UMUT ÜZAR

8530

Finansallaşma Çağında Eşitsizliklerin Görünümü ve Devletin Rolü

1980'li yıllardan bu yana, dünyada eşitsizlikler giderek artmıştır. Eşitsizliklerin derinleşmesi, bir yandan önemli bir sosyal sorun teşkil ederken, diğer yandan da toplam talebin durgunlaşması yönünde makroekonomik problemler yaratmaktadır. Hiç kuşkusuz, bu sürecin finansallaşma fenomeninden bağımsız olarak ele alınması, birçok şeyin gözden kaçırılmasına neden olacaktır. Reel alanda sıkışan sermayenin giderek finansal alanlara kayması ve süreç içinde finans piyasalarının ve aktörlerinin ekonomik aktivitelerde giderek belirleyici bir konuma gelmesi finansal alana ait olan her bir parçanın dikkatli bir şekilde analizini gerekli kılmaktadır. Ayrıca, Keynesyen dönemde devletlerin etkin olarak faaliyet gösterdiği eğitim, sağlık ve sosyal güvenlik alanları gibi dolaylı gelir olarak kabul edilebilecek bazı kalemlerin de ortadan kaybolmasıyla giderek daha çok kişi finansal alana entegre olmuş ve neredeyse tüm dünya üzerinde hane halkının borç gelir oranı ciddi şekilde artmıştır. Dolayısıyla tüm bu süreçler kaçınılmaz bir şekilde eşitsizlikleri derinleştirmiştir.

Outlook for Inequalities in Age of Financialization and Role of State

Since 1980s, inequalities has been increasing all around the world. While deepening of inequalities causes many social problems, it also creates macroeconomic problems by decreasing aggregate demand. Discussing this issue independent from the financialization phenomenon will indeed result in missing many important aspects of it. Gradual shift of capital, which has been stuck in the real sector so far, towards financial sector and dominance of agents within financial sector on determination of economic activities entails a thorough analysis of each component of financialization. Moreover, decrease in share of government in services such as education, health, social security, which were once significantly subsidized by the government and can be considered indirect income, many more people has been engaged with financial sector and all around the world household debtto-revenue ratio has been considerably increased. As a result, all these processes inevitably has deepened the inequalities.
PDF

