'YENİ BÜYÜK OYUN'UN NE KADAR BÜYÜK OLDUĞU ÜZERİNE

Öz Dünyadaki önemli doğal gaz ve petrol kaynaklarını barındıran, özellikle Avrupa ülkeleri ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin enerji ihtiyacının karşılanmasında önemli yeri olan, hızla gelişen ve geleceğin potansiyel küresel ekonomik merkezlerinden olmaya aday, Orta Asya, Hazar Bölgesi ile bu bölgelerin çevrelerini oluşturan coğrafi alandan meydana gelen Avrasya coğrafyası; günümüzde başta büyük güçler olmak üzere irili ufaklı devletler, uluslararası ve ulusüstü örgütler, terör grupları ve çokuluslu şirketler gibi çok sayıda aktör tarafından oynayan Yeni Büyük Oyun'un sahnesini teşkil etmektedir. Burası 19. yüzyılda Büyük Britanya ve Rus İmparatorluğu arasında yaşanan emperyalist güç mücadelesini tarif eden meşhur Büyük Oyun'un yaşandığı aynı bölgedir. 1907 yılında iki hasım devlet arası imzalanan antlaşmayla birlikte son bulduğu düşünülen Büyük Oyun ve bölge üzerinde yaşanan güç mücadelesi, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin dağılışıyla bağımsızlığını kazanan yeni devletlerle birlikte bölgenin geleceğinin değişik ihtimallere açık hale gelmesi sonucu, 20. yüzyılın sonlarında yeniden uluslararası ilişkiler disiplininin gündemini meşgul eden konular arasında üst sıralarda yer almaya başlamıştır. Eski ve yeni büyük oyunlar arası aktörler, çekişme alanları, mücadelenin kapsamı ve bağlam bakımından çeşitli farklılıklar bulunuyor olsa dahi temel olan tek bir şey vardır: bu bölge yüzyıllardır dünyanın büyük güçlerinin çıkarları için büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı tarihi Büyük Oyun ve günümüzde sürmekte olan Yeni Büyük Oyun'u karşılaştırmak, benzerliklerini ortaya koymak ve yeni oyun eskiye göre çok daha büyük çaplı olsa da iki olgunun temel sebebinin aynı olduğunu ortaya çıkarmaktır.
Anahtar Kelimeler:

Büyük Oyun, , Yeni Büyük Oyun, , Avrasya,

___

  • ATUK, M. Volkan, (2018), "Kutuplaşma Siyaseti Bağlamında İngiliz-Rus Konvansiyonu ve Osmanlı Devleti", Uluslararası İlişkiler, C. XV, S. 57: s. 99-109.
  • AVİM, (2016, Kasım),Şanghay İşbirliği Örgütü (Şanghay Beşlisi) Nedir?, (Araştırma Raporu), https://avim.org.tr/tr/Bulten/SANGHAY-ISBIRLIGI-ORGUTU-SANGHAY BESLISI-NEDIR, (Erişim Tarihi: 01.06.2020).
  • BAİYZBEKOV, Azamat, (2016), "The Eurasian Agenda: The International Relations of Kyrgyzstan", Master's Theses, The University Of San Francisco,https://repository.usfca.edu/thes/214(Erişim Tarihi: 07.09.2020).
  • BARFİELD, J. Thomas, (2010),Afghanistan: A Cultural and Political History, New Jersey: Princeton University Press.