208209

KOSOVA CUMHURİYETİ’NDE YAŞAYAN GENÇLERİN DİNİ YÖNELİMLERİ

Dünyanın en genç devleti olan Kosova Cumhuriyeti, toplumsal ve etnik yapısı, coğrafi ve stratejik konumu, tarihsel ve kültürel birikimi ve dinsel tecrübesi itibariyle, genelde Balkanları, özelde Balkan Müslümanlarını anlamak bakımından araştırmacılara son derece önemli ve özgün fırsatlar sunmaktadır.Gençlerin dini tutumlarıyla ilgili olarak Balkanlar’da gerçekleştirilen daha önceki araştırmaların sınırlı sayıda ve kapsam itibariyle de oldukça genel oldukları görülmektedir. Diğer taraftan tamamı eski Yugoslavya döneminde yapılan ve Kosovalı gençleri de içine alan bu araştırmalar, önemini korumakla birlikte, şu andaki mevcut durum itibariyle güncellenmeye ihtiyaç duymaktadırlar. Araştırmamız, bütün bu gerekçeler göz önünde bulundurularak ve bağımsızlığını ilan ettikten sonra Kosova Cumhuriyeti’nde yapılacak benzer araştırmalara başlangıç olması amaçlanarak gerçekleştirilmiştir.Bu bağlamda bu araştırmanın ana konusunu, Kosova’da yaşayan Arnavut, Goran ve Türk gençlerinin dini eğilimleri oluşturmaktadır. Bu çerçevede öncelikle gençlerin din konusundaki tutum ve davranışları tespit edilecektir. Ayrıca gençlerin dini eğilimleri ile demografik özellikleri (ırk, cinsiyet, yaşanan yerin özellikleri, gelir durumu ve dindarlık) arasındaki ilişkinin tespit ve tahlili de bu araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Buna paralel olarak da Kosova gençlerinin din eğitimi konusunda nasıl bir beklenti içerisinde oldukları, din ve dini hayat konusundaki düşünce ve yaşayış hakkında ne tür bir yol takip ettikleri, ahlaki tutum ve davranışlarla ilgili yönelimleri de daha net bir şekilde ortaya çıkarılmaya çalışılacaktır. Araştırmanın amacı, Kosovalı gençlerin, dini hayatın göstergesi olarak kabul ettiğimiz dini inanç, ibadet ve eğilimlerini belirlemek ve bu eğilimlerle olgusal durumlar (demografik değişkenler) arasındaki ilişki ve etkileşimleri incelemek olarak ifade edilebilir. Bunun yanında gençlerin din eğitim ve öğretimi belirlemek de bu araştırmanın bir diğer amacı olarak özetlenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Kosova, Genç, Dini Yönelimleri

