PORTFÖY YATIRIMLARI İÇİN FİNANSAL GELİŞME Mİ YOKSA FİNANSAL İSTİKRAR MI?

Öz İMKB (1994)‟e göre tasarruf sahiplerinin ekonomik, politik ve bilgi edinme riskleri de dahil olmak üzere ek riskler üstlenerek sermaye, faiz ve temettü kazancı elde etmek maksadıyla hisse senedi, tahvil gibi sermaye piyasası araçlarına yaptıkları yatırımlar, portföy yatırımları olarak adlandırılmaktadır. Bu yönü ile özellikle son dönemlerde portföy yatırımları risk getirisi yüksek olan ülkeler için önemli bir dış kaynak haline gelmiştir. Bununla beraber girdikleri ülkelerin finansal sisteminde kırılganlığa ve makroekonomik istikrarsızlığa yol açan portföy yatırımlarının artmasında finans piyasalarında yaşanan gelişmeler büyük öneme sahiptir. Çalışmada Türkiye örnekleminde, dolaylı yabancı yatırımlar olarak bilinen portföy yatırımları ile finansal gelişme ve finansal istikrar arasındaki nedensellik ilişkisi 2005-2018 periyodunu kapsayacak Şekilde ele alınmıştır. Birim kök testi sınaması ile serilerin durağanlıkları araştırılmış sonrasında güncel nedensellik testleri ile değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi incelenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre finansal istikrardan portföy yatırımlarına doğru nedensellik ilişkisi bulunamazken, finansal gelişmeden portföy yatırımlarına doğru bazı dönemlerde (2009 yılının 3. ve 4. çeyrekleri, 2010 yılının tamamı, 2011 yılının 1. ve 3. çeyrekleri, 2012 yılının 1. çeyreği, 2014 yılının 3. çeyreği, 2015 ve 2016 yılının tamamında, 2017 yılının 1. çeyreğinde) nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlar küresel finans krizi ile birlikte portföy yatırımlarının finansal gelişmişlik kavramından etkilendiğini göstermektedir. Analize dahil edilen periyodun son dönemlerinde ise bu nedenselliğin ortadan kaybolduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Finansal GeliĢme, Finansal Ġstikrar, Büyüme, Portföy Yatırımları