___

  • Aglietta, M. ve Breton, R. (2001). Financial Systems, Corporate Control and Capital Acumulation. Economy and Society, 30 (4), 433-66.
  • Allen, M. (2004). The Varieties Of Capitalism Paradigm: Not Enough Variety?. Socio-Economic Review, (2), 87-108.
  • Amin, S. (1996). The Challenge of Globalization. Review of International Political Economy, 3 (2), 216- 59.
  • Arrighi, G. (2003). The Social and Political Economy of Global Turbulence. New Left Review, 20, 5-71.
  • Arrighi, G. (2005). Hegemony Unravelling-2. New Left Review, 33, 83-116.
  • Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. (2010). Sorularla Basel III. Risk Yönetim Dairesi. Aralık 2010.
  • Başoğlu, U., Ölmezoğulları, N., ve Parasız, İ. (2012). Gelir Bölüşümü Teori ve Politika. Ekin.
  • Bayram, İ. E. (2015). Finans Odaklı Büyüme ve Avrupa'da Sosyal Refah Devletinin Geleceği: Kriz Sürecinde İsveç ve İrlanda Deneyimleri. F. Şenses, Z. Öniş ve C. Bakır (Yay. Haz.). Küresel Kriz ve Yeni Ekonomik Düzen içinde (ss.143-168). İstanbul: İletişim.
  • Blanchard, O. J., Dell'Ariccia, M. G., ve Mauro, M. P. (2013). Rethinking Macro Policy II: Getting Granular. IMF Staff Discussion Note. April 2013. SDN/13/03.
  • Blanchard, O. J., Dell'Ariccia, M. G., ve Mauro, M. P. (2010). Rethinking Macroeconomic Policy. IMF Staff Position Note. February 12, 2010, SPN/10/03.
  • Bocutoğlu, E. (2014). Hukuk Ve İktisat İlişkileri İçin Bir Örnek Olay Olarak Glass-Steagall Yasası İle 2007 Küresel Finansal Krizi Bağlantısı. Türkiye Ekonomi Kurumu Uluslararası Ekonomi Kongresi, Antalya, Türkiye, 12 Ekim 2016 tarihinde http://ersanbocutoglu.net/Custom/OdesisMc/Makale/TEK%20ANTALYA.pdf adresinden erişildi.
  • Bocutoğlu, E. (2015). 2008 Küresel Finansal Krizinin Nedenleri. N. Eroğlu, İ. Eroğlu ve H. İ. Aydın (Yay. Haz.). İktisadi Krizler ve Türkiye Ekonomisi içinde (ss.273-302). İstanbul: Orion.
  • Boyer, R. (2000). Is a Finance-led Growth Regime a Viable Alternative to Fordism? A Preliminary Analysis. Economy and Society, 29 (1), 111-45.
  • Capital, En Çok Kazanan 50 Süper Yönetici. 23 Ekim 2016 tarihinde http://www.capital.com.tr/yonetim/insan-kaynaklari/en-cok-kazanan-50-super-yonetici- haberdetay-1666 adresinden erişildi.
  • Chang, H.J. ve Grabel I.(2005). Kalkınma Yeniden: Alternatif İktisat Politikaları Elkitabı (E. Özçelik, Çev.). İstanbul: İmge (Orijinali 2004 yılında yayınlanmıştır).
  • Çelik, S. (2014). Kitap İncelemesi: Piketty, Finansallaşma ve Yönetici Ücretleri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 69(3), 685-693.
  • Demir, F. (2007). Private Investment, Portfolio Choice and Financialization of Real Sectors in Emerging Markets. University of Oklahoma, MPRA Paper, (3835), 5, July, 1-40.
  • Dickens, E. (1998). Bank Influence and the Failure of US Monetary Policy During the 1953-54 Recession. International Review of Applied Economics, 12(2), 221-240.
  • Dodig, N., Hein, E. ve Detzer, D. (2015). Financialisation and the Financial and Economic Crises: Theoretical Framework And Empirical Analysis For 15 Countries. Institute for International Political Economy Berlin, Working Paper, 54/2015, 1-48.
  • Dore, R. (2002). Stock Market Capitalism and its Diffusion. New Political Economy, 7:1, 115-121.
  • Dumenil, G. ve Levy, D. (2005). Costs and Benefits of Neoliberalism: A Class Analysis. G. Epstein (Yay. Haz.). Financialization and the World Economy içinde (ss.17-45). Northampton, US: Edward Elgar.
  • Dünya Gazetesi, (2014). Yellen: Gelir Eşitsizliği Endişe Verici. 06 Kasım 2016 tarihinde http://www.dunya.com/dunya/yellen-gelir-adaletsizligi-endise-verici-haberi-260297 adresinden erişildi.
  • Eichengreen, B. (2016). Aynalı Salon (A.C Balcı, Çev.). İstanbul: Efil (Orijinali 2014 yılında yayınlanmıştır).
