ÇAĞDAŞ SALİH MERİÇ, NURCAN YABANCI AYHAN

Yaşlılarda Evde Sağlık Hizmetleri ve Malnütrisyonun Önemi

Yaşam süresinin artması gelecekte sağlık hizmetlerinin etkin sunumu ve özellikle de bakım ihtiyacının karşılanmasının giderek güçleşeceğine işaret etmektedir. Bu durum yaşlılarda evde sağlık hizmetlerine yönelik önlemler alınması gerektiğini ortaya koymaktadır. Evde sağlık hizmetleri, engelli, yaşlı, kronik hastalığı olan bireylerin sağlığını ve işlevlerini korumak veya yükseltmek amacıyla birey ve aileye sunulan hizmetleri kapsamaktadır. Evde sağlık hizmeti talep eden yaşlılar genellikle multimorbiditesi olan, işlevsel ve bilişsel kapasitesi azalmış, bakımını kendisi sağlayamayan, eve, yatağa veya diğer bireylere bağımlıdır. Bu özelliklerin hepsi yaşlının beslenmesiyle doğrudan ilişkili olup, geriatrik bir sendrom olarak da tanımlanan, azalmış kavrama gücü, depresif durum, yüksek enfeksiyon prevalansı ve kötü klinik sonuçlar ile ilişkili malnütrisyon için risk etmenleridir. Bu nedenle evde sağlık hizmeti alan yaşlıların rutin olarak beslenme durumlarının izlenmesi gerekmektedir. Bu derleme yazıda, yaşlı bireylerde evde sağlık hizmetleri ve malnütrisyonun önemi ele alınmıştır

The Importance of Home Health Care Services and Malnutrition in Elderly

The increase in life expectancy will likely make increasingly difficult to provide effective delivery of health services and meeting maintenance needs in future. For that reason it is necessary to take precautions in home health care services in elderly. Home health care include services offered to individuals and their families in order to maintain and improve health and functions of disabled, elderly and individuals with chronic diseases. Elderly who demand home health care are often with multiple morbidities and reduced functional and cognitive capacity, unable to provide self-care and dependent on home, bed or other people. All of these properties are directly related to elderly’s nutrition, also risk factors for malnutrition, defined as a geriatric syndrome, associated with reduced grip strength, depressive state, high prevalence of infection and poor clinical outcome. Consequently; it is necessary to monitor nutritional status routinely in elderly. In this review article, the importance of home health care services and malnutrition in elderly is discussed

