Ekrem KALAN

GEÇ ORTAÇAĞ’DA İPEK YOLUNDA DİPLOMAT VE AJAN OLARAK TÜCCARLAR

Öz Ġpek Yolu güzergâhında ticarî faaliyetlerde bulunan tüccarların pek çoğunun ticaretin yanı sıra gerektiğinde diplomat gerektiğinde de muhbirlik yani ajanlık görevi üstlendikleri bilinmektedir. Özellikle uluslararası boyutta ticaret yapan tüccarlar, hanların ve üst dereceli memurların saygısına mazhar olurlardı. Zira münhasıran bir elçilik heyeti tertip edilerek komĢu ülkelere gönderilmesi yerine, söz konusu güvenilir tüccarlar vasıtasıyla mektuplar ilgili makamlara sorunsuzca ulaĢtırılırdı. Böylece bu iĢ için yapılması gereken harcamalardan da tasarruf edilirdi. Ġpek Yolu’nda tüccarları bir yandan bulundukları ülkelerdeki ticarî faaliyetlerini sürdürürken, bir yandan da ülkeye dair en tafsilatlı bilgileri ustaca toplayıp hizmetinde bulundukları ülkenin idarecilerine ulaĢtırmak gibi son derece önemli bir misyon da yürütmekteydiler. Tüccarların bu özellikleri ve yetenekleri de onların siyasi hayatta da vazgeçilmez bir unsur olarak ortaya çıkmasını sağlamıĢtır.

Anahtar Kelimeler:

Geç Ortaçağ, Ġpek Yolu, Tüccar, Diplomat

PDF

___

ALI-ZADE A.A., (1956) Sotsial’no-ekonomiçeskaya i politiçeskaya istoriya Azerbaycana v XIII–XIV vv, Ġzd-vo AN Azerbayjan SSR, Baku,
AMIN al’-Holi, (1962) Svyazi mejdu Nilom i Volgoi v XIII–XIV vv., per. s arabskogo, Z.Ġ. Levina, Vostoçnaya literatura, Moskva,
BARTHOLD V.V., (1981) Moğol İstilasına Kadar Türkistan, Haz. H. Dursun Yıldız, Kervan Yay., Ġstanbul,
BARTHOLD V.V., (1963) Soçineniya - Rabotı po istorii Kavkaza i Vostoçnoi Yevropı, T. II, Ç. I, Nauka, Moskva,
Barbaro i Kontarini o Rossii-K istorii italo-russkih svyazei v XV v., (1971) prev. i kom. E.Ç. Skrijinskaya, Ġzd-vo Nauka, Leningrad,
Codex Cumanicus, (1981) Ed. by G. Kuun with the Prolegomena to the Codex Cumanicus by L. Ligetti. – Budapest,
GREKOV B.D., Yakubovskiy A.Yu., (1950), Zolotaya Orda i yiyo padaniye, Ġzd-vo AN SSSR, Moskva-Leningrad,
HELLER K., (2002), “Zolotaya Orda i torgovlya s Zapadom”, İstoçnikovedeniye istorii Ulusa Cuçi (Zolotoi Ordı): Ot Kalki do Astrahani (1223–1556), Ġnst. Ġstorii AN RT, Kazan, s. 111-128.
KADIRBAYEV A. ġ., (1990), Tyurki i irantsı v Kitaye i Tsentral’noi Azii v XIII–XIV vv., Ġzd-vo Gılım, Alma-Ata,
KAFESOĞLU Ġ., (1992), Harezmşahlar Devleti Tarihi, TTK, Ankara,
LIU X., (2010,) The Silk Road in World History, Oxford Univ. Press, NY,
MUNKUYEV Ġ. Ts., (1965) Kitayskiy istoçnik o pervıh mongol’skih hanah, Nauka, Moskva,
PERHAVKO V., (2006) Torgoviy mir srednevekovoi Rusi, Ġzd-vo Academia, Мoskva, Sbornik materialov, otnosyaşihsya k istorii Zolotoi Ordı, T. I. İzvleçeniya iz soçineniy arabskih, sobrannıye V.G. Tizengauzenom, Tip. Ġmp. AN, Sankt Peterburg, 1884.
VERNADSKIY G. V., (1997) Mongolı i Rus’, per. s angl. E.P. BerenĢtaina, B.L. Gubmana, O.V. Stroganovoy, Ġzd-vo Lean-Agraf, Tver,
YAKUBOVSKIY A. Yu., (1930) “Razvalinı Urgença”, İzv. Gos. Akademii istorii material’noi kul’turı, T. VI, Vıp. 2, Leningrad,
ZAKIROV S., (1966) Diplomatiçeskiye otnoşeniya Zolotoi Ordı s Egiptom (XIII–XIV vv.), Nauka, Moskva,