___

Kaynakça
Cevizci, Ahmet, Felsefe Sözlüğü, “Eğilim”, Paradigma Yayınları, İstanbul, 2000.
Akseki, A. Hamdi, İslam Dini, 32 Baskı, Nur Yayınları, Ankara, 1983.
Aktepe, Münir, “Kosova”, İslam Ansiklopedisi, c. VI, İstanbul Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
Allport, Gordon W., Birey ve Din, Çev. Bilal Sambur, Elis Yayınları, Ankara 2004.
Anamolli, Skender, Kasem Biçoku, Ferit Dyga, Selim İslami, Muzafer Korkuti, Stavri Naçi, Frano Prendi, Selami Pulaha, Pellum Xhufi, Historija e Popullit Shqiptar/ İliret Mesjetar Shqiprija Nen Perandorin Osmane Gjate Shek. XVI- Vitet 20 te Shek. XIX, Akademija e Shkencave e Shqipris İnstituti i Historis, Toena Yayınevi, Tiran 2002.
Aruçi, Muhammet, “Eski Yugoslavya II”, Günümüz Dünyasında Müslüman Azınlıklar, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi Yayınları, İstanbul 1998.
Aruçi, Muhammet, “Kosova”, İslam Ansiklopedisi, c. XVI, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2002.
Ayten, Ali, “Kendini Gerçekleştirme ve Dindarlık İlişkisi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul 2004.
Certel, Hüseyin, Din Psikolojisi, 1. Basım, Andaç Yayınları, Ankara 2003.
Ciroka, Blerim, “İngiltere’de Yaşayan Arnavut Gençlerin Dini Kimlik-leri-İnanışları-Yönelişleri”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul 2006.
Hökelekli, Hayati, Din Psikolojisi, 3. Baskı, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1998.
Hökelekli, Hayati, “Gençlik ve Din”, Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi, Ed. Hayati Hökelekli, Ankara Okulu Yay, Ankara 2002.
İbrahimi, Nexhat, Kontaktet e Para te İslamit me Popujt Ballkanike ne Periudhen Paraosmane, Logos Yayınevi, Shkup 1997.
Cvitkoviç, İvan, Savez Komunista Jugoslavije i Religija, Radniçka Ştampa, Beograd 1982.
Kağıtçıbaşı, Çiğdem, İnsan ve İnsanlar, İstanbul 5. Baskı İstanbul 1983.
Kula, Naci, “Gençlik Döneminde Kimlik ve Din”, Geçlik, Din ve Değer Psikolojisi, Ed. Hayati Hökelekli, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2002.
Kulaksızoğlu, Adnan, Ergenlik Dönemi, T.C. Aile Araştırma Kurumu Yayınları, Ankara 1992.
Mehmedoğlu, Ali Ulvi, Kişilik ve Din, 1. Basım, Değerler Eğitim Merkezi Yayınları, İstanbul 2004.
Mehmet, İbrahimgil, “Eski Yugoslavya I”, Günümüz Dünyasında Müslüman Azınlıklar, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi Yayınları, İstanbul 1998.
Musai, Musa, “Balkan Müslümanlarında Din-Kimlik Bütünleşmesi”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi SBE, İstan-bul 2004.
Mutlu, Kayhan, “Bir Dindarlık Ölçeği (Sosyolojik Yöntem Üzerine Bir Tartışma)”, İslami Araştırmalar, c. III, sayı.4, Ekim, 1989.
Onay, Ahmet, Dindarlık Etkileşim ve Değişim, 1. Basım, Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, İstanbul 2004.
Onay, Ahmet, “Dini Yönelim Ölçeği”, Ankara: İslamiyat Dergisi Yayınları, c. V, sayı. 4, Ekim-Aralık 2002.
Peker, Hüseyin, Din Psikolojisi, 1. Basım, Çamlıca Yayınları, İstanbul 2003.
Sambur, Bilal, “Din ve Psikoloji İlişkisini Yeniden Düşünmek”, Din Psikolojisi, İslami Araştırmalar Yayınları (Din Psikolojisi özel sayısı), c. XIX, sayı. 3, İstanbul 2006.
Subaşı, Necdet, “Türkiye Dindarlığı: Yeni Tipolojiler1, İslamiyat Dergisi Yayınları, c. V, sayı. 4, Ekim-Aralık, Ankara 2002.
Toçi, Fatmir, Kosova ne Veshtrim Enciklopedik, Akademia e Shkencave Qendra e Enciklopedis Shqiptare Botimet Toena, Tiran 1999.
Tümer, Günay, “Din Maddesi” , İslam Ansiklopedisi, c. 9, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2002.
Uysal, Veysel, Dini Tutum Davranış ve Şahsiyet Özellikleri, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları Nu.111, İstan-bul 1996.
Vergote, Antoine, Dini İnanç ve İnançsızlık, Veysel Uysal (çev.), Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İs-tanbul 1999.
Vergote, Antoine, Din Psikolojisi Nedir Ne Değildir, Çev. Ali Köse , İlim Araştırma Dergisi c. II, say.2, Temmuz-Aralık, 1997.
Yaparel, Recep, “Dinin Tarifi Mümkün mü?”, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, c. IV, 1987.
Elektronik Posta
Çolakoğlu Z, Kosova devlet mührünü bastı,
http://yenisafak.com.tr/dunya/?t=10.04. 2008&i=110538 (10.04.2008).
Kosova bağımsızlığını ilan etti, http://www.kosovahaber.com/ (17 Şubat 2008).
Muhamed, Faruk, Müslüman Kosova’nın dünü ve bugünü, Home http://www.enfal.de/tarih28.htm (15 Aralık 2007)
Pajaziti, A, (1008) Mesimi Fetar Sfid e Shoqris Postmoderne, http://www.el-hikmeh.net/lufta_per_ekzistence.html (11 Nisan 2008).
http://www.ks.gov.net/ESK/esk/pdf/shqip-pergjithshme/pub.grat_burrat.pdf
Faruk, Muhammet, http://www.enfal.de/tarih28.htm (1 Aralık 1998)
Star, http://www.porttakal.com/haber-kosova-da-savunma-gucu-guvenlik-gucu-ne-donustu-220427.html (20 Ocak 2009)
Murat Yılmaz, İslam Coğrafyası Bağımsızlığın Eşiğinde bir Ülke Kosova, http://www.dusuncegundem.com/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=484 (05 Mayıs 2008)