, Mirzaei R, Nasrabadi T, Gholami-Fesharaki M. Evaluation of the effect of shift work on serum cholesterol and triglyceride levels. Iran Red Crescent Me 2015;17(1):e18723.
34. Souza BB, Monteze NM, de Oliveira FLP, de Oliveira JM, de Freitas SN, do Nascimento Neto RM, et al. Lifetime shift work exposure: association with anthropometry, body composition, blood pressure, glucose and heart rate variability. Occup Environ Med 2015;72(3):208-15.
35. Esquirol Y, Bongard V, Mabile L, Jonnier B, Soulat JM, Perret B. Shift work and metabolic syndrome: respective ımpacts of job strain, physical activity, and dietary rhythm. Chronobiol Int 2009;26:544-59.
36. Pietroiusti A, Neri A, Somma G, Coppeta L, Iavicoli I, Berqamaschi A, et al. Incidence of metabolic syndrome among night-shift healthcare workers. Occup Environ Med 2010;67:54-7. 37. Guo Y, Rong Y, Huang X, Lai H, Luo X, Zhang Z, et al. Shift work and the relationship with metabolic syndrome in chinese aged workers. Plos One 2015;10(3):e0120632.
38. Hulsegge G, Boer J, van der Beek AJ, Verschuren WM, Sluijs I, Vermeulen R, et al. Shift workers have a similar diet quality but higher energy intake than day workers. Scand J Work Env Hea 2016;42(6):459-68.
39. Hemiö K, Puttonen S, Viitasalo K, Härmä M, Peltonen M, Lindström J. Food and nutrient intake among workers with different shift systems. Occup Environ Med 2015;72(7):513-20.