SİNEMADA ŞİDDETİN KUTSANMASI (JOKER FİLMİNİN ŞİDDET BAĞLAMINDA SOSYOLOJİK ANALİZİ)

Öz Şiddetin birey ve toplum üzerinde yıkıcı etkilere sahip olması, şiddeti her dönemde ve her toplumda tartışılan bir olgu haline getirmiştir. Şiddetin tanımı, kökeni, amacı, biçimi ve etkileri konusunda farklı disiplinler farklı görüşler ileri sürseler de, şiddetin yıkıcı etkileri ve önlenmesi gerektiği hususunda ortak bir fikir birliği mevcuttur. Şiddetin medyada ve özellikle sinemada kullanımı ise en baştan itibaren tartışma konusu olmuştur. Tartışmanın odağında ise sinemada kullanılan şiddetin, birey ve toplum üzerinde yaratacağı olumsuz etkiler yer almaktadır. Sinemada şiddet kullanımının şiddeti özendirdiği, şiddeti meşrulaştırdığı ya da duyarsızlaşma yarattığı konusunda var olan çeşitli endişeler sinema tarihinin başlangıcına kadar dayanmaktadır. 2019 tarihinde vizyona giren “Joker” filmi de bu bağlamda tartışmaların odağında yer almıştır. 2012 yılında sinema salonunda 12 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan bir kişinin kendisini “Joker” olarak tanımlaması, filmin vizyona girmeden tartışılmasına neden olmuştur. Bu bağlamda, sinemada şiddet gösteriminin birey ve toplum üzerinde yarattığı etkiler probleminden yola çıkan çalışmanın hipotezi; Joker filminin şiddeti kutsadığı, şiddeti belli şartlar altında kabul edilebilir ve hatta gerekli kıldığına dair bir anlatıma sahip olduğudur. Film, kötü karakter olarak bilinen Joker karakterini bir anti – kahramana dönüştürmüştür. Çalışma doküman analizi yöntemi ile filmden elde edilen verilerin hipotezi test etmesi amacını taşımaktadır. Çalışmada analiz birimi olarak filmdeki diyaloglar ve sahneler kullanılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Şiddet, medya, sinema

PDF

___

BAL, Hüseyin (2016). Nicel Araştırma Yöntem ve Teknikleri (Uygulamalı – Örnekli). Bursa: Sentez.
BALCIOĞLU, İbrahim (2001). Şiddet ve Toplum, İstanbul: Bilge Yayınları.
BAUMAN, Zygmunt (2001). Parçalanmış Hayat Postmodern Ahlak Denemeleri. (Çeviren:İsmail Türkmen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
BENYAHIA, Sarah Casey (2014). Suç. (Çeviren: Ahmet Birsen). İstanbul: Kolektif.
BERG, L. Bruce ve Lune, Howard (2017). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (Çeviren: Zeynel Ersin Özcan). Konya: Eğitim.
CARTER, Cynthia and WEAVER, Kay C. (2003). Violence and Media, Buckingam – Philadelphia: Open University Press.
ERGİL, Doğu (2001). “Şiddetin Kültürel Kökenleri”. Bilim ve Teknik. S. 399: s.40-41.
ERTEN, Yavuz ve ARDALI, Cahit (1996). “Saldırganlık Şiddet ve Terörün Psikososyal Yapıları”. Cogito. S. 6-7: s.143-164.
FROMM, Erich (1990). Sevginin ve Şiddetin Kaynağı, (Çeviren:Yurdanur Salman/Nalân İçten). İstanbul: Payel Yayınları.
GERBNER, George (2014). Medyaya Karşı. (Çeviren:G. Ayas- V. Batmaz - İ. Kovancı). M. Morgan (Der.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
JUNG F. ve ark. (2004). Şiddetin Mitolojisi. Veysel Atayman (Der.). İstanbul: Donkişot Yayınları.
KENDRICK, James (2009). Film Violence History Ideology Gendre. New York: Colombia University Press.
MICHAUD, Yves (1991). Şiddet. (Çeviren: Cem Muhtaroğlu). İstanbul: İletişim Yayınları.
MOERAN, Brian (1989). “Şiddetin Güzelliği: Japon Sinemasında Jidaigeki, Yakuza ve “Çıplaklı” Filmler”. (Çev.,Dilek Hattatoğlu). Antropolojik Açıdan Şiddet. David Riches (Yay.Haz.). İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
MOSSES Rafael (1996). “Şiddet Nerede Başlıyor”. Cogito. S.6-7:s.23-27.
OSKAY Ünsal (1982). XIX. Yüzyıldan Günümüze Kitle İletişiminin Kültürel İşlevleri Kuramsal Bir Yaklaşım. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
ÖZER, Ömer (2007). Medya Şiddet Toplum. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
ÖZER, Ömer (2017). “Medyada Şiddet Kullanımı: Şiddet Ekonomisi, Medyanın İdeolojik Şiddeti ve Yetiştirme Kuramı Açısından Bir Değerlendirme”. Marmara İletişim Dergisi. S.27:s.1-19.
PHILLIPS, T. (Yönetmen) (2019). Joker [Film]. ABD –Kanada: Warner Bros.
POLAT Oğuz (2015). Şiddet. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
PRINCE, Stephen (2003). Classical Film Violence: Designing and Regulating in Hollywood Cinema 1930-1968. USA: Rutgers University Press.
RICHES, David (1989). “Şiddet Olgusu”. (Çev.,DilekHattatoğlu). Antropolojik Açıdan Şiddet. David Riches (Yay.. Haz). İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
SCOGNAMILLO, Giovanni (1996). “Şiddet, Toplum, Birey ve Kan”, Cogito. S.6-7:s. 357-363.
SLOCUM, David J. (2000). “Film Violence and the Institutionalization of the Cinema”. Social Resaarch. LXVII. S.3: s. 649-681.
TEZCAN, Mahmut (1996). “Bir Şiddet Ortamı Olarak Okul”. Cogito. S. 6-7: s.105-108.
TREND David (2008). Medyada Şiddet Efsanesi Eleştirel Bir Giriş. (Çeviren: Gül Bostancı). İstanbul: YKY.
TURRISI, Patrica and SHAFFER, Michael J. (2008). “Theories of Violence and the Explanation of Ultra-Violent Behaviour”. Edited by: Tobe Levin. Violence: ‘Mercurial Gestald’. Amsterdam – New York: Rodopi.
ÜNSAL Artun (1996). “Genişletilmiş Bir Şiddet Tipolojisi”. Cogito. S. 6-7:s. 29-37.
VIRILIO Paul (2003). Enformasyon Bombası. (Çeviren: Kaya Şahin). İstanbul: Metis Yayınları.
YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK Hasan (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
YOUNG, Alison (2010). The Scene of Violence Cinema, Crime, Affect. New York: Routledge.
https://boxofficeturkiye.com/yillik/?yil=2019&yilop=tum (Erişim Tarihi: 25/11/2019)
https://www.boxofficemojo.com/year/2019/?grossesOption=calendarGrosses (Erişim Tarihi: 25/11/2019)
https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 25/11/2019)
https://boxofficeturkiye.com/haber/dunya-genelinde-1-milyar-hasilati-asmayi-basarmisfilmler--475 (Erişim Tarihi: 26/11/2019)
https://www.altyazi.net/gozecarpanlar/joker-kahkahanin-ucube-peygamberi/ (Erişim Tarihi: 24/12/2019)