  • Epstein, G. (2005). Introduction: Financialization and the World Economy. G. Epstein (Yay. Haz.). Financialization and the World Economy içinde (ss.3-16). Cheltenham and Northampton: Edwar Elgar.
  • Epstein, G. (2013). Developmental Central Banking: Winning The Future By Updating A Page From The Past, Review of Keynesian Economics, 1(3), 273-287.
  • Eroğlu, N. (2007). İktisat Politikalarında Israrla Neden Fiyat İstikrarı Amacı?, Finans-Politik ve Ekonomik Yorumlar, 44, 8-10.
  • Fitoussi, J. P., ve Saraceno, F. (2010). Inequality and Macroeconomic Performance. OFCE - Centre De Recherche En Économie De Sciences, 2010(13), 1-18.
  • Fortune Türkiye, CEO'lar 2016'da ne kadar maaş alacak? 23 Ekim 2016 tarihinde http://www.fortuneturkey.com/ceolar-2016da-ne-kadar-maas-alacak-26459#popup adresinden erişildi.
  • Foster, J.B. (2010). The Financialization of Accumulation. Monthly Review, 62(5), 1-17.
  • Foster, J. B. (2007). The Financialization of Capitalizm. Monthly Review, 58(11), 1-12.
  • Foster, J.B. (2008). The Finanzilization of Capital and the Crisis. Monthly Review, 59(11), 1-19.
  • Froud, J., Haslam, C., Johal, S. ve Williams, K. (2000). Shareholder Value and Financialization: Consultancy Promises, Management Moves. Economy and Society, 29 (1), 80-110.
  • Giacché, V. (2011). Marx, The Falling Rate Of Profit, Financialization, and The Current Crisis. International Journal of Political Economy, 40(3), 18-32.
  • Güngen, A. R. (2015). Çevresel Finansallaşma ve Devletin Rolü. H. Mıhçıoğlu (Yay.Haz.). Finansallaşma, Devlet ve Politik İktisat içinde (ss.9-32). Nota Bena.
  • Hall, P. A. ve Soskice, D. (2004). An Introduction to Varieties of Capitalism. P.A. Hall ve D. Soskice (Yay. Haz.). Varieties of Capitalism: The Institutional Foundations of Comparative Advantage içinde (ss.1-68). Oxford University Press.
  • Harvey, D. (2010). Postmodernliğin Durumu. (S. Savran, Çev.). İstanbul. Metis Yayınları (Orijinali 1989 yılında yayınlanmıştır).
  • Hein, E. ve Mundt, M. (2011). Financialisation and The Requirements And Potentials For Wage-Led Recovery - A Review Focusing on The G20. ILO Conditions of Work and Employment Series, No. 37, 1-62.
  • Hilferding, R. (1995). Finans Kapital (Y. Öner, Çev.). İstanbul: Belge Yayınları (Orijinali 1910 yılında yayınlanmıştır).
  • ILO. (2013). World of Work Report, 28 Mart 2017 tarihinde http://www.ilo.org/global/research/global- reports/world-of-work/2013/WCMS_214476/lang--en/index.htm adresinden ulaşıldı.
  • Işık, S. (2009). İstihdam Bağlamında Neoliberal Yaklaşıma Post Keynesyen Karşı Duruş: Devletin Nihai İşveren Rolü. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 11, 2, 137-162.
  • Jaumotte, F. and Buitron, C.O. (2015). Inequality and Labor Market İnstitutions. International Monetary Fund. IMF Staff Discussion Note, July, SDN1514, 1-31. 10 Ekim 2016 tarihinde https://www.imf.org/external/pubs/ft/sdn/2015/sdn1514.pdf adresinden ulaşıldı.
  • Kaldor, N. (1955). Alternative Theories of Distribution. The Review of Economic Studies, 23(2), 83- 100.
  • Kalecki, M. (1938). The Determinants of Distribution of The National İncome. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 97-112.
  • Kozanoğlu, H. ve Aytürk, Y. (2015). Finansallaşma, Küresel Gelir Eşitsizliği ve 2008 Krizi. N. Eroğlu, İ. Eroğlu ve H. İ. Aydın (Yay. Haz.). İktisadi Krizler ve Türkiye Ekonomisi içinde (ss.303-322). İstanbul: Orion..
  • Köymen, O. (2007). Sermaye Birikirken. İstanbul, Yordam Kitap.
  • Krippner, G. (2005). The Financialization of the American Economy, Socio-Economic Review, 3 (2), 173-208.
  • Kumhof, M., ve Rancière, R. (2010). Inequality, Leverage and Crises. IMF Working Paper, WP/10/268, Washington, D.C., 1-37.
