Atatürk’ün Dış Politika Anlayışının TBMM’nin İlk Dış Politika Kararı Üzerinden Değerlendirilmesi

TBMM’nin dış politika konusunda aldığı ilk karar, Hariciye Vekili Bekir Sami Bey başkanlığındaki bir heyeti Moskova’ya göndererek Türk - Sovyet resmi ilişkilerinin kurulması olmuştur. Bu kararın alınması, Milli Mücadele sırasında Türk - Sovyet ilişkilerine önem verildiğini göstermekle birlikte, Atatürk’ün dış politika anlayışını açıklayan detaylar içermesi açısından önem taşımaktadır. Bolşevik Hükümeti ile TBMM Hükümeti arasında resmi ilişkilerin kurulup Milli Mücadele’de gerekli görülen yardımları sağlayabilmek için bizzat Atatürk’ün başlattığı girişim olumlu sonuçlanarak, uzun yıllar devam eden dostluk ilişkisi kurulabilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Atatürk, Türk Dış Politikası, Türk-Sovyet İlişkileri, Atatürk’ün dış politika anlayışı, Atatürk dönemi Türk dış politikası, Milli Mücadele’de dış politika

PDF

___

Aralov, S.İ. (1997). Bir Sovyet Diplomatın Türkiye Hatıraları,C.I.,(Çev: Hasan Ali Ediz), Cumhuriyet Gazetesi Yayını
Arı,T. (2001). Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika, İstanbul, 4. Basım, Alfa
Armaoğlu, F. (1984). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, 1914-1980, 2. Baskı, Ankara,
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları Aslan, Y. (2011). “Milli Mücadele Dönemi Türk-Sovyet İlişkileri Üzerine”,
Atatürk’ten Soğuk Savaş Dönemine Türk-Rus İlişkileri, I. Çalıştay Bildirileri (Ankara, 14-15 Mayıs 2010), Yay. Haz. İlyas Kamalov, İrina Svistunova,
Ankara, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu (AKDTYK), Atatürk Araştırma Merkezi (AAM) Atatürk, M.K. (1989). Nutuk, Cilt I-II, AKDTYK, AAM, 3. Baskı, Ankara
Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri (ATTB), (2006). Ankara, AKDTYK, AAM
Atay, F.R. (2008). Çankaya, İstanbul, Pozitif
Birinci, A. (2011). “Türk-Rus İlişkilerinde Meçhul Bir İsim: Dr. Fuat Sabit”,
Atatürk’ten Soğuk Savaş Dönemine Türk-Rus İlişkileri, I. Çalıştay Bildirileri (Ankara, 14-15 Mayıs 2010), Yay. Haz. İlyas Kamalov, İrina Svistunova, Ankara, AKDTYK, AAM
Burçak, R.S. (1992). “Türk-Sovyet İlişkilerine Genel Bakış”, Tarihi Gelişmeler
İçinde Türkiye’nin Sorunları Sempozyumu, Ankara, Türk Tarih Kurumu Cebesoy, A.F. (1955). Moskova Hatıraları (21/11/1920-2/6/1922), İstanbul, Vatan
Gönlübol, M. (2000). Uluslararası Politika, İlkeler-Kavramlar-Kurumlar,
Ankara, Siyasal Kitabevi Gürün, K. (1986). Savaşan Dünya ve Türkiye, Ankara, Bilgi
Gürün, K. (1991). Türk- Sovyet İlişkileri, 1920-1953, Ankara, TTK
Karabekir, K. (2012). İstiklâl Harbimiz, 1. ve 2. Cilt, 4. Baskı, Ankara, YKY
Kazımzade, F. (2016). Transkafkasya İçin Mücadele, 1917-1921 Türkiye
İngiltere-Rusya, Ç: Cengiz İ. Çay, İstanbul, Tarih& Kuram Kürkçüoğlu, Ö. (1980). “Diş Politika” Nedir? Türkiye’deki Dünü ve Bugünü,
Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C:35, S.1 Mumcu, A. (1986). Tarih Açısından Türk Devriminin Temelleri ve Gelişimi, 10.
Baskı, İstanbul, İnkılap Soysal, İ. (2000). Tarihçeleri ve Açıklamaları ile Birlikte Türkiye’nin Siyasal
Andlaşmaları, I. Cilt (1920-1945), Ankara, TTK
TBMM Gizli Celse Zabıtları, İ:2, C:1, 24 Nisan 1336 (1920)
TBMM Zabıt Ceridesi, İ:14, C:1, 11 Mayıs 1336 (1920)
TBMM Gizli Celse Zabıtları, İ:84, C:1, 16-17 Teşrinievvel 1336 (1920)
TBMM Zabıt Ceridesi, İ:142, C:1, 1 Şubat 1337 (1921)
Tellal, E. (2003). “1919-1923 Sovyetlerle İlişkiler” Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, C. 1(1919-1980), Baskın Oran (ed.), 8.Baskı, İstanbul, İletişim Viotti, P., Kaupp, M.V. (2013). International Relations and World Politics, Fifth
Edition, New Jersey, Pearson Yerasimos, S. (1979). Türk-Sovyet İlişkileri, Ekim Devriminden Milli Mücadeleye, İstanbul, Gözlem