PDF

___

AHMED, S.ve Zlate, A. (2013), “Capital Flowsto Emerging Market Economies: A Brave New World?”, International Finance Discussion Papers Number 1081,June, Pp.1- 29
AKIŞOĞLU, B. (2013). Portföy Yatırımı İstatistiklerinin Derlenmesi ve Türkiye Uygulaması. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İstatistik Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi, Ankara Ocak, 2013.
AKTAŞ, C. (2011). Finansal İstikrar Analizi Bağlamında Türkiye İçin Finansal İstikrar Endeksi Önerisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
ALAGÖZ, M. ve Yapar, S. (2006) "Erken Uyarı Sinyali Olarak Sermaye Göstergeleri: Asya Krizi Örneği", İktisat İşletme ve Finans Dergisi, Yıl:21, Sayı:247, 79-91.
ALLEN, W. A. ve Wood, G. (2006). Defining and Achieving Financial Stability, Journal of Financial Stability, Vol. 2, Issue. 2, ss. 152-172
ANWAR, S., & Sun, S. (2011). Financial development, foreign investment and economic growth in Malaysia. Journal of Asian Economics, 22(4), 335-342.
ARAS Güler, Müslümov Alövsat,(2003) Sermaye Piyasalarının Gelişmesinde Kurumsal Yatırımcıların Rolü: OECD Ülkeleri ve Türkiye, KYD, İstanbul, s. 6-7.
BAİLLİU, J. N. (2000). Private capital flows, financial development, and economic growth in developing countries. Ottawa: Bank of Canada.
BALCILAR, M., Özdemir, Z.A. ve Arslantürk, Ö. (2010). Economic Growth and Energy Consumption Causal Nexus a Viewed Through a Bootstrap Rolling Window. Energy Economics, 32, 1398-1410
BASTÜRK, H. (1999). F nansal P yasalarda Düzenley c tor teler n Yapılanmaları Yeterlilik Etüdü Sermaye Piyasası Kurulu, 75 (9), 23 – 36.
BECK, T. ve Levine, R. (2004). Stock markets, banks and growth: panel evidence. Journal of Banking & Finance 28: 423-442.
BIS. (2009). Handbook on Securities Statistics. Part 1: Debt Securities Issues. Basel.
BORİO, C. ve Drehmann, M. (2009). Towards an Operational Framework for Financial Stability: "Fuzzy" Measurement and Its Consequences, BIS Working Papers, No. 284
DICKEY, D. A. ve Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica, 49, ss. 1057-1072.
DURHAM, J. B. (2004). Absorptive capacity and the effects of foreign direct investment and equity foreign portfolio investment on economic growth. European economic review, 48(2), 285-306.
ELLİOT, G., Rothenberg, T.J., Stock, J., (1996), “ Efficient Tests for an Autoregressive Unit Root”, Econometrica, Vol:55, pp:813-836
ERGUNGOR, O. E. (2008). Financial system structure and economic growth: structure matters. International Review of Economics and Finance 17: 292-305.
GADANECZ, B. ve Jayaram, K. (2008). Measures Of Financial Stability – A Review , Monetary and Economic Department, Bank for International Settlements, IFC Bulletin No 31, ss. 365-383
HASAN, I., Wachtel, P. ve Zhou, M. (2009). Institutional development, financial deepening and economic growth: evidence from China. Journal of Banking & Finance 33: 157-170.
IMF (2009). Balance of Payments and International Investment Position Manual. (Sixth Edition). Washington D.C.
İMKB Araştırma Müdürlüğü, “Uluslararası Sermaye Hareketlerinde Portföy Yatırımları Ve Türkiye”,İMKB Dergisi, Kasım 1994, İstanbul.
İNANÇLI, S., Altıntaş, N. ve İnal, V. (2016). Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: D8 Örneği. Kastamonu Üniversitesi İİBF Dergisi, 14, 36 – 49.
KAR, M. ve Günay E. (2004). F nansal İst krarın Temel Koşulları. Uludağ Ün vers tes İkt sad ve İdar B l mler Fakültes Derg s , 21(487), ss. 50-69.
KENDALL, J. (2012). Local financial development and growth. Journal of Banking & Finance 36: 1548-1562.
LEVİNE, R. ve Zervos, S. (1998). Stock markets, banks and economic growth. The American Economic Review 88(3): 537-558.
MİSHKİN, F. (2000). Financal Policies and the Prevention of Financial Policies in Emerging Market Countries. NBER Working Papers.
PAGANO, M. 1993. “Financial Markets and Growth: An Overview.” European Economic Review 37 (2–3): 613–622.
ROSENGREN, E. (2011). Defining Financial Stability, andSomePolicyImplications of Applyingthe Definition, KeynoteRemarks at the Stanford Finance Forum, ss.1-28.
SCHİNASİ, G. J. (2004). Defining Financial Stability, IMF WorkingPaper, No. 04/187.
ŞENOL, Z., ve Koç, S. (2018). Yabancı Portföy Yatırımları, Borsa Ve Makroekonomik Değişkenler Arası İlişkilerin Var Yöntemiyle Analizi: Türkiye Örneği. International Journal Of Economic & Administrative Studies, (21).
UĞURLU, E. (2009). Durağanlık Ve Birim Kök Sınamaları. Ders Notları, 1-11.
YETİZ, F. (2008). Finansal Sistemin Yapısı Finansal Derinleşme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi Türk Finans Sistemi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
YİLDİZ, A. (2012). Yabancı Portföy Yatırımlarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 26(1).