PDF

___

1. Türkiye İstatistik Kurumu. İstatistiklerle Yaşlılar, 2014. Sayı:18620 Yayınlanma Tarihi: 18.03.2015 Available at: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri. do?id=18620 Accessed March 27, 2017.
2. Aksoy H, Kahveci R, Şencan İ, Kasım İ, Özkara A. Historical progression and implementation of home care services. Turkish Medical Journal 2015;7(1):118- 123.
3. American Medical Association and American Academy of Home Care Physicians. Medical Management of the Home Care Patient, Guidelines for Physicians. 2007; p.1-5. Available at: http://www.alscareproject. org/organizations/AMA-HomeCarePhysicians.pdf Accessed March 27, 2017
4. Işık O, Kandemir A, Erişen MA, Fidan C. Evde sağlık hizmeti alan hastaların profili ve sunulan hizmetin değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 2016;19(2):171-186
5. Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü. Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik. Ankara, 10.03.2005; Resmi Gazete Sayı: 25751.
6. Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Tarafından Evde Sağlık Hizmetlerinin Sunulmasına Dair Yönetmelik. Ankara, 27.02.2015; Resmi Gazete Sayı: 29280.
7. Özer Ö, Şantaş F. Kamunun sunduğu evde bakım hizmetleri ve finansmanı. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;3(2):96-103.
8. Çoban M, Esatoğlu AE. Evde bakım hizmetlerine genel bir bakış. Türkiye Klinikleri Journal of Medical EthicsLaw and History 2004;12(2):109-120.
9. World Health Organization Study Group on HomeBased Long-Term Care. Home-based long-term care: report of a WHO study group (Vol. 898). Geneva, 2000.
10. World Health Organization. A glossary of terms for community health care and services for older persons. WHO Centre for Health Development Ageing and Health Technical Report Vol. 5. 2004. p.43-45
11. Genet N, Boerma W, Kroneman M, Hutchinson A, Saltman RB. Home Care across Europe, The European Observatory on Health Systems and Policies/ Observatory Studies Series, 27. Brussels: WHO European Centre for Health Policy. 2012. p.2-5.
12. Yılmaz M, Sametoğlu F, Akmeşe G, Tak A, Yağbasan B, Gökçay S, et al. Sağlık hizmetinin alternatif bir sunum şekli olarak evde hasta bakımı. İstanbul Tıp Dergisi 2010;11(3):125-132.
13. Erdil F, Bayraktar N. Cerrahi hastasının evde bakımı. Sağlık ve Toplum Dergisi 2004;14:3-8.
14. Akdemir N, Bostanoğlu H, Yurtsever S, Kutlutürkan S, Kapucu S, Özer ZC. Yatağa bağımlı hastaların evde yaşadıkları sağlık sorunlarına yönelik evde bakım hizmet gereksinimleri. Dicle Tıp Dergisi 2011;38(1):57- 65.
15. Bahar A, Parlar S. Yaşlılık ve evde bakım. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007;2(4):32-39.
16. Bilge U, Elçioğlu Ö, Ünalacak M, Ünlüoğlu İ. Türkiye’de yaşlı evde bakım hizmetleri. Eurasian Journal of Family Medicine 2014;3(1):1-8.
17. Turan ÖS. Evde izlemi yapılan kronik kardiyopulmoner hastaların evde bakım sürecinde tıbbi gereksinim düzeylerinin saptanması. Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı. Uzmanlık Tezi,2008.
18. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Bakım Hizmetleri Kalite Standartları. 2014; p.15-18 Available at: http:// eyh.aile.gov.tr/uygulamalar/ebakim/bakim-hizmetlerikalite-standartlari-kitabi Accessed March 27, 2017
19. Özkul SA, Ünalan PC. Yaşlı evde bakım hastasının beslenme durumu. Türkiye Klinikleri Journal of Family Medicine Special Topics 2015;6(6):28-34.
20. Lochs H, Allison SP, Meier R, Pirlich M, Kondrup J, van den Berghe G, et al. Introductory to the ESPEN Guidelines on Enteral Nutrition:Terminology, definitions and general topics. Clin Nutr 2006;25(2):180-186.
21. Özkara A, Kasım İ. Evde bakım gerektiren hastalarda beslenme. Türkiye Klinikleri Journal of Family Medicine Special Topics 2014;5(6):56-60.
22. Rakıcıoğlu N. Yaşlılık döneminde malnütrisyonun saptanması. Ed: Kutsal YG. Geriatri “Yaşlı Sağlığına Multidisipliner Yaklaşım”. Türk Eczacılar Birliği Eczacılık Akademisi Yayını 2009. p. 115-120.
23. Chen SH, Acton G, Shao JH. Relationships among nutritional self-efficacy, health locus of control and nutritional status in older Taiwanese adults. J Clin Nurs 2010;19(15-16):2117-2127.
24. Han Y, Li S, Zheng Y. Predictors of nutritional status among community dwelling older adults in Wuhan, China. Pub Health Nutr 2009;12(08):1189-1196.
25. Johansson Y, Bachrach-Lindstrom M, Carstensen J, Ek AC. Malnutrition in a home –living older population: prevalence, incidence and risk factors. A prospective study. J Clin Nurs 2009;18(9):1354-1364.
26. Johson LE, Sullivan DE. Nutrition and failure to thrive. In: Landefeld CS, Palmer RM, Johnson MA, Johnston CB, Lyons WL, editors. Currrent geriatric treatment and diagnosis. International ed. New York: Mc Graw Hill Companies; 2004. p. 391-406.
