ÖĞRETİM ELEMANLARININ MOBBİNG TECRÜBELERİ ÜZERİNE NİTEL BİR ÇALIŞMA

Öz Her ne kadar insan iliĢkilerinde var olan yıldırıcı davranıĢları mobbing olarak ilk tanımlayan Dr. Heinemann olsa da; mobbing en eski kültürlerde de grup içi Ģiddet Ģeklinde görülmektedir. ĠĢletme literatüründe mobbing, kiĢiye amirleri ya da iĢ arkadaĢları tarafından uzun bir süre sistematik bir biçimde uygulanan kötü muameledir.Bu çalıĢmada akademisyenlerin yaĢadığı mobbing araĢtırılmıĢtır. Eylem araĢtırması olarak desenlenen çalıĢmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmıĢ mülakat formu kullanılmıĢtır. Amaçlı örnekleme yoluyla araĢtırmacılar tarafından mobbingi tecrübe ettiği bilinen akademisyenler ile görüĢülmüĢ ve elde edilen veriler deĢifre edildikten sonra içerik analizi ve betimsel analize tabi tutulmuĢtur. Sonuçta; görüĢmecilerin güç kullanarak baskı uygulamayı, itaat istemeyi, küfür etmeyi, açık aramayı, marjinalleĢtirmeyi ve yasal olmayan iĢ yaptırmayı mobbing olarak tanımladığı görülmüĢtür. Mobbing yapan kiĢilerin hırslı, kindar, kıskanç, ailesinde otorite eksikliği yaĢayan ve yönetimsel becerilerden yoksun oldukları ve bu yüzden mobbing uyguladıkları ortaya çıkmıĢtır. Bu çalıĢmayı diğer mobbinle ilgili olan çalıĢmalardan farklı kılan özellik, bir eylem araĢtırması olarak desenlenmesidir. Dolayısıyla akademisyenlerin hangi davranıĢları mobbing olarak algıladıkları, bunların nedenleri ve çözümlerine iliĢkin görüĢleri derinlemesine incelenmiĢtir.ÇalıĢmada elde edilen bulgular neticesinde mobbing olarak görülen davranıĢlar ve bu durumun etkileri göz önünde bulundurulduğunda; bu tür davranıĢları sergileyen çalıĢanlara karĢı sistemsel tedbirlerin alınması oldukça önem taĢımaktadır. Bu açıdan örgütün; çalıĢanların kendini rahat ifade ettiğii ve Ģikâyetlerini tedirginlik yaĢamadan dile getirdiği Ģeffaf bir yapıda olması üst yönetime düĢen görevler arasındadır.

Anahtar Kelimeler:

Mobbing, akademisyenler, eylem araştırması

PDF

___

BALCI, Ali (2013), Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik Ve İlkeler, Ankara: Pagem Akademi Yayınları.
CASSITTO, M.G., E. FATTORINI, R. GILIOLI ve C. RENGO, (2003). Raising Awareness Of Psychological Harassment At Work, World Health Organization Protecting Workers’ Series, No 4, Italy: WHO Library Cataloguing-in-Publication.
CHAPPELL, D., ve V. DI MARTINO, (2006), Violence At Work, Geneva: International Labour Organization Publication.
Cicerali, L., ve E. Cicerali, (2015), Tüm Bilinmeyen Yönleriyle Mobbing Işyerinde Psikolojik Yıldırma, Ankara: Gece Kitaplığı.
CRESWELL, John W., (2013), Araştırma Deseni: Nitel, Nicel Ve Karma Yöntem Yaklaşımları, (Çeviren: S.B. Demir), Ankara: Eğiten Kitabevi Yayınları.
DAVENPORT, N., R.D. SCHWARTZ ve G.P. ELLIOT, (2003), Mobbing: İş Yerinde Duygusal Incinme, (Çev: O. C. Ömertoy). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
DAVENPORT, Noa, (1999), Mobbing: Emotional Abuse In The American Workplace, Ames Iowa: Civil Society Publishing.
ESER, Oktay, (2009), “Mobbing Kavramının Türkçe Serüveni”, Türk Edebiyatı, S. 430: 71-73.
FERRARI, Elena (2004), Raising Awareness On Mobbing: An EU Perspective, DAPHNE Programme: Preventive Measures to Fight Violence Against Children, Young People and Woman, European Commision.
İZMIR, G. ve A. FAZLIOĞLU, (2013), İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Ve Çözüm Önerileri Komisyon Raporu, Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Yayınları, No 6, Ankara: TBMM Basınevi.
KILE, Svein Meldal, (1990), Health-Endangering Leaders And Coworkers, Oslo, Norway: Hjemmets Bokforlag.
KUŞ, Elif, (2009), Nvivo 8 İle Nitel Araştırma Projeleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
LEYMANN, Heinz (1996), “The Content And Development Of Mobbing At Work”, European Journal Of Work And Organizational Psychology, C.5, S.2:165-184.
MCLNTOSH, Colin, (2007), Cambridge Advanced Learner’s Dictionary, London: Cambridge University Press.
MİLES, M.B. ve A.M. HUBERMAN, (2016), Nitel Veri Analizi, (Çeviren: S. Akbaba Altun ve A. Ersoy), Ankara: Pegem Akademi.
PATTON, Micheal Quinn, (2014), Nitel Araştırma Ve Değerlendirme Yöntemleri, (Çeviren: M. Bütün ve S. B. Demir), Ankara: Pegem Akademi.
PUNCH, Keith F., (2011), Sosyal Araştırmalara Giriş: Nicel Ve Nitel Yaklaşımlar, (Çeviren: D. Bayrak, H. Arslan ve Z. Akyüz), Ankara: Siyasal Kitabevi.
TINAZ, Pınar, (2011), İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), İstanbul: Beta Basım Yayın.
TUTAR, Hasan, (2015), Mobbing: (Nedenleri Ve Başa Çıkma Stratejileri: Kuramsal Yaklaşım), Ankara: Detay Yayınları.
TÜRK DIL KURUMU, (2018), Güncel Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&kelime=bezdiri& guid=TDK.GTS.5b1a1441312ef2.26224761, Erişim Tarihi: 01.06.2018.
WESTHUES, Kenneth, (2003), “The Mobbings At Medaille College In 2002”, New York Academe, C.30, S.1: 8-10.
WILSON, C. Brady, (1991), “US Businesses Suffer From Workplace Trauma”, Personnel Journal, July: 47-50.
YILDIRIM, A. ve H. İİMİEK, (2013), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık