ÇOK MODLULUK VE ÇEVİRİ: NASREDDİN HOCA ÖRNEĞİ

Somut olmayan kültürel miras unsurlarının sürekliliği günümüzde daha da önem kazanmıştır. Söz konusu çalışmada, bir sözlü anlatı geleneğine dayanan, sonrasında yazın olarak sunulan Nasreddin Hoca’nın bir çizgi film karakteri olarak sunulması ve bu ürünün de S/sağır, işitme engelli ve görme engelli çocuklar için ayrıntılı altyazı ve sesli betimleme ile metinlerarası, göstergelerarası ve modlararası olarak çevrilmesi irdelenmiştir. Bu bağlamda, çok modluluk kavramı ve bu kavramın görsel işitsel çeviri ile bağlantısı açıklanmış, çocuklar için çok modlu çevirilere somut olmayan kültürel mirasın korunması konusuyla bağlantılı olarak değindikten sonra Nasreddin Hoca külliyatına dayanarak oluşturulan çizgi film incelenmiştir. Daha sonra ayrıntılı altyazı çevirisi ve sesli betimlemesi yapılan ürünlere odaklanılmıştır. Benzer amaçlarla yapılan birinci çeviri ürünlerde somut olmayan kültürel mirasın çok modlu bir ürün halinde aktarımından söz edilirken, ikinci çeviri sürümlerde somut olmayan kültürel mirasın koşut eş modlu aktarımından söz edilebilmektedir. Sonuç olarak, çalışmada sunulan yaklaşım ve inceleme yönteminin hem kültürel mirasın çağdaş ürünler vasıtasıyla çok modlu aktarımı, hem de bu gibi ürünlerin engelsiz erişim sürümlerinin önemi gözler önüne serilmiştir. Çalışmada sözü edilen türden somut olmayan kültürel mirasın aktarımının önemi göz önüne alındığında örneklenen türden çevirilerin önemi yadsınamaz. Hem bir kültürel mirasın aktarımı hem de bu mirasın bu toplumun parçası olan ve bu mirasa erişme hakkı olan tüm çocuklarla paylaşılması söz konusu olduğunda, bu çevirilerin ayrıntıları ile incelenmesi ve her sürümün geliştirilerek bir sonraki sürümü beslemesi önemlidir

___

  • Adami, Elisabetta. 2017. “Multimodality”. Ed. Ofelia Garcıa, Nelson Flores ve Massimiliano Spottı. The Oxford Handbook of Language and Society. Oxford University Press: Oxford. 451–472.
  • Atasoy, İrem. 2020. “Almanca ve Türkçe Televizyon Reklamlarında Çok Katmanlılık: Ritter Sport ve Eti Reklamları Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme”. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi - Studien zur deutschen Sprache und Literatur,43: 69-100.