ÖĞRENCİLERİN KARİYER TERCİHLERİNE GÖRE KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN KARİYER DEĞERLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: İŞLETME LİSANS BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Bu çalışmada, İşletme lisans bölümü öğrencilerinin iş hayatında çalışmayı tercih ettikleri departmanlara göre, beş büyük faktör kuramı kişilik özelliklerinin kariyer değerleri üzerindeki etkisinin incelenmesi ve aynı zamanda bu tercihlerine göre hem kariyer değerleri boyutlarının hem de kişilik özellikleri boyutlarının ortalama düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İstanbul’da bir devlet üniversitesinde kolayda örnekleme ile belirlenen 414 katılımcı öğrenciye, yüz yüze uygulanan anket aracılığıyla toplanan verilerin analizinde, SPSS 22 paket programı kullanılmıştır. Araştırmada; frekans analizi, Kolmogorov-Smirnov testi, faktör analizi, güvenilirlik testi ve kariyer değerleri üzerinde kariyer tercihlerine göre kişilik özelliklerinin etkisinin belirlenmesi için regresyon analizi uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre; muhasebe kariyer tercihi gösteren öğrencilerin güvenlik kariyer değeri ile uyumluluk kişilik özelliği; finans kariyer tercihi gösteren öğrencilerin teknik kariyer değeri; insan kaynakları kariyer tercihi gösteren öğrencilerin yönetimsel kariyer değeri ve uyumluluk kişilik özelliği; pazarlama kariyer tercihi gösteren öğrencilerin yaşam tarzı kariyer değeri ve deneyime açık kişilik özelliği göstermekte oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Effects of the Students’ Personality Traits on Their Career Anchors by Their Career Trends: A Research on Students in Business Administration

The purpose of this study is to examine the effect of Big Five Factor personality traits on career anchors and to determine the average levels of both career anchor dimensions and personality trait dimensions, according to career trends reported by students in the department of Business Administration. For these purposes and within this scope, 414 participant students were reached by convenience sampling at a state university in İstanbul. The data obtained by face-to-face questionnaires were analyzed using the packaged program SPSS 22. This study contains frequency analysis, Kolmogorov-Smirnov test, factor analysis, reliability test. Additionally regression analysis was used to determine the effect of personality traits on career anchors based on career preferences. According to research results; the students who interested in accounting career preference demonstrate the personality trait of agreeableness with the security career anchor; the students who interested in finance career preference demonstrate the technical-functional career anchor; the students who interested in human resources career preference demonstrate the personality trait of agreeableness with the managerial competence career anchor; and finally the students who interested in marketing career preference demonstrate the personality trait of openness to newness with lifestyle career anchor.

Keywords:

