Toplumda Hipertansiyon ve Kan Basıncını Etkileyen Etmenler

Hipertansiyon, bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların en önemlilerinden birini oluşturmaktadır. Yüksek kan basıncı ve komplikasyonları azaltmak için beslenme tedavisi büyük önem taşımaktadır. Uygun beslenme tedavisi hem farmakolojik ilaçların etkisini arttırmakta hem de ilaç dozunda düşüşe gidilmesine yardımcı olmaktadır. Özellikle hipertansiyonu önleyecek diyet olarak bilinen 'Dietary Approaches to Stop Hypertension' (DASH) diyetinin kan basıncını azaltmada önemli etkisi bulunmaktadır. Bu makalede toplumda hipertansiyon prevalansı, hipertansiyon komplikasyonları, kan basıncını etkileyen risk etmenleri ve hipertansiyonda uygulanan tıbbi beslenme tedavisi anlatılmaktadır

Factors Affecting Hypertension and Blood Pressure in the Community

Hypertension is one of the most important noncommunicable one among chronic diseases. To reduce high blood pressure and complications nutrition therapy has a great importance. Nutrition therapy increases the effect of pharmacological medicines and helps to decrease medicine dosage. Especially, DASH is known as Dietary Approaches to Stop Hypertension has an important influence to reduce blood pressure. In this review; prevalence and complications of hypertension, risk factors for blood pressure and medical nutrition therapy in hypertension are explained

