Helal otellerde Porter’in jenerik rekabet stratejilerinin tespiti: Yöneticiler üzerine bir araştırma

Helâl turizm mütedeyyin turistlerin inanç ve değerlerine uygun olarak, tüm turistik faaliyetlerine şekil veren bir bakış açısıdır. Son yıllarda turizm sektöründe yaşanan yoğun rekabet ortamı otel yöneticilerini farklı stratejiler uygulamaya yöneltmiştir. Helal turizm Türkiye’nin içerisinde bulunduğu yoğun rekabet ortamında turizmin çeşitlendirilmesi ve rekabetin şiddetinin azaltılması için önemli bir araçtır. Çalışmanın temel amacı: Türkiye’de en fazla Helâl temalı otele sahip il olan; Antalya'daki Helâl otel yöneticilerinin uyguladıkları Jenerik (Genel) Rekabet Stratejilerini tespit etmektir. Bu çalışmada nicel veri toplama araçlarından biri olan anket kullanılmıştır. Helâl otellerde uygulanan rekabet stratejilerine ait ifadeler orijinal ölçeğe uygun olarak 4 boyut altında verilmiştir. Bunlar; Maliyet Liderliği, Maliyet Odaklılık, Farklılaştırma ve Odak Farklılaştırma stratejileridir. Çalışmada Helâl otel yöneticilerinin sahip oldukları demografik özellikler ve iş statülerine göre hangi rekabet stratejilerini tercih ettiği tespit edilmiş ve araştırmadan elde edilen bulgular ışığında araştırmacılara ve otel yöneticilerine çeşitli öneriler sunulmuştur.

Determination of Porter's generic competition strategies in halal hotels: A research on managers

Halal tourism is a perspective that shapes all touristic activities in accordance with the beliefs and values of the tourists. The intense competition environment in the tourism sector in recent years has led hotel managers to implement different strategies. Halal tourism in terms of reduction of the diversification of tourism in Turkey and the intense competitive environment where competitive intensity is important. The main objective of the study: the provinces with the highest Halal themed hotel in Turkey; To determine the Generic (General) Competition Strategies implemented by Halal hotel managers in Antalya. Questionnaire, one of the quantitative data collection tools, was used in this study. The expressions of the competition strategies applied in halal hotels are given under 4 dimensions in accordance with the original scale. These; Cost Leadership, Cost Orientation, Differentiation and Focus Differentiation strategies. In the study, it was determined which competitive strategies Halal hotel managers prefer according to their demographic characteristics and job status, and various suggestions were presented to researchers and hotel managers in the light of the findings of the research.

Keywords:

Halal Tourism, Halal Hotels, Islamic Hotels Competition, Strategy,

PDF

___

Allen, R. S. ve Helms, M. M. (2006). Linking strategic practices and organizational performance to Porter’s generic strategies. Business Process Management Journal, 12(4), 433-454.
Aktan, C. C. ve Vural, İ. Y. (2004). Rekabet gücü ve Türkiye. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu.
Ayber, M. (2003). Marka içi ve markalar arası rekabetin dengelenmesi gereken hallerde rekabet otoritelerinin yaklaşımı. Rekabet Kurumu Yayınları.
Batman, O. (2015). Otel işletmelerinin yönetimi (4. bs.). Değişim Yayınları.
Battour, M. M., İsmail, N. M., Battor, M. (2010). Toward a halal tourism market. Tourism Analysis, 15, 461-470.
Battour, M., Ismail, M. N. ve Battor, M. (2011). The impact of destination attributes on Muslim tourist’s choice. International Journal of Tourism Research, 13 (6), 527-540.
Bayat, B. (2014). Uygulamalı sosyal bilim araştırmalarında ölçme, ölçekler ve “likert” ölçek kurma tekniği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 1.
Boğan, E., Batman, O., Sarıışık, M. (2016). Helâl turizmin kavramsal çerçevesi ve Türkiye’deki uygulamalar üzerine bir değerlendirme. 3rd International Congress of Tourism & Management Researches (1425-1440).
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 32(32), 470-483.
Çakıroğlu, Ç. (2010). Uluslararası firmalara karşı yerli firmaların alternatif rekabet stratejileri: Akaryakıt sektöründe bir uygulama. [Yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
Çayıroğlu, Y. (2014). Helâl Gıda. Işı Yayınları.
Dinçer, F. İ. ve Bayram, G. E. (2017). İslami bakış açısıyla helal turizm. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 26-42.
El-Gohary, H. (2016). Halal tourism, is it really halal?. Tourism Management Perspectives, 19, 124-130.
Erkan, C. (1993). Küreselleşme ve Avrupa topluluğu karşısında Türkiye’nin rekabet yeteneği. Celal Bayar Üniversitesi, İşletme ve İdari Bilimler Fakültesi, İzmir.
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2017). Helâl ve Haram Duyarlılığı. 13 Mayıs 2020 tarihinde https://www.diyanet.gov.tr/tr-TR/Kisi/Baskan/11131/cuma-hutbesi-Helâl-haram-duyarliligi adresinden erişildi.
Gündüz, C. ve Topaloğlu, C. (2017, 7-9 Nisan) Helâl temalı otellerin sertifikasyonu: Türk Standartları Enstitüsü örneği [Bildiri Sunumu]. 1. Uluslararası Helâl Turizm Kongresi, Antalya.
Henderson, J. C. (2009). Islamic tourism reviewed. Tourism Recreation Research, 34(2), 207-211.
Karakaş, M. (2008). Devletin düzenleyici rolü ve Türkiye’de bağımsız idari otoriteler. Maliye Dergisi, 154(1), 99-120.
Karakoç, F. Y. ve Dönmez, L. (2014). Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası, 13(40), 39-49.
Mastercard and CrescentRating. (2018). Global Muslim Travel Index. 03 Nisan 2018 tarihinde https://www.crescentrating.com/reports/mastercard-crescentrating-global-muslim-travel-index-gmti-2018.html. adresinden erişildi.
Öselmiş, M. (2013). Helâl ve Haram Nedir?. 06.01.2018 tarihinde http:// www. mustafaoselmis.com.tr /helâl-ve-haram-nedir/ adresinden erişildi.
Oflaz, M. (2015). Turistik ürün çeşidi olarak helal turizm konsepti uygulayan konaklama tesislerinde müşteri algıları. [Yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
Öztürk, A., Nart, S., Altunışık, R. (2015). Tüketicilerin helâl tüketim davranışlarının belirleyicileri: Planlı davranış teorisi çerçevesinde bir araştırma. International Journal of Islamic Economics and Finance Studies, 1 (2), 141- 160.
Porter, M. E. (1989). From competitive advantage to corporate strategy. In Readings in Strategic Management (234-255).
Porter, M. E. (1990). New global strategies for competitive advantage. Planning Review, 18 (3), 4-14.
Porter, M. E. (2010). Rekabet Üzerine. (K. Tanrıyar, Çev.). İstanbul: Optimist Yayınları. (Orijinali 1999’da yayımlanmıştır).
Razzaq, S., Hall, C. M., Prayag, G. (2016). The capacity of New Zeland to accommodate the halal tourism market - or not. Tourism Management Perspectives, 18, 92-97.
Sucu, M. E. (2010). KOBİ’lerde stratejik yönetim ve bir araştırma [Yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi (2. bs). Nobel Yayınları.
Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlüğü. (2005). Türk Dil Kurumu Yayınları.
Tekin. Ö.A. (2014). İslami turizm: dünyadaki ve Türkiye’deki genel durum üzerine bir inceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 750-766.
Torlak, Ö. (2012). İslam ülkeleri arasında helâl ürün pazarlama potansiyeli, problemleri ve çözüm önerileri. Tüketici Ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 1-10.
Unwto, (2019). Definition| Sustainable Development of Tourism. 06 Mayıs 2019 tarihinde https://www.unwto.org/sustainable-development adresinden erişildi.
Ülgen, H., ve Mirze, S. K. (2010). İşletmelerde Stratejik Yönetim (5. Bs.). Beta Yayınları.
Zamani‐Farahani, H. ve Henderson, J. C. (2010). Islamic tourism and managing tourism development in Islamic societies: the cases of Iran and Saudi Arabia. International Journal of Tourism Research, 12(1), 79-89.