  • Lapavitsas, C. (2010). Financialisation and Capitalist Accumulation: Structural Accounts of The Crisis of 2007-9. SOAS, Research on Money and Finance Discussion Papers, 16, 1-31.
  • Lazonick, W. ve O'Sullivan, M. (2000). Maximizing Shareholder Value: A New Ideology for Corporate Governance. Economy and Society, 29 (1), 13-35.
  • Lenin, V. I. (2006). Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması (C. Süreya, Çev.). Ankara: Sol Yayınları (Orijinali 1917 yılında yayınlanmıştır).
  • McKinsey Global Institute. (2015). Debt and (Not Much) Deleveraging. February 2015.
  • Memiş, E. (2014). Kronik: Yoksulluk ve Eşitsizlik Üzerine: Eski Mesele, Yeni Aktörler, Yine Düş Kırıklığı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 69(3), 695-701.
  • Metin, O. (2013). Kapitalizmin Çeşitliliği Yaklaşımı ve Açmazları: Çalışma İlişkileri Yazınına Kurumsalcı Etkiler. Sakarya İktisat Dergisi, 23, 142 - 169.
  • Mishel, L., ve Sabadish, N. (2013). CEO Pay in 2012 was Extraordinarily High Relative to Typical Workers and Other High Earners. Economic Policy Institute, Issue Brief, 367, 18 Kasım 2016 tarihinde http://www.epi.org/files/2013/ceo-pay-2012-extraordinarily-high.pdf adresinden erişildi.
  • Mishkin, F.S. (2010). The Economics of Money Banking & Finacial Markets. Pearson Education.
  • OECD. (2015). Revenue Statistics 2015, 18 Kasım 2016 tarihinde http://www.oecd- ilibrary.org/taxation/revenue-statistics_19963726 adresinden erişildi.
  • Orhangazi, Ö. (2008a). Keynesgil Finansal Düzenlemelerden Finansallaşmaya: İktisat Literatürü ve ABD Ekonomisinin Finansallaşmasına Tarihsel Bir Bakış. ODTÜ Gelişme Dergisi, 35 (Haziran), 133-159.
  • Orhangazi, Ö. (2008b). Financialisation and Capital Accumulation In The Non-Financial Corporate Sector: A Theoretical And Empirical İnvestigation On The US Economy: 1973-2003, Cambridge Journal of Economics, 32, 863-886.
  • Ostry, M. J. D., Berg, M. A., ve Tsangarides, M. C. G. (2014). Redistribution, Inequality and Growth. International Monetary Fund. IMF Staff Discussion Paper Note February, SDN /14/02, 1-30, 10 Ekim 2016 tarihinde http://www.imf.org/external/pubs/ft/sdn/2014/sdn1402.pdf adresinden ulaşıldı.
  • Öğüt, K. (2006), "Azalan Kar Oranlarından Tüketim Yetersizliğine: Eski Teoriler Geri Dönerken", 16 Ocak 2016 tarihinde http://www.bagimsizsosyalbilimciler.org/Yazilar_Uye/OgutMay06.pdf adresinden ulaşıldı.
  • Özatay, F. (2015). Parasal İktisat Kuram ve Politika. Ankara. Efil Yayınevi.
  • Özgüler, V. C. (2014). Gelir Servet ve Yoksulluk. İstanbul: Cinius Yayınları.
  • Palley, T. I. (2011), The Economics of Wage-led Recovery: Analysis and Policy Recommendations. International Journal of Labor Research, 3, 219-244.
  • Palley, T. I. (2016). Inequality, the Financial Crisis and Stagnation: Competing Stories and Why They Matter. Real-World Economics Review, 74, 1-18.
  • Palley, T. I. (2007). Financialization: What It Is and Why It Matters. The Levy Economics Institute of Bard College, Working Paper No. 525, 1-31.
  • Pierson, C. (2005). The Modern State. Routledge, London ve New York.
  • Piketty, T. I. (2014). Yirmi Birinci Yüzyılda Kapital (H. Koçak, Çev.). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları (Orijinali 2013 yılında yayınlanmıştır).
  • Polanyi, K. (2010). Büyük Dönüşüm. (A. Buğra, Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları (Orijinali 1944 yılında yayınlanmıştır).
  • Rajan, R. G. (2010). Fault lines: How Hidden Fractures Still Threaten The World Economy. Princeton University Press.
  • Rowthorn, R. (1982). Demand, Real Wages and Growth. Studi Economici,19, 3-54.
  • Savaşan, F. (2015). Kamu Ekonomisi. Bursa: Dora.