PDF

___

1. Bilir N, Çöl M, Kumbasar D. Birinci Basamakta Kronik Hastalıklar Kontrol Programı. I-Hipertansiyon. 1. Baskı, Ankara: Onur Matbaacılık;2003:s21-36.
2. Choi SW, Kim MY, Han SW, Kim SH, Kim HJ, Kang SM, et al. Characteristics of hypertension subtypes and treatment outcome among elderly Korean hypertensives. J Am Soc Hypertens 2014;8(4):246-253.
3. Dönmez İ. Yeni kılavuzların ışığında hipertansiyon tanı ve tedavisi. Eur J Health Sci 2015;1(1):49-53.
4. Akıncı SK, Kutlu R, Çivi S. Hipertansif olan ve olmayan bireylerde spot idrarda mikroalbuminüri incelenmesi. AJCI 2014;7(4):207-214.
5. Şendur MAN, Güven GS. Güncel kılavuzlar eşliğinde hipertansiyon tedavisi. Hacettepe Tıp Dergisi 2011;42:53- 64.
6. Gün Y, Korkmaz M. Hipertansif hastaların tedavi uyumu ve yaşam kalitesi. Deuhyo Ed 2014;7(2):98-108.
7. Arıcı M, Altun B, Erdem Y, Derici Ü, Nergizoğlu G, Turgan Ç, et al. Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği. 2012.
8. Altun B, Arici M, Nergizoğlu G, Derici U, Karatan O, Turgan C, ve ark.. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in Turkey (the PatenT study) in 2003. J Hypertens 2005;23(10):1817-1823.
9. Arıcı M, Birdane A, Güler K, Yıldız BO, Altun B, Ertürk Ş, ve ark. Turkish Hypertension Consensus Report. Türk Kardiyoloji Derneği arşivi: Türk Kardiyoloji Derneğinin yayın organıdır 2015;43(4):402-409.
10. Karakoç VE, Ömer Z, Can H. Birinci basamakta hipertansiyona yaklaşım. Smyrna Tıp Dergisi 2012:62-68.
11. Gupta R, Sharma AK, Gupta VP, Bhatnagar S, Rastogi, Deedwania PC. Increased variance in blood pressure distribution and changing hypertension prevalence in an urban Indian population. J Hum Hypertens 2003;17(8):535- 540.
12. Baysal A. Kardiyovasküler aterosklerotik hastalıklarda beslenme. Baysal A, Aksoy M, Besler HT, Bozkurt N, Keçecioğlu S, Mercanlıgil MS, Merdol T, Pekcan G, Yıldız E, editör. Diyet El Kitabı. 6. baskı. Ankara: Hatipoğlu yayınevi; 2011:s317-321.
13. Keleş İ. İkincil hipertansiyon. Klinik Gelişim 2005;18(2):8- 42.
14. Semlitsch T, Jeitler K, Berghold A, Horvath K, Posch N, Poggenburg S, Siebenhofer A. Long‐term effects of weight‐reducing diets in people with hypertension. The Cochrane Library 2016.
15. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA) 2010: Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Sonuç Raporu. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 931, Ankara 2014.
16. Yalçın M, Yalçın E. Esansiyel hipertansiyonda genetik etmenler. Sted 2004;13(1):9-11.
17. Xu X, Ding X, Zhang X, Su S, Treiber FA, Vlietinck R, et al. Genetic and environmental influences on blood pressure variability: a study in twins. J Hypertens 2013;31(4):1-16.
18. Luft FC. Twins in cardiovascular genetic research. Hypertension 2001;37(2), 350-356.
19. Lifton RP, Gharavi AG, Geller DS. Molecular mechanisms of human hypertension. Cell 2001;104(4):545-556.
20. International Consortium for Blood Pressure GenomeWide Association Studies. Genetic variants in novel pathways influence blood pressure and cardiovascular disease risk. Nature 2011;478(7367):103-109.
21. Nwankwo T, Yoon SS, Burt V, Gu Q. Hypertension among adults in the United States: National Health and Nutrition Examination Survey 2011-2012. NCHS data brief 2013;133:1-8.
22. Çelik C, Özdemir B. Esansiyel hipertansiyonda psikolojik etmenler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2010;2(1):52- 65.
23. Floras JS, Pitt B. Clinical aspects of sympathetic activation and parasympathetic withdrawal in heart failure. J Am Coll Cardiol 1993; 22(4s1):72-84.
24. Björntorp P. Hypertension and exercise. Hypertension 1982; 4(5):56.
25. Larsen MK, Matchkov VV. Hypertension and physical exercise: The role of oxidative stress. Medicina 2016;52(1):19-27.
26. İlerigelen, B. Gebelik ve Hipertansiyon. İÜ. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sistemik Arter Hipertansiyonu Sempozyumu, İstanbul 1997:59-76.
27. Öktem F. Gebelikte Hipertansif Hastalıklar, Preeklampsi Eklampsi ve Hellp Sendoromu'nda Obstetrik Anestezi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2002;55(01):73-84.
28. Tooher J, Thomtom C, Makrsi A, Ogle R, Korda A, Horvath J, et al. Hypertension in pregnancy and long term cardiovascular mortality: a retrospective cohort study. Am J Obstet Gynecol 2016;1-6.
29. Gezginç K, Yazıcı F. Gebeliğin hipertansif hastalıkları. Tıp Araştırmaları Dergisi 2013;11:1-9.
