TATAR DİLİNDEKİ DEYİM VE ATASÖZLERİNDE CİNSİYET STEREOTİPLERİN YANSIMASI

Makalede Tatar dilindeki atasözü materyallerinden hareketle ‘erkek’ ve ‘kadın’ kelimelerinin cinsiyet açısından analizi yapılmaktadır. Erkek ve kadın tiplerinin aksiolojik nitelikleri fiziksel (kıyafet ve görünüş özellikleri, yaş özellikleri), psikolojik (karakter nitelikleri, akıl yetenekleri, erkek ve kadın arasındaki ilişki ve daranış), hukuki durum ve görevleri (davranış nitelikleri, aile içindeki ilişkiler, akraba ilişkileri, sosyal durumu, mali durumu) temelinde incelenmiştir. Cinsiyet stereotiplerinin dil ve kültür açısından incelenmesi, Tatar dilindeki deyimlerde yiğitlik ve kadınlık anlamlarının milli ve kültür odaklı özelliğini açıklamayı mümkün kılmaktadır.

THE REFLECTION OF GENDER STEREOTYPES IN PROVERBS AND IDIOMS OF TATAR LANGUAGE

The article is devoted to the gender analysis of the tokens «man» and «woman» on the material of Tatar proverbs. Axiological characteristics of images of men and women were studied on the basis of physiological (features of appearance, age characteristics), psychological (personality traits, intellectual abilities, the relationship between a man and a woman) and status and role characteristics (behavioral characteristics, family relations, social status, property condition). The study of gender stereotypes with linguistic and cultural perspective revealed ethnically and culturally conditioned specifics conceptualization of masculinity and femininity in Tatar proverbs.

Keywords:

Tatar language, idioms, proverbs, gender, stereotypes women, men,

PDF

___

Зайнуллина-Маннапова, А. Х., (1988), “О лексике деловых документов старотатарской письменности XVII века”. Истоки татарского литературного языка. Казань.
Замалетдинов, Р. Р., (2004), Татарская культура в языковом сознании. Мoskva Исәнбәт, Н.С., (2010), Татар халык мәкальләре: мәкальләр җыелмасы: 3 томда. – 2 нче басма. Т. 1-3. Казан. Кадырова, Э. Х., (2001), Поэмы Мухаммедьяра “Тухфа-и мардан” и “Нур-и содур”. Лексика. Казань.
Мәхмүтов, Х. Ш., (2002), Әйтем – чәчәк, мәкаль – җиләк: Халык афоризмнары. Икенче китап. Казан.
Мушинский, А. и А. Сафиуллин, (2007), Устами татарского народа: Пословицы, поговорки, афоризмы, литературные миниатюры. Казань.
Нуриева, Ф. Ш., (1999), “Нахдж ал-Фарадис” Махмуда ал-Булгари. Казань.
Рамазанова, Д. Б., (1991), Термины родства и свойства в татарском языке. Казань.
Саттар-Мулилле, Г.Ф., (1998), Татар исемнәре ни сөйли? (Татар исемнәренең тулы аңлатмалы сүзлеге). Казан.
Социология: Энциклопедия, (2003), Сост. А.А. Грицанов, В.Л. Абушенко, Г.М. Евелькин и др. Мoskva 2003.
Татар халык иҗаты. Мәкаль һәм әйтемнәр, (1987), Казан.
Татары, (2001), Мoskva. Телия, В. Н., (1996), Русская фразеология. Семантический,
прагматический и лингвокультурологический аспекты. Мoskva.
Фасеев, Ф. С., (1982), Старотатарская деловая письменность ХVIII века. Казань.