Personality, Career Anchors, Five Factor Theory,

PDF

___

Abdioğlu, H., Kılıç, R., Çalış, N. (2015). Öğrencilerin Ders Başarısı Üzerinde Kişilik Özelliklerinin Etkisi: Üniversite Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma, Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (1), 83-109.
Ahmetoğulları, K., Güneş, M. (2017). Öğrencilerin Kişilik Özelliklerinin Mesleğin Geleceğine Bakış Açılarına Etkisi: Hilvan Myo Örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(21), 24-39.
Akgül, A. (1997). Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri. Ankara: Yüksek Öğretim Kurulu Matbaası.
Aluja, A., García, Ó., García, L.F. (2003). Relationships Among Extraversion, Openness to Experience, and Sensation Seeking, Personality and Individual Differences, 35, 671–680.
Arlı, M. ve Nazik, H. (2001). Bilimsel Araştırmaya Giriş. Ankara: Gazi Kitabevi. Barrick, M.R. ve Mount, M.K. (1991). The Big Five Personality Dimensions and Job Performance: A Meta-Analysis, Personnel Psychology, 44, 1-26.
Barrick, M.R., Mount, M.K., Gupta, R. (2003). Meta-Analysis of the Relationship Between the Five-Factor Model of Personality and Holland’s Occupational Types, Personnel Psychology, 56, 45–74.
Barutçugil, İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayınları.
Bayram, N., Gürsakal, S., Aytaç, S. (2012). Öğrencilerinin Kariyer Değerlerini Açıklamada Kişiliğin Etkisi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (2), 181-189.
Beck, J. ve La Lopa, J.M. (2001). An Exploratory Application of Schein’s Career Anchors Inventory to Hotel Executive Operating Committee Members, International Journal of Hospitality Management, 20 (1), 15-28.
Bitlisli, F., Dinç, M., Çetinceli, E., Kaygısız, Ü. (2013). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile Akademik Güdülenme İlişkisi: Süleyman Demirel Üniversitesi Isparta Meslek Yüksekokulu Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (2), 459-480.
Burger, J.M. (2006). Kişilik. Çeviren: İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Büyüköztürk, Ş., Çokluk. Ö., Köklü, N. (2013). Sosyal Bilimler İçin İstatistik. (3. Bs.) Ankara: Pegem Akademi.
Cattell, Raymond B. (1943). The Description of Personality: Basic Traits Resolved into Clusters, The Journal of Abnormal and Social Psychology, 38 (4), 476-506.
Coetzee, M. ve Schreuder A.M.G. (2002). The Relationship Between Career Patterns and Personality Types, SA Journal of Industrial Psychology, 28 (1), 53-59.
Coetzee, M. ve Schreuder A.M.G. (2011). The Relation Between Career Anchors, Emotional Intelligence and Employability Satisfaction Among Workers in the Service Industry, Southern African Business Review, 15 (3), 76-97.
Costa Jr., P.T., McCrae, R.R., Dye, D.A. (1991). Facet Scales for Agreeableness and Conscientiousness: A Revision of the Neo Personality Inventory, Pergamon Press, 12 (9), 887-898.
Crepeau, R.G., Crook C.W., Goslar, M.D., McMurtrey, M.E. (1992). Career Anchors of Information Systems Personnel, Journal of Management Information Systems, 9 (2), 145-160.
Danziger, N. ve Valency, R. (2006). Career Anchors: Distribution and Impact on Job Satisfaction, The Israeli Case, Career Development International, 11 (4), 293-303.
Davies, M. (1998). Understanding Marketing. New Jersey: Prentice Hall. DeCenzo, D.A. ve Robbins, S.P. (2007). Fundamentals Of Human Resource Management. U.S.A.: John Wiley & Sons Inc.
Durmuş, B., Yurtkoru, E.S., Çinko, M. (2013). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. (5. Bs.) İstanbul: Beta Yayıncılık.
Feldman, D.C. ve Bolino, M.C. (1996). Careers Within Careers: Reconceptualizing The Nature of Career Anchors and Their Consequences, Human Resource Management Review, 6 (2), 89-112.
Friedman, H.S. ve Schustack, M.W. (1999). Personality: Classic Theories and Modern Research. U.S.A.: Allyn and Bacon.
Funder, D.C. (2001). The Personality Puzzle. (2. Bs.) New York: W.W. Norton & Company.
Giluk, T.L. ve Postlethwaite, B.E. (2015). Big Five Personality and Academic Dishonesty: A Meta-Analytic Review, Personality and Individual Differences, 72, 59–67.
Greenhaus, J.H. (1987). Career Management. U.S.A.: The Dryden Press. Gunkel, M., C. Schlaegel, I. M. Langella and J. V. Peluchette (2010). Personality and Career Decisiveness: An International Empirical Comparison of Business Students’ Career Planning, Personnel Review, 39(4), 503-524.
Holland, J.L. (1973). Making Vocational Choices. U.S.A.: Prentice-Hall Inc. Ilgaz Yıldırım, B., Gülmez, M., Yıldırım, F. (2016). The Relationship Between the Five-Factor Personality Traits of Workers and Their Job Satisfaction: Study on Five Star Hotels in Alanya, Procedia Economics and Finance, 39, 284-291.
Jansen, E. ve Chandler G.N. (1990). The Psychological Contract Between Volunteers and not for Profit Organizations: A Career Perspective, Toward the 21st Century: Challenges for the Voluntary Sector, London School of Economics.
Jiang, J.J. ve Klein, G. (1999). Supervisor Support and Career Anchor Impact on the Career Satisfaction of the Entry-Level Information Systems Professional, Journal of Management Information Systems, 16 (3), 219-240.
