Oğuzhan SOLTEKİN, Akay ÜNAL

DÜNYA KURUTMALIK ÜZÜM ÜRETİMİ VE TİCARETİ

Dünya kuru üzüm üretiminin 2017–2018 sezonunda 1.2 milyon ton civarında olduğu gözlenmiştir. Son 5 yıl incelendiğinde 2012–2017 yılları arasında dünya üzüm üretimi %6.4 artarken, kuru üzüm üretimi %3.4, tüketimi %6.9 ve ihracatı %6.1 artmıştır. Ayrıca bu döneme ait dünyadaki ortalama kuru üzüm üretiminin %24’ünü Türkiye, %27’sini ABD, %15’ini Çin, %13’ünü İran ve kalan %21’lik kısmını ise diğer ülkeler karşılamaktadır. Dolayısıyla dünyadaki toplam kuru üzüm üretiminin yarısını uzun yıllardır Türkiye ve ABD gerçekleştirmektedir. Son 5 yıla ait ortalama kuru üzüm ihracat değerleri incelendiğinde ilk sırayı açık ara Türkiye (%31.5) alırken ikinci sırada ABD ve İran (%17.3) bulunmaktadır. Ancak son iki yıldır İran’ın ihracatta ikinci sıraya yükseldiği gözlenmiştir. Dünya kuru üzüm ihracatında ilk sırada yer alan Türkiye 2017 yılında 268.977 ton ihracat karşılığında 408.3 milyon $ gelir elde etmiştir. İhracat açısından en büyük öneme sahip üzüm çeşidi ise Sultani Çekirdeksizdir. Dünyada Sultani, Sultanina, Sultana olarak da tanınan bu üzüm çeşidi kuru üzüm ihracatında ilk sıradadır. Dünya kuru üzüm ithalatının %50’sini AB ülkeleri gerçekleştirmekte olup özellikle İngiltere, Almanya, Hollanda en büyük alıcılardır. Ancak Hollanda ve Almanya’nın ithalatını yaptıkları üzümlerin önemli bir bölümünü AB ülkelerine re–export yaptıkları bilinmektedir.

Anahtar Kelimeler:

kuru üzüm, üretim, tüketim, ithalat, ihracat

RAISINS: WORLD’S PRODUCTION AND TRADE

Raisin production of the world has observed to be around 1.2 million tons in recent years. During the last five years (2012–2017) world’s raisin production, consumption and export values have increased 3.4%, 6.9% and 6.1%, respectively. Furthermore Turkey, US, China, Iran and other countries has supplied 24%, 27%, 15%, 13% and 21% of the world’s average raisin production in this period, respectively. Therefore half of the world’s total raisin production have supplied by Turkey and US for long years. According to the average raisin export values of last five years; Turkey is the leader (31.5%) by far, followed by US and Iran (17.3%). However it has been observed that Iran has risen to the second place with regards to raisin export for the last two years. On the other hand Turkey ranks first in the world’s raisin export with the 268.977 tones and gets 408.3 million $ revenue. Sultani Çekirdeksiz is the most important grape variety in terms of export. This variety, also known as Sultani, Sultanina, Sultana in the world, is the first rank in raisin export. 50% of the world’s raisin imports are carried out by EU countries. Especially UK, Germany and Netherlands are the biggest buyers. However it is known that most of the raisins important by the Germany and Netherlands are re–exported to EU countries.

Keywords:

raisin, production, consumption, import, export,

PDF

___

Ağaoğlu, Y.S., 1999. Bilimsel ve Uygulamalı Bağcılık (Asma Biyolojisi). Kavaklıdere Eğitim Yayınları, Ankara, 2(1):205.
Çelik, H., 2013. Türkiye Bağcılığında Üretim Hedefleri. (http://www.hasancelik. web.tr/yayinlar/122.pdf) (Erişim Tarihi: 30.11.2017)
EİB, 2017. Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği. (http://www.tim.org.tr/tr/ihracat–rakamlari.html) (Erişim Tarihi: 06.01.2018).
FAOSTAT, 2014. Food and Agriculture Organization of the United Nations Statistics Division. (http://www.fao.org/ faostat/en/#data/qc) (Erişim Tarihi: 01.11.2017).
Hoffmann, K.M., 1970. Weinkunde in Stichworten. Verlag Ferdinand Hirt., Hamburg.
İTB, 2017. İzmir Ticaret Borsası, Çeşitli Yıllar. (http://itb.org.tr/raporlar) (Erişim Tarihi: 06.01.2018).
Kısmalı, İ., 1995. Genel Bağcılık. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları, Teksir: 42/2:94.
Oraman, M.N., 1959. Yeni Bağcılık. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:78, 293s.
Oraman, M.N., 1972. Bağcılık Tekniği 2. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:470.
Soltekin, O., Y. Savaş, E.T. Özcan ve E. Kacar, 2017. Termoterapi Uygulamasının Tüplü Aşılı Asma Fidanı Üretiminde Fidan Randıman ve Kalitesi Üzerine Etkileri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 4(1):30–39.
Söylemezoğlu, G., B. Kunter, M. Akkurt, M. Sağlam, A. Ünal, S. Buzrul ve H. Tahmaz, 2015. Bağcılığın Geliştirilmesi Yöntemleri ve Üretim Hedefleri. Türkiye Ziraat Mühendisliği 8. Teknik Kongresi, Bildiriler Kitabı 606–629.
TÜİK, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu. (https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul) (Erişim Tarihi: 15.01.2018).
USDA, 2017. United States Department of Agriculture. Fresh Deciduous Fruit: World Markets and Trade. (https://apps.fas.usda. gov/psdonline/circulars/fruit.pdf) (Erişim Tarihi: 15.01.2018).