30. Sharma MA, Engeli S. Managing big issues on lean evidence: treating obesity hypertansion. Nephrol Dial Transplant 2002;17:353-355.
31. Wofford RM, Davis MM, Harkins GK, King DS, Wyatt SB, Jones DW. Terapeutic Considerations in the treatment of hypertension. J Clin Hypertens 2002;4(3):189-196.
32. Kaya A. Obezite ve hipertansiyon. Turkish Journal of Endocrinology and Metabolism 2003;2:13-21.
33. Paydaş S. Obezite ve Hipertansiyon. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Nefroloji Bilim Dalı 2004;21-22.
34. Zungur M, Yıldız A. Hipertansif hastaya yaklaşım. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2004;13(8):297-303.
35. Brown IJ, Dyer RA, Chan Q, Cogswell ME, Ueshima H, Stamler J, et al. Estimating 24-Hour Urinary Sodium Excretion From Casual Urinary Sodium Concentrations in Western Populations The INTERSALT Study. Am J Epidemiol 2013;177(11):1180-1192.
36. Geleijinse J, Kok F, Grobbee D. Blood pressure response to changes in sodium and potassium intake a metaregression analysis of randomised trials J Hum Hypertens 2003;17(7):471-480.
37. Stamler J, Rose G, Stamler R, Elliot P, Dyer A, Marmot M. INTERSALT study findings. Public health and medical care implications. Hypertension 1989;14(5):570-577.
38. Dickinson HO, Nicolson D, Cook JV, Campbell F, Beyer FR, Ford GA, et al. Calcium supplementation for the management of primary hypertension in adults. Cochrane Database of Systematic Reviews 2006; 19(2): CD004639.
39. Alphan Tüfekçi E. Hipertansiyonda beslenme tedavisi. Alphan Tüfekçi E, editör. Hastalıklarda Beslenme Tedavisi. 1. Baskı. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi; 2013:s 367-384.
40. Dickinson HO, Nicolson D, Cook JV, Campbell F, Cook JV, Renton F, et al. Magnesium supplementation for the management of essantial hypertension in adults. Cochrane Database Syst Rev 2006; 19(3): CD004640.
41. Riley M, Bluhm B. High blood pressure in children and adolescents. Am Fam Physician 2012;85(7):693-701.
42. Collins R, MacMahon S. Blood pressure, antihypertensive drug treatment and the risks of stroke and of coronary heart disease. British Medical Bulletin 1994;50(2):272-298.
43. Whelton PK, He J, Appel L, Cutler J, Havas S, et al. Primary prevention of hypertension: clinical and public health advisory from The National High Blood Pressure Education Program. JAMA 2002;288(15):1882-1888.
44. Cutler, J, Follman D, Elliot P, Suh I. An overview of randomized trials of sodium reduction and blood pressure. Hypertension 1991;17(1):27.
45. Mancia G, Backer GD, Dominiczak A, Cifkova R, Fagard R, Germano G. Arteriyel Hipertansiyon Tedavisi Kılavuzu. 2007.
46. Elliot P. Intersalt: an international study of electrolyte excretion and blood pressure. Results for 24 hour urinary sodium and potassium excretion. Intersalt Cooperative Research Group. BMJ 1988;297:319-328.
47. Strazzullo P, D’Elia L, Kandala NB, Cappuccio FP. Salt intake, stroke, and cardiovascular disease: meta-analysis of prospective studies. BMJ 2009;339:4567.
48. Öksüz E. Hipertansiyonda klinik değerlendirme ve ilaç dışı tedavi. Sted 2004;13(3):99-104.
49. Moore TJ, Conlin PR, Ard J, Svetkey LP. DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) diet is effective treatment for stage 1 isolated systolic hypertension. Hypertension 2001;38(2):155-158.
50. National Institutes of Health. Your guide to. Lowering your blood pressure with DASH. US, 2006.
51. Appel LJ, Brands M, Daniels S, Karanja N, Elmer JP, Sacks FM. Dietary approaches to prevent and treat hypertension a scientific statement from the American Heart Association. Hypertension 2006; 47(2):296-308.
52. Sacks FM, Svetkey L, Vollmer W, Appel L, Bray GA, Harsha D, et al. Effects on blood pressure of reduced dietary sodium and the Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) diet. New Eng J Med 2001;344(1):3-10.
53. Fogli-Cawley JJ, Dwyer J, Saltzman E, McCullough ML, Troy LM, Meigs JB, et al. The 2005 Dietary Guidelines for Americans and risk of the metabolic syndrome. Am J Clin Nutr 2007;86(4):1193-1201.
54. Harnden KE, Frayn KN, Hodson L. Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) diet: applicability and acceptability to a UK population. J Hum Nutr Dietet 2010;23(1):3-10.
55. Epstein DE, Sherwood A, Smith JP, Craighead L, Caccia C, Lin PH, et al. Determinants and consequences of adherence to the DASH Diet in African American and white adults with high blood pressure: results from the ENCORE Trial. J Acad Nutr Diet 2012;112(11):1763.