27. Kwon J, Suzuki T, Kumagai S, Shinkai S, Yukawa H. Risk factors for dietary variety decline among Japanese elderly in a rural community: a 8-year follow- up study from TMIG-LISA. Eur J Clin Nutr 2006;60(3):305-311.
28. Pablo MA, Izaga MA, Alday LA. Assessment of nutritional status on hospital admissions, nutritional scores. Eur J Clin Nutr 2003;57(7):824-831.
29. Yap KB, Niti M, Ng TP. Nutrition screening among home-dwelling older adults in Singapore. Singapore Med J 2007;48(10):911-916.
30. Tannen A, Schutz T, Smoliner C, Dassen T, Lahmann N. Care problems and nursing interventions related to oral intake in German Nursing homes and hospitals: A descriptive multicentre study. Int J Nurs Stud 2012;49(4):378-385.
31. Zapka J, Amella E, Magwood G, Madisetti M, Garrow D, Batchelor-Aselage M. Challenges in efficacy research: the case of feding alternatives in patients with dementia. J Adv Nurs 2014;70(9):2072-2085.
32. Whear R, Abbott R, Thompson-Coon J, Bethel A, Rogers M, Hemsley A, et al. Effectiveness of meal time interventions on behavior symptoms of people with dementia living in carehomes: A Systematic Review. J Am Med Dir Assoc 2014;15(3):185-193.
33. Mucci E, Jackson SHD. Nutritional supplementation in community- dwelling elderly people. Ann Nutr Metab 2008;52(1):33-37.
34. Arnaud-Battandier F, Malvy D, Jeandel C, Schmitt C, Aussage P, Beaufrère B, et al. Use of oral supplements in malnourished elderly patients living in the community: a pharmaco-economic study. Clin Nutr 2004;23(5):1096- 1103.
35. Kulnik D, Elmadfa I. Assessment of the nutritional situation of elderly nursing home residents in Vienna. Ann Nutr Metab 2008;52(1):51-53.
36. Pauly L, Stehle P, Volkert D. Nutritional situation of elderly nursing home residents. Zeitschrift für Gerontologie und Geriatrie 2007;40(1):3-12.
37. Saeidlou SN, Merdol TK, Mikaili P, Bektaş Y. Assessment of the nutritional status and affecting factors of elderly people living at six nursing home in Urmia, Iran. Int J Acad Res 2011;3(1):173-181.
38. Saeidlou SN, Merdol TK, Mikaili P, Bektaş Y. Assessment of the nutritional status of elderly people living at nursing homes in Northwest Iran. Int J Acad Res 2011;3(1):463-472.
39. Souminen M, Muurinen S, Routasalo P, Soini H, SuurUski I, Peiponen A, et al. Malnutrition and associated factors among aged residents in all nursing home in Helsinki. Eur J Clin Nutr 2005;59(1):577-583.
40. Tsai AC, Ku PY. Population-specific Mini Nutritional Assessment effectively predicts the nutritional state and follow-up mortality of institutionalized elderly Taiwanesere gardless of cognitive status. Br J Nutr 2008;100(1):152-158.
41. Tsai AC, Chang TL, Yang TW, Chang-Lee SN, Tsay SF. A Modified Mini Nutritional assessment whitout BMI predicts nutritional status of community living elderly in Taiwan. J Nutr Health Aging 2010;14(3):183-189.
42. Vedantam A, Subramanian V, Rao NV, John KR. Malnutrition in free-living elderly in rural South India: prevalence and risk factors. Pub Health Nutr 2010;13(9):1328–1332.
43. Kuyumcu ME, Yeşil Y, Öztürk ZA, Halil M, Ülger Z, Yavuz B, et al. Challenges in nutritional evaluation of hospitalized elderly; always with mini-nutritional assessment? Eur Geriatr Med 2013;4(4):231-236.
44. Ülger Z, Halil M, Kalan I, Yavuz BB, Cankurtaran M, Güngör E, et al. Comprehensive assessment of malnutrition risk and related factors in a large group of community-dwelling older adults. Clin Nutr 2010;29(4):507-511.
45. Saka B, Kaya O, Öztürk GB, Erten N, Karan MA. Malnutrition in the elderly and its relationship with other geriatric syndromes. Clin Nutr 2010;29(6):745- 748.
46. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, “Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Hekimler İçin Yaşlı Sağlığı Tanı ve Tedavi Rehberi 2010”. Available at: http://ailehekimligi.gov. tr/images/stories/Kitaplar/birinci%20basamak%20 salk%20hizmetlerinde%20alan%20hekimler%20 in%20yal%20sal%20tan%20ve%20tedavi%20 rehberi%202010.pdf Accessed March 27, 2017.
47. Kondrup J, Allison SP, Elia M, Vellas B, Plauth M. ESPEN guidelines for nutrition screening 2002. Clin Nutr 2003;22(4):415-421.
48. Guigoz Y, Jensen G, Thomas D, Vellas B. The Mini Nutritional Assessment (MNA) review of the literature-What does it tell us? J Nutr Health Aging 2006;10(6):466-487.
49. Varela YA, Rodea AS, Alvarez MP, Fernandez J. Relationship between quality of life and various models of homecare in terminal oncology patients from a health area of Madrid. Rev Esp Salud Pública 2003;77(5):567- 579.
50. Seiler WO. Clinical pictures of malnutrition in ill elderly subjects. Nutrition 2001;17(6):496-498.