John, O.P. ve Srivastava, S. (1999). The Big-Five Trait Taxonomy: History, Measurement, and Theoretical Perspectives”. L. A. Pervin ve O.P. John (Ed), Handbook of Personality: Theory and Research (2. Bs.) (ss.102- 139). Guilford Press. New York.
Johnson, R.A. ve Wichern, D.W. (2002). Applied Multivariate Statistical Ana1ysis. New Jersey: Prentice-HallInc.
Judge, T.A., Martocchio, J.J., Thoresen, C.J. (1997). Five-Factor Model of Personality and Employee Absence, Journal of Applied Psychology, 82 (5), 745-755.
Kamaşak, R., Bulutlar, F. (2010). Kişilik, Mesleki Tercih ve Performans İlişkisi: Akademik Personel Üzerine Bir Araştırma, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 119-126.
King, L.A., Walker, L.M., Broyles, S.J. (1996). Creativity and the Five-Factor Model, Journal of Research in Personality, 30 (2), 189-203.
Larson, L.M., Rottinghaus, P.J., Borgen, F.H. (2002). Meta-Analyses of Big Six Interests and Big Five Personality Factors, Journal of Vocational Behavior, 61, 217-239.
Lee, S.H. ve Wong, P.K. (2004). An Exploratory Study of Technopreneurial Intentions: A Career Anchor Perspective, Journal of Business Venturing, 19 (1), 7-28.
Mc Adams, D.P. (1997). A Conceptual History of Personality Psychology”. In. Robert Hogan, John Johnson & Stephen Briggs (Ed.), Handbook of Personality Psychology. (ss. 3-39). Academic Press.
Mignonac, K. ve Herrbach, O. (2003). Managing Individual career Aspirations and Corporate Needs: A Study of Software Engineers in France, Journal of Engineering and Technology Management, 20 (3), 205-230.
Morgan, C.T. (1999). Psikolojiye Giriş. (13. Bs.). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları.
Mount, M.K., Barrick M.R., Scullen, S.M., Rounds, J. (2005). Higher-Order Dimensions of The Big Five Personality Traits and The Big Six Vocational Interest Types, Personnel Psychology, Cilt 58, 447-478.
Reed, M. B., M. A. Bruch and R. F. Haase, (2004). Five-Factor Model of Personality and Career Exploration, Journal of Career Assessment, 12(3), 223–238.
Robbins, S.P. ve Judge, T.A. (2012). Organizational Behavior. (14. Bs. çeviri) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Roberti, J.W. (2004). A Review of Behavioral and Biological Correlates of Sensation Seeking, Journal of Research in Personality, 38, 256–279.
Rubinstein, G. (2005). The Big Five Among Male and Female Students of Different Faculties, Personality and Individual Differences, 38 (7), 1495- 1503.
Sarıkaya, T., Khorshid, L. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi: Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (2), 393-423.
Schein, E.H. (1974). Career Anchors and Career Paths: A Panel Study of Management School Graduates, Sloan School of Management, M.I.T, 707-74. Technical Report No.1. 15 Mart 2018 tarihinde https://dspace.mit. edu/bitstream/handle/1721.1/1878/SWP-0707-02815445.pdf adresinden erişildi.
Schein, E.H. (1990). Career Anchors And Job/Role Planning: The Links Between Career Pathing and Career Development, MIT Sloan School of Management, 1-21. 18 Mart 2018 tarihinde https://dspace.mit.edu/ bitstream/handle/1721.1/2315/SWP-3192-22603401.pdf adresinden erişildi.
Schein, E.H. (2007). Career Anchors Revisited: Implications For Career Development In The 21st Century, NHRD Journal, 1 (4), 27-33.
Schein, E.H. ve Maanen, J.V. (2016). Career Anchors and Job/Role Planning: Tools for Career and Talent Management, Organizational Dynamics, 45 (3), 165-173.
Seibert, S.E. ve Kraimer, M.L. (2001). The Five-Factor Model of Personality and Career Success, Journal of Vocational Behavior, 58, 1-21.
Sharf, R. (2013). Applying Career Development Theory to Counseling. (6. Bs.) Cengage Learning. Thomas Brooks/Cole.
Süren, S. (2015). Banka Çalışanlarında Tükenmişlik ve Beş Büyük Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki: Bir Alan Araştırması, Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi.
Şimşek, E. ve Aktaş, H. (2014). Örgütsel Sessizlik ile Kişilik ve Yaşam Doyumu Etkileşimi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (2), 121-136.
Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (1996). Using Multivariate Statistics. (3. Bs) Harper Collins Pub.
Tatlılıoğlu, K. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Beş Faktör Kişilik Kuramı’na Göre Kişilik Özellikleri Alt Boyutlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Tarih Okulu Dergisi (TOD) Journal of History School (JOHS), 7 (17), 939-971.
Temeloğlu E,.Aksu, M. (2016). Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Kişilik Özelliklerinin Turizmde Kariyer Yapma İstekleri Üzerindeki Etkisi: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43),1512-1521.
Van Vuuren, L.J. (1989). Die Beroepsorientasie Van Professioneel- Rekenkundiges Tydens Die Vroee Beroepsjare, Journal of Industrial Psychology, 15 (3), 19-27.
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
York, K.L. ve John, O.P. (1992). The Four Faces of Eve: A Typological Analysis of Women’s Personality at Midlife, Journal of Personality and Social Psychology, 3 (63), 494-508.
YÖK Lisans Atlası. 20 Şubat 2018 tarihinde https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans. php?y=105610643 adresinden erişildi.