  • Stiglitz, J.E. (2016). Eşitsizliğin Bedeli: Bugünün Bölünmüş Toplumu Geleceğimizi Nasıl Tehlikeye Atıyor? (O. İşler, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları (Orijinali 2012 yılında yayınlanmıştır).
  • Stockhammer, E. (2004). Financialization and the Slowdown of Accumulation. Cambridge Journal of Economics, 28, 719-41.
  • Stockhammer, E. (2012). Financialization, Income Distribution and The Crisis. Investigación Económica, LXXI(279), 39-70.
  • Stockhammer, E. (2015). Rising İnequality As A Cause of The Present Crisis. Cambridge Journal of Economics, 39(3), 935-958.
  • Sweezy, P. (1997). More (or less) on Globalization. Monthly Review, 49(4), September, 1-5.
  • Tayler, W. J., ve Zilberman, R. (2016). Macroprudential Regulation, Credit Spreads and The Role Of Monetary Policy. Journal of Financial Stability, 26, 144-158.
  • Tcherneva, P. R. (2012). Beyond Full Employment: The Employer of Last Resort as an Institution for Change. The Levy Economics Institute of Bard College, Working Paper No.732, 1-26.
  • Tiryaki, G. (2016). Para ve Finansın Dönüşümü. İstanbul: Efil.
  • Tiryaki, G. (2014). Banking Leverage, Credit Indicators, Current Account Balance and Economic Growth with Their Implications in Turkey (1999-2013). Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Cilt 6, Sayı 11, 99-118.
  • Tiyek, R. (2014). Devletin Endüstri İlişkilerindeki Rolü ve Taşeron Çalışma. Emek ve Toplum, Cilt 3, Sayı 7, 8-31.
  • Tokucu, E. ve Aykırı, M. (2011). Makro İhtiyat Politikaları ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın 2011 Para Politikası. Finans Politik&Ekonomik Yorumlar, Cilt:48, Sayı.556, 17-30.
  • Tridico, P. (2012). Financial Crisis and Global İmbalances: İts Labour Market Origins And The Aftermath. Cambridge Journal of Economics, 36(1), 17-42.
  • Üzar, U. (2014). Türkiye'de Finansallaşma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Van Arnum, B. M., ve Naples, M. I. (2013). Financialization and Income İnequality In The United States, 1967-2010. American Journal of Economics and Sociology, 72(5), 1158-1182.
  • Vucinic, M. (2016). Importance of Macroprudential Policy Implementation for Safeguarding Financial Stability. Journal of Central Banking Theory and Practice, 2016, 3, 79-98.
  • Wray, R. (2007). Minsky's Approach to Employment Policy and Poverty: Employer of Last Resort and War on Poverty. The Levy Economics Institute of Bard College, Working Paper No.515, 1-18.
  • Yılmaz, A. ve Uçak, A. (2012). Dünya Ekonomisinde Finansallaşma Sürecinin Eleştirel Bir Değerlendirmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(2), 67-84.
  • Veri Kaynakları
  • Bureau Economic Analysis, https://www.bea.gov/
  • OECD Statistics, http://stats.oecd.org/
  • The World Bank, World Development Indicators, http://data.worldbank.org/data-catalog/worlddevelopment-indicators
  • The World Wealth and Income Database Indicator, http://www.wid.world/
  • http://www.aflcio.org/Corporate-Watch/Paywatch-2014/100-Highest-Paid-CEOs, 2015 Yılı CEO Gelirleri
Bankacılar-Cover
  • ISSN: 1300-0217
  • Başlangıç: 1990
  • Yayıncı: Türkiye Bankalar Birliği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Finansallaşma Çağında Eşitsizliklerin Görünümü ve Devletin Rolü

UMUT ÜZAR

Kredi Kartı Sorunları, Finansal Okuryazarlık ve Finansal Eğitim

G. GÜLSÜN AKIN, Levent YILDIRAN

Finansal Kısıtlar, Döviz Kurları ve Firmaların Yaşama Şansları Üzerine Bir İnceleme

NAZLI TORAĞANLI KARAMOLLAOĞLU

Gelişmiş ve Yükselen Ekonomilerde Krizlerin Banka Performansına Etkileri

K. Batu TUNAY

Spot ve Vadeli Piyasa İlişkilerine Markov Rejim Değişim Modelleri Yaklaşımı

AYBEN KOY

Bireysel Müşterilerinin Şikayetlerinin Nedenleri ve Seyrine Dair Analiz: Türkiye Bankalar Birliği Üyesi Banka Uygulamaları

Elif Gül ÖZAK